هویت ایرانی و تقویم رسمی کشور

تقویم رسمی کشور را که همه با آن سروکار داریم ملاحظه کنید تعداد بسیار کمی از مناسبت های کشور چند هزار ساله ایران به دوره پیش از اسلام بازمی گردد مناسبت های عید نوروز , روز طبیعت , روز قلم و شب یلدا تنها مناسبت هایی هستند که از این دوره تاریخی بسیار طولانی در تقویم سال ۱۳۸۹ دیده می شوند

تقویم رسمی کشور را که همه با آن سروکار داریم ملاحظه کنید تعداد بسیار کمی از مناسبت های کشور چند هزار ساله ایران به دوره پیش از اسلام بازمی گردد.مناسبت های عید نوروز ، روز طبیعت ، روز قلم و شب یلدا تنها مناسبت هایی هستند که از این دوره تاریخی بسیار طولانی در تقویم سال ۱۳۸۹ دیده می شوند.تقسیم بندی موردنظر این نوشتار درباره مناسبت های تقویمی کشور دارای چند بخش است:

▪ اول ، مناسبت های جهانی و بین المللی مانند روز جهانی کارگر و روز جهانی قدس.

▪ دوم ، مناسبت های مذهبی مانند عید غدیر خم و روز مباهله.

▪ سوم ، مناسبت های ملی در دوره های پیش از اسلام یا پس از اسلام و بویژه انقلاب اسلامی مانند عید نوروز و روز قلم یا جشن تیرگان و روز ملی خلیج فارس.

▪ چهارم ، مناسبت های حقوقی مانند معرفی عراق به عنوان مسوول و آغازگر جنگ از سوی سازمان ملل و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پنجم ، مناسبت های صنفی مانند روز پزشک و روز معلم. ناگفته پیداست بسیاری از مناسبت ها از جمله مناسبت های صنفی از پاره ای از ویژگی های مناسبت های دیگر می بینید که برخوردار هستند. سوال این است که چرا مناسبت های ایرانی در دوره پیش از اسلام به نسبت کل مناسبت های تقویم رسمی تا این اندازه کم است؟

نام گذاری روزها در هر کشوری برای پاسداشت مناسبت ها و رویدادهایی است که باید در حافظه تاریخی ملت بمانند.اگر رابطه ای درست و منطقی بین هرمناسبت و خواسته های ملت پدید نیاید، مطمئناً نام گذاری از اهمیتی که باید داشته باشد برخوردار نخواهد شد.در کشور ما برای پاسداشت مناسبت های ملی و دینی و بزرگداشت مقام و منزلت شخصیت های بزرگ تاریخی و اقشار مختلف جامعه و مناسبت های خاص روزهای متعددی نام گذاری شده اند که شاید در مقایسه با سایر جوامع از نظر عدد کم سابقه و فراتر از استانداردهای رایج نیز باشند.

ماده ۳ آیین نامه نحوه نام گذاری روزها و مناسبت های خاص مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ویژگی روزها و مناسبت های مندرج در متن تقویم را چنین برمی شمارد:

الف) برای قشرهای مختلف ملت مهم و تاثیرگذار بوده و از دیدگاه همه ملت ارزشمند و معتبر باشد.

ب) همه مناطق کشور آن مناسبت را مرتبط با خود بدانند و اهمیت آن منحصر به یک منطقه جغرافیایی خاص نباشد.

ج) تقویت کننده حداقل یک از مولفه های هویت ملی ایرانیان باشد.روزها و مناسبت هایی که دارای این ویژگی ها نباشند ، در ضمیمه تقویم آورده می شوند.«به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شورای فرهنگ عمومی»

پیشنهاد روزها و مناسبت های خاص از سوی اشخاص مختلف اعم از حقیقی و حقوقی و نحوه بررسی آن به طور مستقیم به تعریف ما از هویت ایرانی بستگی دارد.عدم رعایت تناسب و محاسبه دقیق در مولفه های هویت ملی باعث می شود که تصویری تک مولفه ای و کاریکاتوریزه از ایران و ایرانی ارایه شود.نسبت چهار مناسبت ملی از دوره پیش از اسلام به کل مناسبت های تقویمی کشور که بیش از دویست و پنجاه مناسبت است این مطلب را تایید می کند.شاید بر تعریف ارایه شده ما از مناسبت های ملی در تقویم رسمی این نقد را وارد کنند که بسیاری از مناسبت های موجود در تقویم کشور رویکرد ملی و سراسری دارند اما با تقسیم بندی این نوشتار ناسازگار هستند. نویسنده معتقد است هر مناسبت در وهله اول ، دارای یک یا چند ویژگی اصلی است و در تقسیم بندی یادشده یک جایگاه خاص و نقطه ثقل دارد اما از سایر ویژگی های دیگر نیز می تواند برخوردار باشد.برای مثال روز ۳۱ شهریور و آغاز هفته دفاع مقدس ، یک مناسبت ملی است اما در عین حال از برخی جهات دارای ویژگی های یک مناسبت حقوقی نیز هست که جهانیان را متوجه تجاوز دشمن خارجی به کشورمان می کند و این که ملت ما ، اصل حقوقی دفاع از خود را به خوبی به کار بسته و در صورت تکرار دوباره آن را به کار می بندد.

به نظر نویسنده ، هویت ایرانی از سه بخش مکمل یکدیگر تشکیل شده است :

۱) تاریخ و تمدن ایران ، کشوری که قدمت چند هزار ساله دارد با آمیزه ای از اسطوره ها ، افسانه ها ، شخصیت ها و سنت های اخلاقی و پسندیده در ایران باستان و پس از اسلام که بسیاری از آن ها همچون زبان پارسی ، آیین نوروز ، جشن های ایرانی ، شاهنامه و ده ها اثر ملی و نام آشنای دیگر برای جهانیان همچنان وحدت آفرین ، هویت بخش و در راه کمال جویی ملت ما نقش سازنده ای دارند و اگر مانند این سرمایه ها ، برخی بخش های مغفول و یا نادیده گرفته شده فرهنگ ایرانی نیز بازآفرینی و ترویج شوند به مهندسی فرهنگی جامعه برپایه تمامی ظرفیت های فرهنگی کشور و رسیدن به یک استراتژی جامع فرهنگی براساس آن کمک شایان توجهی می کند.مفروض اساسی در این بازآفرینی باید این باشد که پارسیان همواره موحد بوده اند.

۲) مسلمان بودن است که همزمان با پذیرش اسلام از سوی ایرانیان به افتخار ایرانی بودن ما ، وجهی متعالی تر داده است.ایرانی بودن و فرهنگ دینی ما از پیش از اسلام همراه یکدیگر بوده اند.در مهندسی فرهنگی جامعه ایرانی یک دیدگاه مبتنی براین است که در یک رابطه هم نشینی ، فرهنگ اسلامی به صورت ایرانی درآمده و فرهنگ شیعه نمود بارز آن است.اسلام یک دین اجتماعی است و هر جامعه به اندازه ظرفیت خود از آن بهره می برد و ایرانیان در این راه ، به گواه تاریخ موفق تر بوده اند و خدمات فراوانی به اسلام ارایه کرده اند.پارسیان همواره از دو وجه دنیوی و اخروی دین همزمان کمال استفاده را برده اند.توسعه بی بدیل دانش و فرهنگ بشری ازسوی ایرانیان در قبل و بعد از اسلام از افتخارات جامعه ایرانی است.

۳) انقلاب سال ۵۷ بخش سوم فرهنگ ایرانی است که بیش از سه دهه از حیات پربار آن می گذرد و اینک در دهه چهارم بیش از گذشته نیازمند توجه بیشتر به عناصر هویت ساز ایرانی درچارچوب یک استراتژی جامع فرهنگی است تا بتواند با سایر فرهنگ ها همکاری و ارتباط درون زا داشته باشد.

به نظر نویسنده که رزمنده و جانباز دوره دفاع مقدس است تعداد کم مناسبت های ملی با رویکرد پیش از اسلام در ایران بیشتر ناشی از تفاوت دیدگاه های نخبگان درباره هویت ملی است. آنچه به این اختلاف دامن می زند برداشت های سیاسی متفاوت و عدم اجماع نخبگان پیرامون مفاهیم کلان ملی است.

از این رو ، در شرایط موجود ، سخن از هویت ترکیبی ایرانیان با دو مولفه فرهنگ ایرانی و فرهنگ دینی و رابطه هرکدام با هویت ملی به محاسبات دقیق و بازمهندسی نیاز دارد.اگر این مهم انجام پذیرد اهمیت تاریخ پیش از اسلام و موفقیت های تمدن ایرانی که بر نیمی از جهان حکم فرما بوده بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت و به سهم شایسته ای در هویت ملی ایرانیان دست خواهد یافت و تاثیر آن بر تقویم رسمی کشور نیز تعیین کننده خواهد بود به نحوی که بر تعداد مناسبت های ملی ایرانیان در دوره پیش از اسلام نسبت به کل مناسبت های تقویمی افزوده خواهد شد.مفروض نویسنده همواره این بوده است که نه آرمان گرایی افراطی و نه باستان گرایی و شوونیسم ایرانی راه حل معادله هویت ملی نیست.

علیرضا سعیدآبادی

کارشناس ارشد روابط بین الملل و کارشناس حوزه فرهنگ

خلاصه اهم سوابق تحصیلی و اداری آقای علیرضا سعیدآبادی

اخذ رتبه ممتاز در رشته کارشناسی ارشد روابط بین الملل از دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۸۰(رونوشت پیوست )

پشنهاددهنده ایده طرح تشکیل سازمان نیمه متمرکز نظام مهندسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (سوابق پیوست)

مشمول آیین نامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ( رونوشت پیوست )

اخذ امتیاز عالی از پایان نامه کارشناسی ارشد با موضوع « بررسی استراتژی جمهوری اسلامی ایران پس از جنگ سرد » ( رونوشت پیوست )

کارشناس مسوول وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطابق حکم کارگزینی امور اداری ازسال ۱۳۸۴ تاکنون( رونوشت پیوست )

مدیر روابط عمومی موسسه آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش تا اواخر سال ۱۳۸۴ (رونوشت پیوست )

کارشناس برگزیده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سطح ملی در چشنواره شهید رجایی در سال ۱۳۸۶ و تقدیر از سوی وزیر محترم (پیوست )

برگزیده روابط عمومی های دولت در روز ۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۸۶ و تقدیر در سالن اجلاس سران( تقدیر نامه پیوست )

پیشنهاد و تدوین « طرح جامع نحوه فعالیت روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی » و طی مراحل تصویب و ابلاغ توسط وزیر محترم به تمامی معاونت ها ، سازمان ها ، ادارات کل ستادی و استانی ( رونوشت پیوست )

طراحی« نظام ساماندهی و نصب تمثال حضرت امام خمینی ( ره ) و مقام معظم رهبری در دولت » که به صورت بخشنامه با امضا وزیر محترم به تمامی دستگاه های اجرایی ابلاغ شد ۰ ( رونوشت پیوست )

پیشنهاد « طراحی و ایجاد بانک اطلاعاتی از هنرمندان حرفه ای و شرکت های معتبر در عرصه تبلیغات کشور » به شورای محترم اطلاع رسانی دولت که در سال ۱۳۸۶ به تایید رسیده است۰( پیوست )

مدیر مسوول نشریه پیام بانوان در سال ۷۵-۱۳۷۴و تالیف مقالات متعدد در این نشریه ( رونوشت پیوست )

مدیر مسوول نشریه آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش تا سال ۱۳۸۴و تالیف مقالات متعدد در این نشریه ( رونوشت پیوست ) مدیر مسوول نشریه وفا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درسال۱۳۸۶و تالیف مقالات در این نشریه ( رونوشت پیوست )

تدوین ۶ جلد گزارش پژوهشی مرتبط با رشته روابط بین الملل برای پژوهشکده مطالعات راهبردی وابسته به وزارت علوم و تحقیقات و فناوری ( پیوست )

تدوین ۲ جلد گزارش پژوهشی مرتبط با روابط بین الملل برای خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (پیوست )

انتشار صدها یادداشت و مقاله راهبردی و فرهنگی و مطلب آموزشی در روزنامه های کثیرالانتشار ، نشریات ، خبرگزاری ها و سایت های مرجع کشور(رونوشت پیوست)

مسوول امور پژوهشی مرکز جامع علمی کاربردی شماره ۵ ( تاییدیه پیوست )

ایثارگر دفاع مقدس ( رزمنده – جانباز )