سوختگی های چشم

چشم یکی از مهم ترین اعضای بدن برای سلامتی است که سوختگی ها تهدیدی برای این عضو زیبا و نعمت الهی است

چشم یکی از مهم‌ترین اعضای بدن برای سلامتی است که سوختگی‌ها تهدیدی برای این عضو زیبا و نعمت الهی است.

انواع سوختگی‌ها که می‌تواند چشم را مورد آزار قرار دهد، عبارتند از سوختگی به وسیله مواد شیمیایی، گرما و اشعه.

● سوختگی به وسیله اسیدها و بازها

در این نوع سوختگی مراقبت فوری از چشم‌ها بسیار مهم بوده و تنها راه معالجه موثر و فوری آن، شست‌وشوی کامل چشم با آب است. برای این کار بهتر است سر مصدوم را زیر شیر آب قرار داد. در صورتی که شیر آب در دسترس نباشد، می‌توان سر او را در یک ظرف بزرگ آب فرو برد و از او خواست تا به سرعت پلک‌ها را به هم بزند.

یا در حالی که کمک‌دهنده با دست خود چشم مصدوم را کاملا باز نگه می‌دارد، با ظرفی به آهستگی آب را روی چشم می‌ریزد.

این عمل حداقل باید به مدت ۱۰ دقیقه ادامه داشته باشد و اگر سوختگی به‌وسیله مواد قلیایی باشد باید چشم‌ها را برای مدت ۲۰ دقیقه شست‌وشو داد و سپس مصدوم را به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی رساند.

اگر امکان شست‌وشو در وسیله نقلیه وجود دارد بهتر است این کار ادامه داشته باشد. یادآوری می‌شود سوختگی چشم با مواد قلیایی ممکن است به وسیله محلول‌های پاک‌کننده یا مثلا تمیزکننده فاضلاب و غیره صورت پذیرد.

این‌گونه ضایعات در ابتدا سطحی به نظر می‌رسند ولی کم‌کم عمقی شده و به شکل التهاب عمیق ظاهر شده و حتی ممکن است منجر به کوری چشم شود.

در کارگاه‌هایی که احتمال سوختگی چشم‌ها با مواد شیمیایی وجود دارد ضروری است کارگاه‌ها و کارخانه‌ها دارای محلول‌های شست‌وشوی چشم باشند.

نکته: در سوختگی‌های چشم برای کاهش ضایعات ناشی از اثر اسیدها و قلیایی‌ها هیچ‌گاه نباید از مواد خنثی‌کننده مانند سرکه، جوش‌شیرین، الکل‌ و مانند آنها استفاده کرد.

● سوختگی به وسیله گازهای تحریک‌کننده

سوختگی چشم به وسیله گازهای تحریک‌کننده مانند آمونیاک، کلر، اکسیدهای کلر، فلور و... بسیار اتفاق می‌افتد، در صورتی که مقدار این گازها زیاد باشد، ممکن است سبب بروز ضایعاتی در چشم شود. در این قبیل موارد نیز کمک‌های اولیه، شست‌وشوی چشم با آب فراوان می‌باشد.

● سوختگی به وسیله حرارت

وقتی صورت فردی در معرض حرارت زیاد قرار داشته باشد، چشم‌ها در اثر انعکاس خودبه‌خودی بسته می‌شوند تا کره چشم مصون بماند، ولی پلک‌ها در معرض خطر سوختگی قرار داشته و مجروح می‌شوند. چون درمان پلک‌های سوخته به مراقبت ویژه احتیاج دارد، در این موارد، باید چشم‌ها را با یک پانسمان مرطوب و تمیز پوشاند و به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی‌درمانی رساند.

● سوختگی به وسیله نور و اشعه

در صورتی که چشم‌ها در مقابل نور شدید قرار داشته باشند، ممکن است سلول‌های حسی آن در معرض سوختگی قرار گیرند، مانند نور ساطع‌شده از دستگاه‌های مخصوص جوشکاری، در این نوع سوختگی که سلول‌های خاصی در شبکیه چشم آسیب می‌بینند، در معاینه ظاهری، علائمی دیده نخواهد شد. اگر مصدوم در حالت استراحت باشد، چشم‌های او را با گاز استریل می‌پوشانیم تا شدت درد کاسته شود و هر چه سریع‌تر او را به مرکز بهداشتی‌درمانی می‌رسانیم.

● توصیه‌ها

وقتی فردی در حالت بیهوشی است باید چشم‌های او را بسته نگه داشت زیرا خشک شدن بافت چشم در اثر فقدان ترشح اشک، ممکن است باعث ضایعات دائمی چشم و حتی باعث کوری شود، بنابراین باید با چسب‌های شفاف چشم‌های مصدوم را به حالت بسته درآورد بدین ترتیب جریان دائمی اشک برقرار می‌شود.

مصدوم ممکن است دارای چشم مصنوعی باشد که در مقابل تابش نور عکس‌العمل نشان ندهد و کمک‌دهنده دچار اشتباه شود، در هر حال بهتر است از چشم مصنوعی مانند چشم طبیعی مراقبت شود.

احتمال دارد مصدوم دارای لنز نامرئی باشد که در جریان حادثه از چشم‌ها خارج شده باشد، در این صورت بدون تلاش برای قرار دادن آنها در چشم مصدوم، باید لنزها را همراه مصدوم به بیمارستان فرستاد، در غیر این صورت باید از خارج کردن آنها از چشم خودداری شود زیرا ممکن است باعث تشدید ضایعات در چشم شود.