مروی بر جهان داروسازی

در آغاز سال ۲۰۰۲ شاهد تغییر عمده ای در شركت های بیوفارماسوتیكال بزرگ دنیا بودیم شركت بزرگ Amgen كه در زمینه تولید داروهای بیوتكنوژیكی فعالین می كند اقدام به خرید شركت مهم دیگر فعال در این زمینه یعنی Immunex نموده است

در آغاز سال ۲۰۰۲ شاهد تغییر عمده ای در شركت های بیوفارماسوتیكال بزرگ دنیا بودیم. شركت بزرگ Amgen كه در زمینه تولید داروهای بیوتكنوژیكی فعالین می كند اقدام به خرید شركت مهم دیگر فعال در این زمینه یعنی Immunex نموده است. مبلغ پرداختی Amgen بالغ بر ۱۶ میلیارد دلار بوده است. Immmunex از شركت های سرآمد در تحقیقات مربوط به داروهای ضد التهاب محسوب میشود. این خرید باعث می شود عملا بزرگ ترین شركت بیوتكنولوژی دنیا متولد و سرعت رشد شركت جدید در بازار دارویی دنیا به میزان قابل توجهی افزایش یابد. Epogen و Neupogen مهم ترین داروهای Amgen و Enbrel پر فروش ترین داروی Immunex هستند. Aranesp داروی جدید و بسیار پر فروش دیگر Amgen است كه اخیرا به بازار جهانی عرضه شده است. با خرید فوق گفته می شود Amgen طی دو سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ به ترتیب ۲۵۰ و ۲۰۰ میلیون دلار صرفه جویی خواهد كرد. در شماره های قبلی این سلسله مطالب در مورد رقابت شركت های داروسازی بزرگ با شركت های ژنریك ساز برای حفظ بازار داروهای خود مطالب مختلفی به چاپ رسیده است. این رقابت گاهیی تا حدی شدید است كه موضوع به قضاوت دادگاه سپرده میشود. طی یكی از مهم ترین درگیری های حقوق سال ۲۰۰۱ در امریكا شركت بریستول مایر اسكویپ جهت حفظ patent داروی پر فروش خود یعنی Buspar درگیر دعوی حقوقی شد كه در نهایت به ضرر شركت BMS تمام شد. از آن جا كه این شركت جهت تمدید patent داروهای مختلفی اقدام به اقامه دعوی كرده بود و نیز اعتراض شدید ژنریك سازانی كه همان دارو را با قیمت های پایین تری تولید می كردند در ماه دسامبر سال ۲۰۰۱ بیست ونه ایالت از ایالات امریكا قانونیی را بر علیه BMS به تایید رسانند كه امكان استفاده از راه های غیر متعارف برای حفظ p atent داروهای خود از جمله داروی ضد اضطراب پر فروش Buspar را عملا گرفته اند. به نظر می رسد سلاح برنده و كارایی شركت های ژنریك ساز یعنی قیمت به مراتب پایین تر محصولات آنها آن چنان موثر بوده است كه قانون گزاران را راغب به اتخاذ چنین تصمیماتی كرده است.

فروش Buspar یا Buspirone در سال ۲۰۰۰ حدود ۷۰۰ میلیون دلار بوده است. BMS متهم شده است كه جهت حفظ داروی خود گزارشات غیر واقعی به FDA عرضه كرده است و بدین ترتیب موفق شده است رقیب ژنریك خود را برای مدت ۴ ماه از بازار خارج سازد. تجربه نشان داده است كه اولین رقیب ژنریك با قیمتی حدود ۷۰ درصد داروی اصلی وارد بازار می شود و با اضافه شدن سایر رقبای ژنریك ۳۰ درصد دیگر نیز از این قیمت كاسته می شود. امروزه توفق بین شركت های داروسازی جهت انجام تحقیقات مشترك و یا مشاركت در فروش محصولات یكدیگر به صورت امری عادی درآمده است. با شروع سال ۲۰۰۲ تعدادی زیادی از این قرادداها باقیمانده از سال قبل و یا جدید منعقد شده كه از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره كرد.

همكاری Merck و schering – plough در زمینه درمان كلسترول كه این داروها عبارتند از : Ezetimibe یك مهاركننده جذب كلسترول كه توسط شرینگ ـ پولاك تولید شده و تركیبی از این دارو با Zocor كه داروی ضد كلسترول پرفروش مرك است. Ezetimibe با نام تجاری Zetia در امریكا عرضه خواهد شد.

Pfizer و Rigel قراردادی سه ساله دارند كه طی آن فایزر از اطلاعات حاصل از مطالعات Rigel در مورد پپتیدها استفاده خواهد كرد. مهم ترین هدف این مطالعات دارروهایی هستند كه تولید llgE را كنترل میكنند. تولید داروهای ضد آلرژی و آسم از اهداف مهم این مطالعات است. فایزر بخشی از هزینه های مربوط را پرداخت و در عوض امتیاز پخش جهانی كلیه داروهای انسانی و دامی حاصل از این پروژه را به دست خواهد آورد. دو شركت گلاكسو اسمیت كلاین (GSK) و Roche قراردادی امضا كرده اند كه در انجام تحقیقات ، توسعه و تولید داروی Ibndronate همكاری كنند. این دارو در مرحله سوم مطالعات بالینی برای درمان پوكی استخوان قرار دارد. برابر درمان پوكی استخوان قرار دارد. برابر هر دو شركت هزینه ه را به تساوی پرداخت خواهند كرد ولی روش مسؤول فروش جهانی آن خواهد بود. پرونده این

دارو احتمالا در سال ۲۰۰۲ برای تایید در امریكا و اروپا عرضه خواهد شد. همكاری دو شركت برای تولید و عرضه Ibandronate شامل كل بازارهای جهانی به استثناء ژاپن خواهد شد. دو شركت Merck و Celera Genomic نیز برای چهارمین با قرار داد فیمابین برای تولید داروهای ضد پوكی استخوان را تمدید كرده اند. هدف ازز این مطالعات تولید مها ركننده های Cathepsin K است كه گفته می شود نقش مهمی در پوكی استخوان ایفا می كند. این مطالعات از شش سال قبل شروع شده است. شركت داروسازی Wyeth – Ayerst نیز برای همكاری با موسسه مطالعات سرطان Ludwing قراردادی اختصاصی امضاء كرده است كه طی آن كلیه هزینه های مربوط به مطالعات داروهای ضد سرطان موسسه مذكور را پرداخته و در عوض حق تولید و بازاریابی داروهای در دست مطالعه را خواهد داشت. شركت pfizer در سال ۱۹۹۶ قراردادی سه ساله با یك مركز مطالعات مولكولی به نام Albany امضاء كرده بود كه اخیرا ان را تمدید كرده است . هدف این قرارداد نیز تولید داروهای جدید ضد سرطان است.

دادگاه فدرال امریكا شركت ATP (ATP pharmaceutial – product ) را به پرداخت ۸۷۵ میلیون دلار جریمه محكوم كرده است. ATP شركت مشتركین بین دو شركت بزرگ داروسازی یعنی Abbott امریكا و Takeda ژاپن است. علت محكومیت ATP تخلف از مقررات ویزیت علمی پزشكان در امریكا بوده است. ATP دارویی به نام Lupron را در امریكا معرفی و بازاریابی می كرده است كه برای درمان سرطان پروستات و ناباوری به بازار عرضه شده است. ATP پزشكان را تشویق می كرده كه قیمت نمونه های مجانی را با نسخه كردن از سیستم بهداشتی امریكا دریافت كنند.

بازار جهانی داروهای ریوی در سال ۲۰۰۱ بالغ بر ۴/۸ میلیارد دلار بوده و انتظار میرود با رشد سالانه ۱۳ درصدی خود تا سال ۲۰۰۵ به ۲/۱۵ میلیارد دلار برسد. ۴۴ درصد بازار جهانی داروهای ریوی به امریكا تعلق دارد. با گسترش تكنولوژی فرآورده های اسنتشاقی ، اینگونه داروها كم كم جای اشكال دیگر دارویی را گرفته و سهولت مصرف آن ها باعث شده كه رشد ثابت بازار جهانی آن ها تا سال ۲۰۱۰ از هم اكنون قابل انتظار باشد.

---