دوشنبه, ۱۵ بهمن, ۱۴۰۳ / 3 February, 2025
نسب سازی نزدیكترین متحد صفویان
قاجار از ایلات ترك است و اصل آن به طایفه سالور از طوایف ماورای قفقاز می‌رسد. این ایل در حدود قرن ۸ هجری قمری همراه با سایر طوایف ترك ماورای قفقاز از آن سرزمین مهاجرت كردند. زبانشان تركی است و دولت صفوی آنان را از آذربایجان به مازندران و گرگان و مركز ایران كوچ داد. بزرگان قاجار با پیروی از دو اصل سعی كردند كه نسبت خود را به مغولان برسانند. یكی از این دو اصل، این قانون بود كه اگر طایفه‌یی از گذشته به جلالت و جلادت معروف بود، بایستی خود را بدان طایفه ملحق كنیم. اصل دیگر نسب‌سازی برخی سلسله‌ها است كه در تاریخ سابقه‌یی طولانی دارد.
همه تاریخ نویسانی كه تاریخ قاجار را نوشته‌اند ایشان را از خاندان مغول دانسته‌اند، اما به هیچ‌گونه سند كتبی اشاره نكرده‌اند و این امر نشانگر آن است كه تنها به گفته و میل سركردگان این طایفه عمل كرده‌اند. در زمان حكومت سلسله صفویه كه از كمك‌ها و مساعدت‌های ایلات مختلف برخوردار بود، قاجارها از نزدیكترین متحدین این سلسله به شمار می‌رفتند. ایل ترك زبان و شیعه مذهب قاجار، به سبب وجوه اشتراكی همچون زبان و مذهب از نزدیكترین پیوندهای سیاسی و تاریخی با صفویان برخوردار بود. ایل قاجار از جمله ایلاتی بود كه با یاری رساندن به شاه اسماعیل، بنیانگذار سلسله صفویه، سران و سركردگان قاجار مشاغل و مناصب مهم و حساسی همچون فرماندهی قشون و حكومت بر سرزمین‌های سرحدی را در اختیار داشتند. سیاست‌های شاه‌عباس اول، قدرتمندترین شاه صفویه، در جهت دوری‌گزیدن از ویژگی‌ها و خصوصیات ایلی و تضعیف توان نظامی ایلات سازنده سپاه قزلباش بود. هفت ایل تشكیل‌دهنده اتحادیه قزلباش شامل قاجار، افشار، ذوالقدر، استاجلو، شاملو، تكلو و بهارلو بر اثر سیاست‌های شاه‌عباس اول بشدت تضعیف شدند. با این وصف قاجارها اساس ایلاتی خود را حفظ كرده و سازمان جنگی پرقدرتی داشتند.
یكی از تدابیر رایج برای تضعیف قدرت نظامی ایلات تقسیم ایل و كوچانیدن طوایف و تیره‌های مختلف آن به مناطق دور از هم بود. این اقدام ضربه بزرگی بر وحدت درونی ایل و در نتیجه تضعیف قدرت نظامی آن به شمار می‌رفت. شاه‌عباس كه با تهدیدی خطرناك و موثر از سوی تركمانان در مناطق شمال شرقی متصرفات حكومت خود مواجه بود، بخش مهمی از ایل قاجار را از منطقه گنجه در قفقاز به مناطق مرزی استرآباد و دشت گرگان كوچ داد. با این تدبیر، هم از تعرض و تهدید تركمانان در امان ماند و هم قاجارها را كه قدرت نظامی متمركزی بودند به چند قسمت تقسیم كرد.
ایل قاجار از ایلات صحرانشین و دامدار و متعلق به شاخه تركان غربی بود كه در منطقه قفقاز و گنجه اقامت داشت. شاه‌عباس گروهی از قاجارها را در مرو خراسان گمارد تا جلوگیر تعرضات ازبكان شوند. شاه‌عباس، حكومت قلعه مبارك‌آباد را كه از بناهای عهد شاه‌طهماسب اول بود به قاجارها سپرد. طوایف قاجار در داخل و خارج قلعه در زمین‌های اطراف رودخانه گرگان به زندگی ایلاتی و پرورش گوسفند و شتر پرداختند. با آنكه قاجارها از طوایف ترك بودند، برخلاف تركان غربی كه در راس ایل خود ایل‌بیگی داشتند، به رسم مغولان دارای ایلخان بودند.
تمایز میان طوایف و تیره‌های مختلف ایل قاجار ابتدا در نحوه اسكان آنان در قلعه مبارك‌آباد و زمین‌های اطراف رودخانه گرگان پدید آمد. ایل قاجار به دو بخش بالای رودخانه «یوخاری‌باش» و پایین رودخانه «آشاقه‌باش» تقسیم شد. گذشته از جا و مكان تفاوت‌های زندگی مادی نیز منجر به تمایزات و اختلافات سیاسی میان قاجارها شد. قاجارها به دو دسته بزرگ رمه‌داران و چارپاداران تقسیم می‌شدند. بخش كوچكی از آنان نیز به كشاورزی اشتغال داشتند.
یكی از مهمترین ویژگی‌های ایل جابه‌جایی آن در ییلاق و قشلاق بود. این مساله منجر به اهمیت یافتن نقش شترداران می‌شد. با این اوصاف مهمترین ویژگی طوایف قاجار قدرت جنگی آنان به شمار می‌رفت كه در نهایت همین ویژگی نیز آنان را در رسیدن به قدرت یاری رسانید.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست