پیچیدگی روابط ترکیه و اسراییل

از روابط ترکیه و اسراییل همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شد یکی از پایه های اصلی روابط ترکیه و اسراییل همکاری های نظامی و امنیتی این دو کشور با یکدیگر است حتی زمانی که تنش های بین دو کشور در دوران جنگ دوم لبنان بالا گرفت, روابط امنیتی ترکیه و اسراییل همچنان پابرجا ماند

از روابط ترکیه و اسراییل همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شد. یکی از پایه های اصلی روابط ترکیه و اسراییل همکاری های نظامی و امنیتی این دو کشور با یکدیگر است که حتی زمانی که تنش های بین دو کشور در دوران جنگ دوم لبنان بالا گرفت، روابط امنیتی ترکیه و اسراییل همچنان پابرجا ماند.

امروز در شرایطی که اسراییل همچنان به حملات خود به غزه ادامه می دهد، دولت ترکیه موضع سخت تری در قبال اسراییل اتخاذ کرده است.

پیش از این و در اولین روزهای حمله اسراییل به غزه، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه اعلام کرده بود که این حملات در واقع توهینی به ترکیه است.

طیب اردوغان با محکوم کردن اسراییل اعلام کرد که با ظلم جهان آباد نمی شود. اسراییل با استفاده از زور یک فاجعه انسانی را رقم می زند. این شرایط سبب می شود تا اسراییل در شرایط بدی قرار بگیرد. آه کودکانی که با بمب های اسراییل کشته می شوند نشنیده نخواهد ماند و ظالمان در اشک آنها غرق خواهند شد.

غزه به عنوان یکی از مناطقی در دنیا به شمار می رود که تراکم جمعیت در آن بسیار زیاد است که بخش عمده آن را زنان و فرزندان فلسطینی تشکیل می دهند. حملات اسراییل به منطقه غزه جامعه ترکیه را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است چرا که به عنوان جامعه ای مسلمان و آزاده معتقدند که این جنگ، جنگی نابرابر است. نشریه اکونومیست با اشاره به جنگ در غزه می نویسد که یک جنگ برای آنکه بتواند موجه جلوه کند باید سه آزمون را پشت سر بگذارد. اول از همه اینکه یک کشور راه دیگری برای دفاع از خود نداشته باشد. حملات باید به هدف اصلی برخورد کند و باید دلیلی موجه برای رسیدن به هدف داشته باشد که اسراییل هیچ کدام از این شرایط را ندارد. [۱]

شرایط امروز در غزه بدون شک حس همدردی با مردم فلسطین را در ترکیه برانگیخته است. زمانی که اسراییل در ماه آوریل سال ۲۰۰۲ به نوار غزه حمله کرد، بلند اجویت، نخست وزیر سکولار ترکیه اعلام کرد که یک نسل کشی علیه مردم فلسطین در حال وقوع است. همچنین زمانی که در ماه مارس سال ۲۰۰۴، اسراییل به غزه حمله کرد و طی این حملات شیخ احمد یاسین را به قتل رساند، رجب طیب اردوغان اعلام کرد که اسراییل کشوری تروریستی است. وی همچنین حملات اخیر به غزه را جنایتی علیه بشریت خوانده است.

ستاد امنیت ملی ترکیه نیز اعلام کرده سات که عملیات نظامی در غزه باید هرچه سریعتر پایان یابد. هر دو طرف باید از راه های دیپلماتیک برای حل این مناقشه اقدام کنند و کمک های بشر دوستانه باید راهی برای ورود به غزه و کمک به مردم فلسطین پیدا کنند. همچنین ۱۳۶ عضو از مجموع ۳۱۶ عضو گروه دوستی اسراییل و ترکیه پس از این حملات از سمت خود استعفا داده اند.

جمیل چیچک، سخنگیو دولت و مشاور نخست وزیر در ترکیه در پاسخ به این سوال که آیا این حملات بر روی روابط ترکیه و اسراییل تاثیر گذار خواهد بود گفت که با وجود آنکه پستی و بلندی های زیادی در روابط سیاسی بین ترکیه و اسراییل وجود دارد، احتمال اینکه روابط نظامی بین ترکیه و اسراییل تحت تاثیر این مسئله قرار بگیرد کم است چرا که این مسئله جز منافع ملی ترکیه به شمار می رود.

از طرفی دیگر آنکارا معتقد است که تنها راه رسیدن به صلح این است که فلسطین به عنوان کشوری مستقل تنها راه رسیدن به صلح است. اسراییل در حال حاضر نه تنها به ترکیه در تامین تجهیرات نظامی کمک می کند، بلکه ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری برای همکاری دفاعی با ترکیه انجام داده است. از طرف دیگر آنکارا که با مشکلات لابی ترکیه در امریکا روبه رو است، همواره بر لابی اسراییل برای تعادل تاثیر لابی یونانی ها و ارامنه در امریکا استفاده می کند.

از طرفی اسراییل نیز از آنجا که ترکیه یکی از همپیمانان غرب به حساب می آید نمی خواهد روابطش را با این کشور از بین ببرد و از طرف دیگر ترکیه به عنوان کشوری مسلمان برای اسراییل ارزش های استراتژیک زیادی دارد.

اما اگر اسراییل می خواهد بدون حمایت ترکیه و افکار عمومی جهان پیروز جنگ باشد باید این نکته را بداند که نمی تواند تنها از راه های نظامی امنیت را بازگرداند، چنین چیزی نیازمند مذاکره با فلسطینی ها، حماس و سوریه و به رسمیت شناختن مرزهای سال ۱۹۶۷ فلسطین است.