پرنوسان, کم گل و پرتغییر

مقدماتی جام جهانی برای ایران از نگاه آمار

با قرار گرفتن در مکان چهارم گروه B آسیا که از ۵ تیم تشکیل شده بود، پرونده مرحله مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی برای تیم ملی بسته شد.

حالا فرصت خوبی است که مطابق معمول همه ناکامی‌ها، اول نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اعتراضاتی به عنوان نمایندگان ملت انجام دهند، بعد کمیته‌ای مشابه با همان کمیته‌های تحقیق و تفحص همیشگی تشکیل شود، اعضای محترم این کمیته چند صباحی دور هم بنشینند، گل بگویند و گل بشنوند و در نهایت اگر برخی اهالی فوتبال سماجتی کردند و خواستار نتایج بررسی‌ها شدند، بیانیه‌ای در چند بند و ماده هم صادر کنند، آن هم به صورت کلی و بعد هم دوباره روز از نو و روزی از نو تا ۴ سال دیگر که اگر دری به تخته خورد و مجموعه‌ای از بازیکنان نخبه دور هم جمع شدند، به فکر جام‌جهانی بیفتیم. اگر هم نشد راه وعده برای جام‌جهانی ۲۰۱۸ بسته نیست و دوباره می‌توان همین سناریوی همیشگی را تکرار کرد.

درست مثل نمایشنامه‌‌های جاودانی شکسپیر از جمله «اتللو» یا «هملت» که کلیت نمایشنامه ثابت است، ولی به صدها زبان مختلف، هزاران اجرای متفاوت با ده‌ها هزار بازیگر روی سن تمام سالن تئاترهای مشهور دنیا رفته است. حالا هم بازیگران پروژه حذف از جام‌جهانی ۲۰۱۰ و توجیه آن مسوولان فعلی هستند که پا جای پای قدما گذاشته‌اند و با ادامه این روند فوتبال ایرانی باید دید بازیگران سناریوی ۴ سال بعد چه کسانی خواهند بود.

● تنوع مربیان

شاید یکی از منحصر به فردترین تیم‌های ملی جهان باشیم که در یک دوره از مسابقات مقدماتی جام‌جهانی ۳ سرمربی داشته‌ایم. کار را با منصور ابراهیم‌زاده شروع کردیم، با علی دایی ادامه دادیم و با افشین قطبی حذفمان قطعی شد. تازه شانس آوردیم محمد مایلی‌کهن که پس از برکناری علی دایی به عنوان سرمربی تیم ملی معرفی شده بود فرصت شروع تمرینات و حتی حضور در یک بازی را پیدا نکرد وگرنه رکورد جاودانی ۴سرمربی در یک تورنمنت را بر جای می‌‌گذاشتیم.

● رکورد بازیکن

شاید در زمینه سرمربی، کشورهایی مشابه با ایران وجود داشته باشند، ولی شک نداریم درمورد تعداد بازیکن مورد استفاده، یک رکورد غیرقابل تکرار را کسب کرده‌ایم. هیچ تیم ملی را نمی‌‌توان پیدا کرد که برای ۱۴ مسابقه مرحله مقدماتی جام‌‌جهانی در طول ۱۶ ماه از ۴۲ بازیکن مختلف استفاده کرده باشد.

● یاران ثابت

سیدمهدی رحمتی و سیدجلال حسینی دروازه‌بان و مدافع تیم ملی ایران باحضور ثابت در تمام ۱۴ مسابقه رکورد ۱۲۶۰ دقیقه‌ای را از خود بر جای گذاشتند. هادی عقیلی با ۱۳ و حسین کعبی با ۱۲ بازی ثابت در مکان‌‌های بعدی قرار دارند. در نقطه مقابل مجتبی شیری و مازیار زارع فقط با یک دقیقه در ردیف آخر قرار دارند.

● ستاره‌های لیگ روی نیمکت

بی‌تردید خسرو حیدری طی دو سال گذشته چه در پاس همدان و چه در استقلال تهران بهترین مدافع راست لیگ برتر بوده است، ولی این بازیکن طی ۱۴ مسابقه فقط ۱۱ دقیقه آن هم در پایان بازی با امارات فرصت حضور در میدان را پیدا کرد. همان‌طور که آرش برهانی به عنوان آقای گل لیگ هشتم فقط ۳۷ دقیقه طی ۲ مسابقه در تیم ملی به میدان رفت.

● فقرگلزنی

بدون تعارف، اوضاع خط حمله تیم ملی طی سالیان اخیر هر روز بیشتر از پیش خراب می‌شود. آمار گلزنی تیم ملی در مرحله مقدماتی جام جهانی هم شاهدی بر این مدعاست. ۱۵ گل زده در ۱۴ بازی برای تیم ملی ایران که همواره به ارائه بازی‌های تهاجمی و پرگل در سطح قاره آسیا شهره بود غیر از فاجعه نمی‌تواند هیچ حکم دیگری داشته باشد. به این نکته هم توجه داشته باشید که بهترین گلزن ما در این مرحله یک هافبک دفاعی به نام جواد نکونام است. هیس! مهاجمان ملی ما خواب تشریف‌ دارند!

● ستاره‌های کمرنگ

خیلی‌ها می‌توانستند در جدول بازیکنان مورد استفاده تیم ملی حضور پررنگ‌تری داشته باشند، از جمله علی کریمی و مهدی مهدوی‌کیا که بنا به سلیقه علی دایی بازی‌های زیادی را از دست دادند یا جواد کاظمیان و ایمان مبعلی که معلوم نیست در امارات چه بر سرشان آمده که هیچ یک از مربیان تیم ملی تمایل به کار کردن با آنها نداشتند یا واحدی نیکبخت که در دوران اوج خود به علت بی‌انضباطی از تیم ملی کنار گذاشته شد.

● ضد قرمز بی‌حاصل

شاید یکی از معدود نکات مثبت بازی‌های تیم ملی در مرحله مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۱۰ وضعیت اخلاقی تیم باشد. طی ۱۴ مسابقه تنها ۲۴ کارت زرد گرفتیم و هرگز هم کارت قرمز داوران را جلوی چشم بازیکنانمان ندیدیم، ولی ای کاش ۲ کارت قرمز و ۲۶ کارت زرد اضافی می‌گرفتیم و به جایش در گروه B فقط ۲ امتیاز بیشتر کسب می‌کردیم چون حالا بلیت آفریقای جنوبی در دستمان بود.

● آغازهای توفانی

نگاهی به پراکندگی گل‌های به ثمر رسیده تیم ملی نشان می‌دهد شروع نیمه‌ها برای ما خوب بوده است، چون ۴ بار در ۱۵دقیقه آغازین بازی و ۴ بار هم در ۱۵ دقیقه ابتدایی نیمه‌های دوم موفق به گلزنی شده‌ایم، ولی اوضاع در ۱۵ دقیقه پایانی نیمه اول خیلی خراب بوده، چرا که در جریان ۱۴ مسابقه در این بازه زمانی هیچ گلی به ثمر نرساندیم.

● قدرت‌بدنی پایین

خیلی از کارشناسان، مدام هشدار می‌دادند که تیم ملی از لحاظ قدرت بدنی وضعیت‌ مناسبی ندارد، ولی مربیان تیم ملی هیچ‌گاه به این نصایح وقعی نگذاشتند و حاصلش هم همین می‌شود که می‌بینیم. بیش از نیمی از کل گل‌های دریافتی تیم ملی در ۱۴ مسابقه‌اش طی ۱۵ دقیقه آخر بازی‌ها از خط دروازه رحمتی گذشته‌ است. آیا به نظر شما این دلیلی غیر از ضعف قوای جسمانی ملی‌پوشان ما دارد؟

● برتری‌های ناپایدار

در طول ۱۴ مسابقه برگزار شده تیم ملی در مرحله مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۱۰، در ۸ مسابقه گل اول را زدیم و از حریفان پیش افتادیم، ولی در نیمی از این بازی‌ها نتوانستیم پیروزی را حفظ کنیم و به باخت یا مساوی تن دادیم. از جمله بازی برگشت با عربستان در تهران که بازی برده را باختیم یا در مرحله قبلی که برتری ۲ - صفر در خانه کویت را با تساوی ۲ - ۲ عوض کردیم.

● تکراری‌های نفرین شده

۱۱ داور کار قضاوت ۱۴ مسابقه تیم ملی در این رقابت‌ها را انجام دادند که از این نظر یوئیحی نیشی مورا ژاپنی با ۳ و سان بائوجی چینی با ۲ داوری نسبت به ۹ داور دیگر در مرتبه بالاتری قرار دارند؛ البته این داوران تکراری اصلا برایمان خوش‌یمن نبودند، چون در دومین قضاوت نیشی مورا در تهران به عربستان باختیم و در سومین قضاوتش هم برتری یک صفر در سئول را از دست دادیم و در دومین قضاوت سان بائوجی هم نتوانستیم در بازی سرنوشت‌ساز با کره شمالی در پیونگ‌یانگ پیروز شویم، چون این‌چینی بدجور روی اعصاب ملی‌پوشان ما پیاده‌روی کرد.

● جدول گلزنان تیم ملی

▪ ۴ گل: جواد نکونام

▪ ۲ گل: غلامرضا رضایی و مسعود شجاعی

▪ یک گل: علیرضا واحدی نیکبخت، سیدجلال حسینی، فریدون زندی، محسن خلیلی، مهدی مهدوی‌کیا، کریم باقری و علی کریمی

● جدول داوران بازی‌های تیم ملی

▪ ۳ قضاوت: یوئیجی نیشی مورا (ژاپن)

▪ ۲ قضاوت: سان بائوجی (چین)

▪ یک قضاوت: مالک عبدالبشیر (سنگاپور)، میتوبریزکارتر، مارک شیلد و جو بنجامین ویلیامز (استرالیا)، لی جی یونگ (کره شمالی)، ساتوپ تونگ خان (تایلند)، عبدالله الهلال (عمان)، محمد صالح سونجیدین (مالزی) و روشن ایرماتوف (ازبکستان)

آرش رستم‌نمدی