سود و زیان‌های پروتئین گیاهی

سویا یک منبع پروتئین کامل با ۹ آمینواسید ضروری است. دانه کامل سویا حاوی چربی اشباع شده بسیار کمی است و برای سلامت قلب و استخوان‌ها مفید می‌باشد. علاوه بر این سویا خواص دیگری …

سویا یک منبع پروتئین کامل با ۹ آمینواسید ضروری است. دانه کامل سویا حاوی چربی اشباع شده بسیار کمی است و برای سلامت قلب و استخوان‌ها مفید می‌باشد. علاوه بر این سویا خواص دیگری را نیز در خود دارد و در پیشگیری از ابتلا به سرطان و تخفیف عوارض یائسگی بسیار مؤثر شناخته شده است. همچنین سویا منبعی بسیار غنی از کلسیم، آهن، روی، فسفر، منیزیم، ویتامین‌های ب، اسیدهای چرب

امگا ۳ و فیبر است.

تأثیر سویا بر قلب

سویا باعث کاهش کلسترول شده و از این‌رو در بیماری‌های قلبی نقش بسیار مؤثری دارد. یک رژیم غذایی غنی از پروتئین سویا حدود ۴۷ گرم در روز باعث کاهش کلسترول، کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسرید می‌شود. از آنجایی که این مقدار، میزان قابل توجهی را در برمی‌گیرد، می‌توان در هر وعده حدود ۲۰ گرم از پودر آن را روی غذا ریخت. علاوه بر این پروتئین سویا باعث کاهش سطح تری‌گلیسرید، با حفظ کلسترول خوب (HDL) می‌شود. بنابر نتایج تحقیقات با مصرف روزانه ۲۰ الی ۲۵ گرم پروتئین سویا، میزان کلسترول تا ۱۲ درصد کاهش پیدا می‌کند. همچنین دانه سویا حاوی فیبر قابل حل است که در جذب و سوخت و ساز کلسترول شرکت دارد.

تأثیر سویا بر استخوان‌ها

سویا علاوه بر کلسیم حاوی منیزیم و برن است که آنها نیز فاکتورهای بسیار مؤثری در سلامت استخوان‌ها به حساب می‌آیند. ایزوفلاون موجود در سویا احتمال شکستگی استخوان را کاهش می‌دهد. دیدزین که نوعی ایزوفلاون است، ساختاری شبیه به ایپرفلاون که دارویی برای پوکی استخوان است، دارد. علاوه بر این طبق تحقیقات مصرف سویا تأثیر بسزایی در افزایش ظرفیت استخوان‌ها داشته و این در حالی است که مطالعات نشان می‌دهد مصرف سویا احتمال شکستگی استخوان را خصوصاً در زنان یائسه کاهش می‌دهد.

تأثیر سویا بر یائسگی

تحقیقات نشان می‌دهد در ژاپن که از سویا به صورت روزانه در تهیه غذاها استفاده می‌شود، زنان عوارض یائسگی بسیار کمتری را نسبت به زنان چند کشور توسعه‌یافته داشته‌اند تا حدی که آنها کلمه‌ای معادل عبارت گر گرفتگی در این دوران ندارند و این امر به دلیل خاصیت سویا در تخفیف عوارض دوران یائسگی است.

تأثیر سویا بر سرطان

در بین تمام انواع سرطان، بیش از همه بر ارتباط بین سرطان پروستات و مصرف سویا تحقیق شده است و نتایج آن حکایت داشته که سویا در جلوگیری و درمان این سرطان نقش بسزایی دارد.

علاوه بر این مطالعات نشان می‌دهد سویا در پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه مؤثر است. در حقیقت فیتواستروژن موجود در سویا ضداستروژن است. به عبارت دیگر این ماده مانع از رسیدن استروژن به گیرنده‌ها می‌شود و از این‌رو بطور بالقوه می‌تواند مانع از بروز سرطان سینه در زنان شود. مصرف سویا خصوصاً در زنانی که بطور طبیعی دارای سطح استروژن بالایی هستند توصیه می‌شود.

تأثیر سویا بر پوست، مو و ناخن

با افزایش سن، پوست تغییرات زیادی می‌کند. نازک شدن پوست، ظهور چین و چروک و کاهش خاصیت کشانی پوست و... نمونه‌هایی از این تغییرات هستند.

به غیر از افزایش سن، فاکتورهای دیگری نیز در تسریع این فرآیند نقش دارند. برای مثال می‌توان به کاهش استروژن بدن در دوران یائسگی، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب، عادت تغذیه‌ای ناصحیح، استرس و مصرف سیگار اشاره کرد.

برای حفظ طراوت پوست، استفاده از کرم ضدآفتاب، ترک سیگار، افزایش مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان مانند سویا توصیه می‌شود. مصرف سویا باعث تقویت پوست، مو و ناخن می‌شود زیرا پروتئین و آنتی‌اکسیدان زیادی دارد و این مواد در ساخت و حفظ بافت ظاهری پوست، مو و ناخن لازم است. علاوه بر این استفاده از آنتی‌اکسیدان و پروتئین سویا در کرم‌ها باعث کاهش چین و چروک و تغییر رنگ پوست شده و باعث روشن شدن رنگ پوست می‌شود. ۹۳ درصد زنانی که روزانه سویا مصرف می‌کرده‌اند می‌گویند پس از گذشت سه ماه رنگ پوست و پس از گذشت شش ماه چروک‌های پوستی آنها با بهبود چشمگیری روبه‌رو شده است. همچنین کیفیت موها و ناخن‌های آنها نیز پس از شش ماه بهتر شده است.

تأثیرات منفی سویا

طبق تحقیقات انجام گرفته، مصرف بیش از حد سویا می‌تواند تأثیرات نامطلوبی را در بدن انسان بر جای بگذارد. در صورت مصرف این ماده به مقدار زیاد توسط زنان باردار احتمال بروز اختلالات تیروئید در کودک وجود دارد. علاوه بر این مصرف زیاد سویا باعث پیری مغز، آلزایمر، کاهش توانایی مغزی، کاهش وزن مغز و تحلیل مغز می‌شود.

مصرف سویا بر قدرت باروری مردان تأثیر منفی دارد. علاوه بر این سویا حاوی ماده‌ای به نام «فیتات» است که مانع جذب روی در بدن می‌شود و این در حالی است که روی برای عملکرد مؤثر سیستم عصبی و مغز بسیار حیاتی بوده و بر قوه ادراک، سیستم هماهنگ‌کننده بدن، حافظه، قوه استدلال و ... تأثیرگذار است.

حسن هدایتی