از سرزمین های شمالی

دستور پخت و تحلیل تغذیه ای یک غذای شمالی به اسم انارویج

وقتی صحبت از غذای شمالی به میان می‌آید، معمولا یاد باقلاقاتوق، ترشی‌تره و میرزاقاسمی می‌افتیم؛ غذاهایی که فقط در این منطقه طبخ و تهیه می‌شوند و مسافران این نواحی ترجیح می‌دهند همان‌ها را سفارش دهند...

اما جز اینها، در میان غذاهای شمالی، غذاهای دیگری نیز هستند که چندان مشهور نیستند. حتی ممکن است غذاهای غیربومی دیگری هم در این نواحی پیدا کنید که به شیوه‌ای متفاوت از سایر نقاط کشورمان تهیه و طبخ شوند. با این تعریف گسترده از غذاهای بومی شمالی، این هفته در میان غذاهای شمالی کشورمان به سراغ انارویج یا انارواویج رفته‌ایم و به شما هم پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با ارزش تغذیه‌ای این غذا، با ما همراه شوید.

● عادات غذایی شمالی‌ها

یکی از عادات خوب مردم این منطقه آن است که بیش از هر جای دیگری ماهی و سایر فرآورده‌های دریایی را می‌خورند و سیر هم یکی از سبزی‌های جدانشدنی غذاهای آنهاست. در عوض، برنج خوردن افراطی شمالی‌ها یک نکته منفی میان عادات غذایی آنهاست و این موضوع جدا از آن است که آنها باقلا را خام مصرف می‌کنند و این عادت در مبتلایان به نقص آنزیم G۶PD باعث شعله‌ور شدن بیماری فاویسم می‌شود. علاوه بر همه اینها، مصرف چای داغ هم از دیگر عادات غذایی منفی شمالی‌هاست که آمار سرطان مری را در این منطقه بالا برده است.

● نکته خانه‌داری

اگر می‌خواهید سبزی‌هایتان را تفت دهید، حتما تازه‌تازه سبزی‌ها را تهیه کنید و خیلی ریزشان نکنید. در ضمن آنها را با روغن مخصوص سرخ کردن تفت دهید و این مرحله را طول ندهید؛ زیرا مواد مغذی بیشتری از بین خواهند رفت و دیگر غذای شما تامین‌کننده نیاز روزانه‌تان نخواهد بود.

● مـواد لازم (برای۴ نفر)

▪ گوشت تکه‌شده/ ۴۰۰ گرم/ ۶۶۰ کیلوکالری

▪ گردو/ ۴ عدد/ ۹۰ کیلوکالری

▪ سیر/ ۳ حبه/ ۱۰ کیلوکالری

▪ پیاز/ ۱ لیوان/ ۲۵ کیلوکالری

▪ آرد/ ۲ قاشق‌غذاخوری/ ۶۰ کیلوکالری

▪ تخم مرغ/ ۳ عدد/ ۳۰۰ کیلوکالری

▪ تره، گشنیز، نعناع و جعفری/ ۴ لیوان/ ۲۰۰ کیلوکالری

▪ روغن کانولا/ ۲ قاشق‌غذاخوری/ ۲۷۰ کیلوکالری

▪ رب انار/ ۳ قاشق‌غذاخوری/ ۲۰ کیلوکالری

▪ نمک، فلفل و زردچوبه/ به‌میزان دلخواه/ ۰ کیلوکالری

● طـرز تـهـیـه

ابتدا پیاز و سیر را خرد کنید و در کمی روغن تفت دهید. آنگاه ادویه‌ها و تکه‌های گوشت را اضافه کنید و با ۵ لیوان آب بگذارید خوب پخته شوند. سپس گردو، سبزی (تفت‌داده)، آرد و رب انار را بیفزایید و پس از ۱۵ دقیقه حرارت دیدن، تخم مرغ‌ها را بشکنید و هم بزنید. به این ترتیب، غذای شما برای سرو کردن آماده است.

● این غذا چند کـالـری دارد؟

این غذا در مجموع دارای ۱۶۰۰ کیلوکالری انرژی است و در صورتی که آن را به ۴ قسمت تقسیم کنید، به هر نفر ۴۰۰ کیلوکالری خواهد رسید. از آنجا که معمولا این غذا با برنج یا نان خورده می‌شود، میزان انرژی حاصل از آن حداقل به ۵۰۰ کیلوکالری می‌رسد.

● خواص سیر

هر واحد از این سبزی ۱۰ گرم وزن دارد و توصیه می‌شود در هفته چند واحد از آن مصرف شود تا به این ترتیب، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی کاهش یابد. علاوه بر اینها خاصیت کاهندگی فشار خون در سیر نیز باعث می‌شود تا این سبزی بیش از همه برای افرادی که مستعد بیماری‌های قلبی هستند، مفید باشد و توصیه ‌شود. علت این موضوع نیز برمی‌گردد به‌وجود یک ماده معدنی به نام پتاسیم که در سیر به وفور یافت می‌شود. علاوه بر اینها، خوردن سیر کاهنده کلسترول بد و افزایش‌دهنده کلسترول خوب است زیرا ترکیبی به نام آلیسین دارد که به آن این خاصیت را داده است. چه بهتر که سیر تازه به تازه مصرف شود؛ زیرا چنین خواصی را نمی‌توان از سیر پودر شده یا حتی ترشی آن انتظار داشت.

● خواص گوشت

گوشت قرمز، علاوه بر پروتئین، مقادیر مناسبی آهن دارد. به این دلیل، خوردن این ماده غذایی برای ایرانی‌ها، به خصوص خانم‌های جوان، توصیه می‌شود و البته چه بهتر که آن را بدون چربی‌های مرئی طبخ و آماده مصرف کنید. نکته دیگر درباره این ماده غذایی، چربی‌های اشباع آن است. به این دلیل کسانی که کلسترول بالا دارند باید در مصرف آن مراقب باشند اما مطالعات نشان داده‌اند که چاقی و به خصوص چاقی شکمی بیش از کلسترول بالا برای بدن زیانبار بوده و افراد را مستعد بیماری‌های قلبی می‌کند پس اگر تناسب اندام داشته باشید و فعالیت بدنی‌تان را افزایش دهید و در ضمن رژیم غذایی متعادلی را دنبال کنید لازم نیست گوشت مصرفی‌تان را به کل حذف کنید. به‌علاوه، یادآور می‌شویم که هر واحد گوشت قرمز که ۳۰ گرم وزن دارد دارای ۷ گرم پروتئین و ۵۵ کیلوکالری انرژی است پس با در نظر گرفتن این اعداد میزان کالری دریافتی روزانه‌تان را از حد مجاز بیشتر نکنید.

● خواص گردو

هیچ می‌دانستید گردو از منابع غذایی ویتامین E است و با خوردن ۲ عدد از آن می‌توانید مقادیر قابل‌ملاحظه‌ای از نیاز روزانه‌تان به این ویتامین را تامین کنید؟ البته فراموش نکنید که خوردن ۲عدد گردو ۴۵ کیلوکالری انرژی به بدن می‌رساند و به‌عنوان یک واحد چربی محاسبه می‌شود. به خاطر وجود همین ویتامین است که عادت به خوردن این ماده غذایی به افرادی که به اگزما دچارند، توصیه می‌شود. در ضمن، گردو ترکیبات پلی‌فنولیکی دارد که مانع از واکنش‌های آلرژیکی شده و شدت اگزما را کم می‌کند. به‌علاوه، اسید چرب موجود در آن لینولییک اسید است که دریافتش به بهبود ساختار پوست و حذف رطوبت این بافت کمک بسیار می‌کند. به این دلیل کسانی که عادت به خوردن آن دارند دارای پوست شاداب و زیباتری هستند.

● همراه این غذا

شمالی‌ها این غذا را با برنج کته‌شده می‌خورند ولی ما به شما توصیه می‌کنیم به جای برنج، این غذای پرکالری را با نان سبوس‌دار میل کنید. در ضمن، نوشیدنی‌تان هم بهتر است دوغ بدون گاز باشد و غذایتان با یک بشقاب سالاد یا سبزی خوردن تازه همراه شود.

● اگر اگزما دارید

میزان گردو را در غذایتان افزایش دهید تا با تقسیم کردن آن به ۴ قسمت، میزان بیشتری گردو به شما برسد و به این ترتیب، به کاهش شدت بیماری‌تان کمک شود. نکته دیگر اینکه غذایتان را کمتر سرخ کنید و در صورت تمایل، از روغن زیتون استفاده کنید. یادتان باشد که این روغن نیز به فرونشاندن واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند.

● اگراضافه وزن دارید

روغن مصرفی‌تان را محدود کنید و میزان سبزیجات آن را افزایش دهید. در ضمن، آن را به جای برنج با یک تا دو تکه نان برشته میل کنید تا به این ترتیب، میزان کالری دریافتی‌تان کم شود. البته می‌توانید این غذا را به دلیل انرژی زیاد و قدرت سیرکنندگی بالا در ساعاتی حدود ۵ بعدازظهر میل کنید تا میزان کالری دریافتی‌تان کمتر شود و برای شام خیلی گرسنه نشوید.

● اگر کلسترول دارید

تمام اجزای به کار رفته در این غذا کاهنده کلسترول هستند و البته چه بهتر که از حجم کلی این غذا کم کنید. به علاوه، همراه آن یک بشقاب پر سالاد سبزیجات تازه (به‌خصوص گوجه‌فرنگی، کرفس و کلم بروکلی) میل کنید. به این ترتیب، مواد غذایی‌ای را دریافت کرده‌اید که به کاهش کلسترول‌تان کمک می‌کنند.

سارا حسنلو