راهكارهای تحقق اتحاد ملی و انسجام اسلامی

برای رسیدن به اتحاد ملی و انسجام اسلامی, راهكارهای متعددی وجود دارد افراد مختلف از زوایای گوناگون به بررسی این راهكارها پرداخته و دیگران را توصیه به حركت به این سمت و سو می نمایند

برای رسیدن به اتحاد ملی و انسجام اسلامی، راهكارهای متعددی وجود دارد.افراد مختلف از زوایای گوناگون به بررسی این راهكارها پرداخته و دیگران را توصیه به حركت به این سمت و سو می نمایند.در مطلب حاضر، نویسنده سعی كرده است از زاویه مشتركات مسلمانان به راهكارهای اتحاد ملی و انسجام اسلامی بپردازد.

□□□

● ضرورت اتحاد و انسجام اسلامی

همانطور كه می دانیم سال ۱۳۸۶ از سوی مقام معظم رهبری به سال «اتحاد ملی، انسجام اسلامی» نامگذاری شده است كه این نامگذاری مدبرانه و هوشمندانه رهبر حكیم و فرزانه انقلاب اسلامی گویای صلح طلبی ملت ایران است.

شخصیت های زیادی در طول تاریخ ایران و جهان اسلام در جهت دستیابی به وحدت اسلامی كوشیده اند كه از جمله آنها می توان به سیدجمال الدین اسدآبادی و امام خمینی(ره) اشاره كرد و امام بزرگوار تنها شخصیتی است كه توانست با بسیج عمومی ملت ایران حكومت ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را منقرض و دست استعمارگران و چپاولگران را از خاك و منابع ایران كوتاه نماید. اگر چنانچه مروری كوتاه بر رهنمودهای امام بزرگوار داشته باشیم درمی یابیم كه ایشان همواره موضوع اتحاد و همدلی را در سطح داخلی و جهان اسلام مورد توجه و تذكر قرار داده و تأكید می نمودند كه اگر دولتها و ممالك اسلامی، در سایه اتحاد و انسجام و هدف واحد كه همانا «تحقق اسلام ناب محمدی» است قرار داشته باشند می توانند سرنوشت و آینده ای روشن، سعادتمند و قدرتمند را رقم بزنند. حتی در وصیت نامه سیاسی- الهی ایشان نیز وحدت كلمه و اتحاد، رمز پیروزی قلمداد شده است چرا كه با همین اتحاد و همدلی و وحدت كلمه بود كه ملت ایران توانست ضمن غلبه بر نظام استبدادی ستمشاهی پهلوی، موجبات استقرار نظام مقدس ج.ا.ا را فراهم آورد.

● وحدت و انسجام از دیدگاه اسلام

از سویی دیگر تعالیم دین مبین اسلام، بیانات و سیره ائمه معصومین علیهم السلام، احادیث و آثار به جا مانده از بزرگان دین و معنویت و از همه مهمتر روح كلی بسیاری از آیات حیات بخش قرآن كریم نیز همواره به موضوع اتحاد و انسجام تاكید ورزیده اند.

قرآن كریم می كوشد تا همه انسانها را در نهایت در یك جامعه جهانی واحد گرد آورد. اسلام و قرآن از مردمان می خواهد كه با حفظ اصول و اختلافات در یك جامعه كلان و واحد انسانی جهانی گردهم آیند و به اصول و ارزشهای مشترك توجه كنند. از این جهت است كه مردم را به كلمه یگانگی می خواند (آل عمران آیه ۶۴) بسیاری از گزاره های قرآنی تبیین كننده عوامل انسجام اسلامی است؛ قرآن همه كسانی را كه شهادتین را بر زبان جاری كرده و اسلام را با حقیقت جانشان پذیرفته باشند، مؤمن و مشمول حكم انسجام اسلامی می داند. یگانگی و انسجامی كه در سایه وحدت عقیده و باور پدید می آید. بر همین اساس است كه قرآن وحدت عقیده مؤمنان را برادری می خواند (حجرات آیه ۱۰) و به تعاون و همكاری و همیاری درپارسایی و نیكی دعوت می كند (مائده آیه ۲) .

● راهكارهای تحقق اتحاد ملی و انسجام اسلامی

حال با این مقدمه باید بیان داشت كه شعار «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» كلیدی اساسی ونقطه عطفی برای ادامه بیداری و خیزش اسلامی است دراین پیام عظیم وحدت دردرجه اول برای مسئولان نظام و فرهیختگان اعم از دانشگاه وحوزه، همچنین فقها و نخبگان و تمام كسانی كه به نوعی باتریبون ها، كلاس ها و مجامع علمی و مراكز تبلیغی و فرهنگ سر و كار دارند، تعهدآور است. چرا كه اندیشمندان جامعه و مجموعه افراد وسازمانهایی كه به نوعی درهدایت فكری و سیاسی جامعه نقش دارند، می توانند تاثیرات بسزایی در تحقق این شعار داشته باشند پس باید درعملكردهایشان مصالح ملی را در نظر بگیرند و مصالح شخصی وحزبی را فدای مصالح ملی نكنند.

آنها وظیفه دارند كه جدای از هرگونه گرایش سیاسی، نكات تاریخی و فرهنگ كشورمان را خوب بشناسند و نقاط مشترك موجود را در میان گروههای مختلف رواج دهند. هر چند می دانیم كه درجامعه فرهنگی متنوع ایرانی- اسلامی خرده فرهنگهای موجود، هویت خویش را تعریف كرده و در عین حال با این فرهنگ بزرگ نیز همزیستی مسالمت آمیز داشته اند، ترك، كرد، لر، بلوچ، عرب، گیلك، لك، تركمن و... همه ایرانی اند و مسلمان و هویت برتر خود را در ایران اسلامی جستجو می كنند و دراین میان باید به این نكته مهم توجه داشت كه بی گمان توازن میان خرده فرهنگها و فرهنگ ملی، محصول بزرگی به نام اتحاد ملی و انسجام اسلامی به همراه خواهد داشت.

شعار محوری سال ۸۶ دارای دو بخش اساسی است: ۱) اتحاد ملی ۲) انسجام اسلامی

در بخش اتحاد ملی ابتدا می بایست ضمن شناسایی عوامل همگرایی، موانع را نیز برطرف كرد موانعی همچون عدم وجود تساهل و مدارا، نبود فرهنگ رقابت سالم، حزب گرائی و عدم توجه به منافع ملی، عدم مشاركت مسئولانه مردم در امور كشور، فردگرایی منفی یعنی توجه به منافع فردی همگی از عواملی هستند كه بر روند مثبت وحدت ملی تأثیرگذار هستند.

ایران اسلامی متعلق به همه ایرانیان است از همه قوم و هر نژاد و هر زبان و درسال اتحاد ملی و انسجام اسلامی توجه به حفظ حرمت اقوام مختلف اصیل ایرانی و جلوگیری از ایجاد فتنه و اختلاف بین اقوام از جمله ضروریات حكومت اسلامی است. لذا كوشش درجهت نهادینه ساختن ارزشهای عام و مشترك میان اقشار و خرده فرهنگهای مختلف، تمركززدایی از دولت و واگذاری امور به مردم در راستای مشاركت آنها در نهادهای برنامه ریزی و...، گسترش عدالت اجتماعی و... راهكارهایی است كه می توانند ما را در مسیر تحقق وحدت و اتحاد ملی یاری دهد.

اما در بخش دوم یعنی انسجام اسلامی، باید بیان داشت كه با توجه به توطئه های پی در پی استكبار جهانی برای ایجاد اختلاف و تفرقه نژادی- مذهبی و ملی بین كشورهای اسلامی، شعار «انسجام اسلامی» حساسیت ویژه ای پیدا می كند دشمنان اسلام زمانی می توانند بر دولتها و ملتهای مسلمان چیره شوند كه دنیای اسلام به جای توجه به وجوه اشتراك به سمت نقاط افتراق و اختلاف حركت كند. لذا احترام به مشتركات از جمله عوامل تحقق اتحاد ملی و انسجام اسلامی است.

تفكر انسجام اسلامی باید در تمامی جهان اسلام رسوخ پیدا كند. تفكر انسجام اسلامی به این معنا كه ملت های اسلامی با همه تنوع و اختلافات می توانند از الگوهای مشترك در راستای منافع مشترك بهره گیری كنند. یعنی این ملتها، نژادها و خرده فرهنگهای اسلامی از صبغه ای برخوردارند كه می توانند با یكدیگر متحد شوند و این همان چیزی است كه در قرآن از آن به رنگ الهی تعبیر شده است. لذا اینجاست كه «تدوین منشور وحدت اسلامی» از سوی علما و اندیشمندان مسلمان ضروری قلمداد می شود.

● راهبردهای عملی برای تحقق انسجام اسلامی

- فلسطین یك اصل مشترك بین تمامی كشورهای اسلامی است و می تواند یكی از محورهای انسجام اسلامی قرار گیرد.

- تلاش در جهت وحدت رسانه ای و تبلیغاتی جهان اسلام

- بهره گیری شایسته از مراسم عبادی- سیاسی حج

- بهره گیری شایسته از مجامع و سازمانهای اسلامی در راستای انسجام اسلامی همچون سازمان كنفرانس اسلامی و...

- توجه و تأكید بر مشتركات مذهبی و احترام به اندیشه های هر یك از مذاهب

- ایجاد فضای گفتگو میان علمای فرق مختلف اسلامی با هدف تحقق انسجام اسلامی

از ابتدای انقلاب اسلامی تاكنون همواره با توطئه های گوناگون و شوم دشمنان قسم خورده اسلام و استكبار جهانی برای از پای درآوردن ملت مقاوم و رشید ایران اسلامی مواجه بودیم اما به لطف و عنایت حضرت حق «جل و اعلی» و عنایات ویژه حضرت ولی عصر(عج) همراه با ایستادگی همه جانبه و وحدت كلمه همه اقشار و آحاد دلیر ملت سرافراز ایران، دشمنان نتوانسته اند نقشه ها و طرح های پلید خود را به انجام رسانند. از این رو ملت حق طلب و خداجوی ایران با حضور خود در صحنه ها حساس و سرنوشت ساز نظام اثبات نمود كه می تواند از شرف، عزت، و غیرت به غلیان درآمده جوانان، زنان و مردان این مرزو بوم حفاظت نموده و سربلندی را برای ایران و ایرانی به ارمغان بیاورد؛ كه این اتحاد بستری مناسب و مقدمه ای مهم برای رسیدن به انسجام اسلامی در سطح جهان اسلامی قلمداد می گردد و در عرصه های بین الملل نیز می توان با برپایی مراسم و مناسبت های فراملی و جهانی همچون روز جهانی قدس، دفاع از ملت های مظلوم و بی دفاع جهان، بزرگداشت سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی به عنوان چهره ای كاریزماتیك، بین المللی و فرامنطقه ای كه در عصر حاضر چون مشعلی فروزان همچنان نورافشانی كرده و طریقت را به سالكان راه حق و حقیقت نمایان می سازد و با برپایی مناسك عبادی- سیاسی عظیم حج و برائت از مشركین و با تمسك به ریسمان محكم الهی (قرآن و سنت پیامبر«ص») به عنوان وجوه اشتراك تمامی مسلمانان و با تكیه بر ایمان به خدای سبحان، انسجام را در عرصه اسلامی به منصه ظهور رسانده و وحدت بخش و الهام بخش تمامی كشورهای مسلمان و آزاده جهان بود.

اصغر آبخضر