پنجشنبه, ۹ اسفند, ۱۴۰۳ / 27 February, 2025
موسیقی كوتو در ژاپن
موسیقی سنتی ژاپن شامل آثار مذهبی و غیرمذهبی، موسیقی، نمایش، موسیقی آوازی و سازی و نیز قطعه‌های اركستری، مجلسی و تكنوازانه است و در آن سبك‌ها، فرم‌ها، سازها و تكنیك‌های موسیقایی بسیار متنوعی به كار گرفته می‌شوند. در اینجا برخی از ویژگی‌های شاخا این موسیقی را بررسی خواهیم كرد و این بررسی را با توجه به موسیقی ساخته شده برای كوتو، سازی‌زهی زخمه‌یی كه نقش آن در موسیقی ژاپن در خور قیاس با نقش پیانو در موسیقی غربی است، انجام می‌دهیم.
كوتو
كوتو دارای سیزده سیم از ابریشم یانایلون است كه بر یك جعبه توخالی تشدید صدا با درازای تقریبی ۱۸۰ سانتیمتر كشیده شده‌اند. هر سیم، پلی جابه‌جا شونده دارد. نوازنده، سیم‌های سیزده‌گانه ساز را با جابه‌جا كردن پل‌های هر كدام از آنها كوك می‌كند. در دو كوك از معمول‌ترین كوك‌های این ساز موسوم به هیرا جوشی و كومویی جوشی فقط پنج نت مختلف به كار گرفته می‌شوند.سیم‌های كوتو با مضرابی از جنس عاج كه بر انگشتان شست، اشاره و میانی دست راست پوشانده می‌شود، نواخته می‌شوند. همچنین ممكن است كه با مضراب بر سیم‌ها ضربه زد یا آنها را خراشید تا رنگ‌ها و جلوه‌های موسیقایی متنوعی پدید آیند. خزش روی سیم (مشابه گلیساندوی سازهای زهی غربی) و نواختن مضراب‌های ریز و تند بر یك سیم (مانند ترمولو) دو تكنیكی هستند كه با دست راست در نواختن این ساز معمولند.كوتو فقط محدود به صداهایی نیست كه با زخمه زدن بر سیم‌های دست باز پدید می‌آیند. نوازنده ممكن است با فشردن قسمتی از سیم كه در سمت چپ پل متحرك قرار گرفته، صدای سیم را زیرتركند بطور معمول به اندازه نیم یا یك پرده فشردن دست چپ بر سیم‌ها در پدید آوردن زیر و بم‌های تزیینی و صداهای گرفته و
محزون نیز به كار می‌رود.
پیشینه تاریخی
كوتو نیز مانند بودیسم، چاپ با كلیشه چوبی و بسیاری موارد دیگر در فرهنگ ژاپنی، نخست از چین به ژاپن آمد. این ساز در سالهای ۶۵۰ تا ۷۵۰ میلادی با موسیقیدانان چینی و كره‌یی كه برای نواختن در اركستر دربار به این كشور آمدند، به ژاپن وارد شد. كوتو در موسیقی درباری ژاپن )گاگاكو( كه یكی از كهن‌ترین موسیقی‌های اركستری جهان است، به كار گرفته شد. با آغاز سده دهم از كوتو به عنوان ساز تكنواز نیز توسط اشراف درباری استفاده می‌شد. قدیمی‌ترین نمونه بر جا مانده برای تكنوازی كوتو مربوط به سده شانزدهم است.
این موسیقی كه كیفیتی آیینی دارد و به همین سبب بیشتر در معبدها شنیده می‌شده است، فقط توسط راهبان بودایی، آموزگاران كنفوسیوسی و اشراف نواخته می‌شد.
شاهكارهای موسیقی سنتی كوتو اغلب در دوره ادو (۱۸۶۸ـ۱۶۱۵)، دوره استقرار پایتخت ژاپن در ادو (توكیوی امروزی)، ساخته شده‌اند. در این دوره، ژاپن خود را از تماس با فرهنگ‌های بیگانه محفوظ داشت. با این همه، بازرگانان كه به گونه‌یی فزاینده ؤروتمندتر می‌شدند محرك پیشرفت‌هایی در هنر شدند كه چاپ رنگی با كلیشه چوبی و تئاتر كابوكی، گونه‌یی نمایش كه ایفای نقش را با موسیقی درخشان و رقا می‌آمیزد، از آن جمله‌اند.در اوایل دوره ادو، موسیقی كوتو به جای استفاده در آیین‌های مذهبی برای سرگرمی به كار گرفته شد. این موسیقی نه توسط آموزگاران و كاهنان كه توسط موسیقیدانان نابینای حرفه‌یی ساخته می‌شد. این موسیقیدانان نابینا وابسته انجمنی بودند كه حافظ منافع حرفه‌یی و اقتصادی آنان بود.این انجمن به اعضایش رتبه‌هایی نیز اعطا می‌كرد كه برترین آنها رتبه كنگیو یا استاد كوتو بود. استادان كوتو با تدریس به بانوان خانواده‌های ثروتمند گذران می‌كردند. موسیقیدان نابینا، «یاتسوهاشی كنگیو» (۱۶۸۵ـ۱۶۱۴) بنیانگذار موسیقی كوتوی نو ژاپنی شناخته می‌شود.
موسیقی كوتو
كوتو به صورت تكنواز یا جفت، برای همراهی آواز و همراه یك یا چند ساز دیگر (با یا بدون آواز) به كار می‌رود. یكی از گروه‌های مهم همنواز مجلسی از كوتو، آوازخوان، شاكوهاچی (فلوتی ته باز از جنس بامبو با پنج سوراخ) و شامیسن (سازی زخمه‌یی دارای سه سیم كه سامیسن نیز نامیده می‌شود) تشكیل می‌یابد.
مهمترین گونه موسیقی برای تكنوازی كوتو شكلی از تم و واریاسیون معروف به دانمونو است. تم در بخش آغازین (دان) ارایه می‌شود و سپس در بخش‌های بعد، كه تمپوهایی تندتر و تندتر دارند،دگرگونی می‌یابد. در میان عبارت‌های تم اصلی، موادملودیك جدیدی نیز گنجانیده می‌شوند. هر بخش )به استثنای بخش اول كه ۱۰۸ ضرب دارد( شامل ۱۰۴ ضرب با وزن دوتایی است. قطعه‌های «دانمونو» طی سده‌های هفدهم و هجدهم ساخته شده‌اند. مشهورترین قطعه از این گونه، قطعه روكودان (شش بخشی) است كه به یاتسوهاشی كنگیو نسبت داده می‌شود. پس از سده نوزدهم، این قطعه‌های تكنوازانه اغلب برای دوكوتو یا سازهایی دیگر مانند شامیسن و شاكوهاچی تنظیم شده‌اند.
فرم اساسی دیگر در موسیقی كوتو، «تگوترمونو» است سیكلی آوازی با اینترلودهایی طولانی برای ساز. ساده‌ترین گونه سیكل آوازی از سه بخش تشكیل می‌شود: آواز اینترلودسازی آواز. «تگوتومونو» در سده نوزدهم نشو و نما یافت. امروزه سیكل‌های آوازی توسط گروهی شامل آوازخوان، كوتو، شامیسن و شاكوهاچی اجرا می‌شوند.
مجموعه آثار كوتو در ژاپن از قطعه‌هایی سنتی تشكیل می‌شود كه از آموزگار به شاگرد منتقل شده و با انس و تقلید آموخته شده اند.
چون بسیاری از استادان كوتو نابینا بوده‌اند، از این شیوه آموزشی گریزی نبوده است. گرچه در ژاپن از دیرباز نظام نگارش موسیقی وجود داشته است اما تا پس از جنگ جهانی دوم ورق نت در تدریس یا اجرا كاربردی نداشت.بیشتر قطعه‌های كوتو بر مبنای پنتاتونیك (پنج صدایی)كه متناظر با ردیف نت‌های «لاسی‌دومی‌فا» و «می‌فالاسی‌دو» در پیانو هستند، ساخته شده‌اند. در این موسیقی، كیفیت دقیق هر تك صدا اهمیت فراوان دارد. اجرا كننده می‌كوشد تا به هر صدا دینامیك، رنگ، افت و خیزی ویژه در زیر و بم و نیز تزیینی درست و شایسته ببخشد. هنگام استفاده از كوتو در همنوازی‌ها، هیچ ساز (یا آواز خوانی) مجاز به جلوه‌گیری بیش از دیگری نیست. نوای سازها و آوازخوانان بدون از دست دادن كیفیت‌های جداگانه با هم می‌آمیزد.
موسیقی برای كوتو همراه دیگر سازها، یا آواز، بطور معمول بافتی هتروفونیك دارد.بافت هتروفونیك زمانی پدید می‌آید كه تمام اجرا كنندگان یك ملودی اصلی را با تزیین‌ها و ریتم‌های متفاوت اجرا كنند. خط‌های اجرایی گاه چنان مستقل می‌شوند كه بافت هتروفونیك به بافتی پلی‌فونیك بدل می‌شود.گودان گینوتا (از سده نوزدهم)
ساخته میتسوزاكی كنگیو:
گودان گینوتا ساخته میتسوزاكی كنگیو (۱۸۵۳) یكی از قدیمی‌ترین و نیز درخشان‌ترین قطعه‌های شناخته شده برای دوكوتو است. همان گونه كه از عنوان قطعه بر می‌آید، این اثر از پنج بخش ساخته شده است.(گودان به معنای پنج بخشی است) و صدای كوبیدن پارچه را بر تخته‌یی چوبی موسوم به گینوتا (كینوتا) تداعی می‌كند. زنان ژاپنی، روزگاری از گینوتا برای شستن و نرم كردن لباس در پاییز استفاده می‌كردند و به همین سبب قطعه گودان گینوتا با این فصل مناسبت دارد.در این دو نت، كوتوها در گام‌های مختلف كوك شده‌اند و كوك یكی پنج پرده زیرتر از دیگری است. هر دوكوتو اهمیتی كم و بیش یكسان دارند و اغلب در دیالوگی سرزنده كه بده بستانی چالاك دارد درگیر می‌شوند. تنوع در این قطعه با گذر میان بافت‌های مونوفونیك، هتروفونیك و پلی فونیك پدید می‌آید. ویژگی موسیقی كوتو نت‌های متعددی است كه اندكی بم‌تر یا زیرتر از معمول اجرا می‌شوند. وزن دوتایی و تمپوری انعطاف‌پذیری كه اغلب دچار وقفه شده یا شتاب می‌گیرد نیز از دیگر ویژگی‌های موسیقی كوتو است.ریتم گودان گینوتا هیجانی خاص دارد و سنكوپ در آن فراوان و چشمگیر است. آنچه در ضبط ما از این اؤر آمده و به آن می‌پردازیم، بخش آغازین قطعه است.
گودان گینوتا با نت‌هایی ممتد كه دوكوتو همصدا می‌نوازند، آغاز می‌شود. این صداها بیانگر صدای گینوتا (تخته‌یی چوبی برای كوبیدن لباس) است.با گشایش این بخش، تمپو تندتر و ریتم به گونه‌یی فزاینده سرزنده می‌شود. در حدود میانه قطعه دو صدای شاخص از كوتوها می‌شنویم: گلیساندوپی پایین رونده و سایش چالاك مضراب بر بالای سیم. این بخش از گودان گینوتا با سكون وآسودگی پایان می‌گیرد و این هنگامی است كه كوتوهانتی ممتد را همصدا می‌نوازند.
سمانه كمالی‌نیا
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمد‌رضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست