علل سقط جنین

سقط به دفع حاملگی قبل از ۲۰ هفتگی یا دفع جنین زیر۵۰۰ گرم گفته می‌شود که این مساله می‌تواند خود به خود اتفاق بیفتد یا به دلایلی مثلا به دلیل حفظ جان مادر اقدام به این کار شود. سقط …

سقط به دفع حاملگی قبل از ۲۰ هفتگی یا دفع جنین زیر۵۰۰ گرم گفته می‌شود که این مساله می‌تواند خود به خود اتفاق بیفتد یا به دلایلی مثلا به دلیل حفظ جان مادر اقدام به این کار شود. سقط یک مشکل شایع در کل بارداری‌هاست، به‌طوری که ۱۲ درصد کل بارداری‌ها در نهایت سقط می‌شوند که البته موارد خودخواسته جدا از این آمار است.

اکثریت سقط‌ها در اوایل بارداری یعنی ۳ ماهه اول اتفاق می‌افتد و شایع‌ترین علت این اتفاق مشکلات جنین است که مشکل وراثتی و ژنتیکی است اما وقتی پدر و مادر این جنین‌ها از نظر ژنتیکی بررسی می‌شوند فقط درصد کمی از آنها مشکل دارند و این به معنای آن است که اختلال ژنتیکی جنین یک مساله اتفاقی بوده و امکان تکرار این مساله در حاملگی بعدی بسیار کم است. ازعلل دیگر سقط سن پدر و مادر است و در این بین بخصوص سن مادر اهمیت بیشتری دارد، به طوری که اگر مادر بالای ۴۰ سال داشته باشد احتمال سقط به ۲۶ درصد می‌رسد.

از علل دیگر بیماری‌هایی مثل کم‌کاری تیروئید است، بخصوص در مناطقی که کمبود ید در غذا وجود دارد. همین طور بیماری دیابت به خصوص در موارد شدید می‌تواند موجب سقط شود. بیماری سلیاک نیز از بیماری‌هایی است که موجب نازایی و سقط می‌شود. برخلاف تصور عموم کمبودهای غذایی و حتی تهوع و استفراغ‌های شدید بارداری موجب سقط نمی‌شوند، اما مصرف سیگار و الکل و همین طور مصرف بیش از ۵ فنجان قهوه در روز احتمال سقط را بالا می‌برد.اشعه ایکس که در رادیولوژی‌ها استفاده می‌شود در مقادیر زیاد منجر به سقط و آسیب به جنین می‌شود، اما در مقادیر بسیار کمی که برای کارهای تشخیصی انجام می‌شود موجب سقط نمی‌شود. برخی سموم محیطی نیز موجب سقط می‌شوند از جمله گازهای بیهوشی اگر به مدت طولانی استفاده شوند، برای پرسنل اتاق عمل خطرناک بوده و احتمال سقط را زیاد می‌کند.

انجام جراحی‌های بدون عارضه در مادر احتمال سقط را بیشتر نمی‌کند. باز هم برخلاف تصور عمومی ضربه‌های ساده عامل سقط نیستند و فقط ضربه‌های بزرگ و شدید امکان سقط را افزایش می‌دهند. از علل دیگر وجود اختلالات ساختمانی در رحم و دهانه آن است، مثلا فیبروم‌ها براساس محل قرارگیری‌شان منجر به سقط می‌شوند همین طور چسبندگی‌های داخل رحمی که اغلب به دنبال سقط‌های خشن و آلوده رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به سقط شود.

اختلالات ساختمانی مادرزادی رحم مثل رحم دوشاخ کمتر منجر به سقط می‌شود، اما مشکل نارسایی دهانه رحم که به دلیل دستکاری‌های رحمی در حاملگی‌های قبلی یا به صورت مادرزادی وجود دارد منجر به سقط در سه ماهه دوم یا زایمان زودرس می‌شود که تنها راه درمان آن دوختن دهانه رحم و استراحت در کل دوره بارداری است.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان