تماس تصویری تهدید یا فرصت

مشغول بالا و پایین کردن بازار به منظور یافتن و در نهایت خرید پیراهن مناسبی برای دوست خود هستید که از مدت ها پیش به شما سفارش خرید آن را داده بود, اما شک دارید آیا او از چیزی که برایش خواهید خرید خوشش خواهد آمد یا خیر

مشغول بالا و پایین کردن بازار به‌منظور یافتن و در نهایت خرید پیراهن مناسبی برای دوست خود هستید که از مدت‌ها پیش به شما سفارش خرید آن را داده بود، اما شک دارید آیا او از چیزی که برایش خواهید خرید خوشش خواهد آمد یا خیر.

هر چقدر مدل‌ها و رنگ‌های بیشتری را می‌بینید، وسواس‌تان بیشتر می‌شود که کدام یک از اینها می‌تواند نظر دوستم را به خود جلب کند.

در نهایت شاید راه‌حل ساده این باشد که با دوست خود تماس بگیرید و شروع به توصیف رنگ و اندازه و مدل پیراهن مورد نظر کنید.

اما بشر بنا بر عادت، حجم زیادی از اطلاعات مورد نیاز روزانه خود را از طریق چشمانش دریافت می‌کند، پس از چند دقیقه تشریح ویژگی‌های جنس یا رنگ لباس، بازهم ممکن است به نتیجه مطلوب نرسید و نتوانید انتخاب مناسبی را انجام دهید.

همانجا به احتمال زیاد این جمله از ذهن‌تان می‌گذرد که «شنیدن کی بود مانند دیدن» و شاید با خود بیندیشید چه خوب می‌شد اگر می‌توانستید حین خرید، کالای مورد نظرتان را در همان لحظه به دوست‌ یا اعضای خانواده نشان دهید.

این یکی از ساده‌ترین کاربردهای نسل سوم ارتباطات موبایلی است.‌ شبکه نسل سوم یا ۳G تکنولوژی‌ای است که برای نخستین بار سال ۱۳۷۹ به بازار جهانی عرضه شد و کمی بعد یعنی تا سال ۱۳۸۳ ضریب نفوذ آن در برخی کشورها به چیزی حدود ۹۰ درصد افزایش یافت.

این فناوری، دسترسی به اینترنت پرسرعتی نظیر همان اینترنت ای‌دی‌اس‌ال که امروزه در بیشتر منازل یافت می‌شود را روی تلفن همراه و در حین حرکت از طریق شبکه‌های مخابراتی نوین تلفن همراه و در هر مکانی میسر می‌سازد.

غیر‌از سرویس اینترنت پرسرعت در حین حرکت، تماس تصویری نیز قابلیت دیگری است که توسط شبکه نسل سوم به مشتریانش عرضه می‌شود. به این ترتیب آن دوربین کوچکی که جلوی گوشی‌تان همیشه خاک می‌خورد و بیشتر جنبه تزئینی داشت با استفاده از شبکه نسل سوم، پنجره جدیدی را به سوی‌‌ شما می‌گشاید.

● نسل سوم در ایران

الان یک سالی می‌شود ایرانی‌ها با سال‌ها تاخیر به امکانات نسل سوم ارتباطات موبایلی دسترسی پیدا کرده‌اند، اپراتور سوم کشور که توانست پس از گذشت دو سال کم‌کم راه خود را از میان انواع و اقسام موانع باز کند، گسترش و توسعه شبکه نسل سوم را برای اولین بار در کشور به عهده گرفته است.

این اپراتور نو پا و جوان در کنار همه امکانات نسل سوم ارتباطات، قابلیت برقراری مکالمه تصویری بر بستر تلفن همراه را هم ارائه کرده است؛ قابلیتی که این روزها حساسیت‌های زیادی برانگیخته و به موضوعی داغ تبدیل شده است.

تا جایی که کمیته ویژه‌ای در مجلس شورای اسلامی سرگرم بررسی ادامه فعالیت یا توقیف کامل این سرویس‌دهنده ایرانی است.

این اتفاقات در حالی رخ داده است که دنیا در حال بازنشسته‌کردن همین نسل سوم ارتباطات موبایلی و جایگزین کردن آن با شبکه نسل چهارم است که امکانات و سرعت بسیار بالاتری را به مشترکان ارائه می‌کند.

در نگاه اول، امکان مکالمه تصویری فقط به درد سرگرمی و خنده و شوخی می‌خورد، اما بد نیست توجه داشته باشید سرویس پیام کوتاه نیز در بدو آغاز به کار خود تنها ابزاری برای ارسال لطیفه و پیام‌های غیرضروری بود، اما خیلی زود به ابزاری برای کار و حتی تجارت تبدیل شد.

این روزها شما می‌توانید بسیاری از خدمات روزانه مورد نیاز خود شامل امور بانکی یا امور اداری و حتی خرید را تنها با ارسال یک پیامک انجام دهید.‌

خیلی سریع و گذرا به کاربردهای احتمالی سرویس تماس تصویری در آینده نگاهی بیندازیم و ببینیم این خدمت نوین چگونه می‌تواند زندگی‌ ایرانی‌ها را سهل‌تر کند. البته توجه کنید این کاربردها با چند دقیقه فکر کردن به ذهن ما رسیده است و به یقین این فهرست می‌تواند خیلی طولانی‌تر از این حرف‌ها باشد.

● پزشکی از راه دور

سال‌هاست پزشکی از راه دور در دنیا عملی شده است، اما تا امروز این خدمات تنها مبتنی بر زیرساخت‌های ماهواره‌ای بود.

این خدمات در ایران به دلیل همان زیرساخت‌های گران‌قیمت چندان عملیاتی نشده و در حد چند طرح آزمایشی باقی مانده است.

در کشور ما تجمع پزشکان حاذق و متخصص، در شهرهای بزرگ است، در حالی که در بسیاری از شهرهای کوچک و روستاها مردم به خدمات پزشکی تخصصی احتیاج دارند.

یکی از کاربردهای اولیه سرویس تماس تصویری می‌تواند توسعه خدمات یک پزشک متخصص به روستاهای دورافتاده باشد، به این طریق که برای مثال بیماری که در روستای کیله کبود کردستان ساکن است و حداقل امکانات و زیرساخت‌ها را در اختیار دارد می‌تواند با هزینه پایین و بدون نیاز به سفری وقتگیر، خطرناک و پرهزینه به شهرهای بزرگ، نشانه‌های ظاهری بیماری خود را با یک گوشی تلفن همراه متصل به نسل سوم شبکه به پزشک معالج نشان دهد و راهنمایی‌های لازم را دریافت کند.

این معاینه از راه دور می‌تواند جلوی خیلی از مسافرت‌های درمانی غیرضروری را بگیرد. موانع موجود فعلی در مسیر عملی شدن خدمات پزشکی از راه دور که عبارت از زیرساخت‌های ماهواره‌ای، تجهیزات گران و لزوم تمرکز آنها در مرکزی که اپراتور دوره دیده داشته باشد توسط ارتباطات نسل سوم و یک گوشی تلفن همراه هوشمند بسرعت از میان برداشته می‌شود، امکاناتی که امروزه در دسترس همگان قرار دارد و به این ترتیب هزینه‌ها کاهش می‌‌یابد و میزان دسترسی افراد به این نوع خدمات بسیار گسترده‌تر می‌شود.

● آموزش مجازی

همان مشکل تمرکزی را که در مورد پزشکان متخصص و ماهر ذکر شد، می‌توان درباره استادان دانشگاه و معلمان خوب هم دید.

جدای از آن چند سالی است بحث آموزش مجازی در ایران بر سر زبان‌ها افتاده است و هر از گاهی اخباری هم در مورد آن شنیده می‌شود، اما بازهم به دلیل مشکلات و هزینه‌ بالای زیرساخت‌ها در این بخش، توسعه آموزش مجازی در ایران پیشرفتی لاک‌پشتی داشته و اگر دستاوردی هم حاصل شده بیشتر جنبه طرح نمونه داشته است.

با استفاده از تماس تصویری شبکه نسل سوم، دانشگاه و مدارس مجازی نیز مفهوم ملموس‌تری پیدا می‌کنند و دانشجویان بیشتری بخصوص آنها که مشغول به کار هستند، می‌توانند ادامه تحصیل دهند.

موضوع مهم‌تر این‌ که یک استاد دانشگاه یا معلم می‌تواند همزمان چند کلاس را چهارگوشه کشور و حتی خارج از مرزهای ایران اداره کند.

در حقیقت، دیوارهای کلاس درس از میان برداشته می‌شود و آموزش با کیفیت برای تعداد بیشتری از جوانان از روستانشینی در کویر ایران تا جوانکی سیستانی در مرز ایران و پاکستان فراهم می‌آید، اما غیر از درنوردیدن مرزهای کلاس فیزیکی و بهره‌مند شدن تعداد بیشتری از جویندگان علم از دانشگاه مجازی، آن طرف قضیه را هم می‌توان در نظر گرفت که استادان به اصطلاح پروازی دیگر نیازی به صرف وقت و هزینه و پذیرش خطر سفر را برای رسیدن به کلاس‌های خود در شهر یا کشور دیگری ندارند، بلکه می‌توانند با امکانات ابتدایی و هزینه کم، کلاس‌های خود را در هر نقطه‌ای برگزار کنند.

به غیر از آموزش از راه دور، کنفرانس‌های ویدئویی کارشناسان و خبرگان ایران خارج از کشور نیز می‌تواند با سهولت بیشتر و بدون نیاز به زیرساخت‌های پیچیده و گران‌قیمت انجام شود. در نظر داشته باشید این کارها را امروز هم می‌توانید با دسترسی به اینترنت پرسرعت انجام دهید، اما با اطمینان می‌توان گفت سهولت انجام این کار با یک تلفن همراه غیرقابل مقایسه با هر ابزار دیگری است.

● صنعت

امروزه در بخش‌های مختلفی از صنعت، کنترل از راه دور ابزاری مناسب برای تعمیر و بازبینی قسمت مشخصی از یک ماشین، دستگاه یا خط تولید است. برای مثال تصور کنید شرکتی خط تولید ساخت خود را به مشتریانی در شهر‌های مختلف کشور فروخته است.‌

حال اگر قرار باشد مشکلی در خط تولید پیش بیاید و یک تعمیرکار اعزام گردد، بزودی شرکت مورد نظر ما با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد، اما آمار واحدهای خدمات پس از فروش نشان می‌دهد بسیاری از این اشکالات و ایرادات را می‌توان از راه دور و با چند توصیه ساده حل نمود، اما آنچه این تعمیر از راه دور را سخت می‌کند، فهمیدن اشکال پیش آمده در سیستم است که مانند مثال خریدی که ابتدای مطلب آمده بود یک ارتباط تصویری سهل‌الوصول و ارزان می‌تواند چاره درد باشد.

● ربط ۳G به چاقو

این موارد نمونه‌های کوچکی از کاربردهای گوناگون فناوری ‌است‌ که بتازگی وارد کشورمان شده، اما حالا حرف و حدیث‌هایی درباره ضررهای احتمالی راه‌اندازی این سیستم شنیده می‌شود. این همان لحظه‌ای است که فرهنگ و طریقه مصرف صحیح از یک ابزار اهمیت خود را نشان می‌دهد. مهم نیست آن ابزار مدرن، پیچیده و جدید باشد یا ساده و قدیمی.

رایانه، اینترنت، تلفن همراه و از این دست می‌توانند در عین مفید و سودمند بودن آسیب‌رسان و مضر هم باشند، درست مانند یک چاقو.

همان چاقویی که در دستان یک آشپز ماهر، مواد خوراکی خام را به یک وعده غذایی دلچسب تبدیل می‌کند، در دستان یک تبهکار می‌تواند جان انسانی را بگیرد. این مصداق می‌تواند در مورد فناوری نیز به کار گرفته شود؛ همین فناوری که زندگی بشر امروز را سهل و آسان کرده است می‌تواند در صورت استفاده ناصحیح برای وی دردسر‌ساز شود.

سختگیری درباره ورود فناوری‌های نوین به داخل کشور، بخصوص آنها که با توجه به فرهنگ و آداب اجتماعی سرزمین دیگری طراحی شده‌ ، پسندیده است.

سرعت عمل قانونگذاران و مجریان نیز در بررسی و نظام‌مند ساختن ورود یک ابزار یا فناوری جدید می‌تواند بسیاری از این نگرانی‌ها را رفع کند، اما پاک کردن صورت مساله و بستن درها به روی دنیای آینده را نمی‌توان به‌عنوان راه‌حل برگزید.

رامین فتوت