یکشنبه, ۱۷ تیر, ۱۴۰۳ / 7 July, 2024
نگاهی به ماهیت جغرافیا در دوران باستان
![نگاهی به ماهیت جغرافیا در دوران باستان](/web/imgs/16/87/1zgkf1.jpeg)
جغرافیا از جمله علومی است که متفکران و نویسندگان قدیم همواره سعی در کشف و بیان اصول آن داشتهاند و فرضیات و نظرات متفاوت و حتی متعارضی نسبت به آن بیان مینمودند. تحلیل و مطالعه این نظریات و قیاس آنها با یکدیگر میتواند نتایج و مباحث قابل توجهی را بیان سازد.
تقریباً همه ملتها جغرافیدانانی داشتهاند؛ ایرانیان و عربها به همان اندازه یونانیان و مردم لاتین، جغرافیدانان و مطالعات و کتب جغرافیایی داشتهاند. جغرافیای چین به همان اندازه جغرافیایی که قوم لاتین انجام دادهاند، در خور توجه و استفاده است. در دوران باستان بسیاری از کتب جغرافیایی بر اساس سفرهای دریایی و مسافرتهای افراد تهیه میشد، سفرهای سیاحان و مسافرتهای تجاری و دریانوردهای انجام گرفته در دوران باستان، یکی از منابع قابل اعتماد در کشف مناطق کره زمین و اطلاعات جغرافیایی بوده است. برخی از واقعیات جغرافیایی در کتب آسمانی مسیحیان یا قوم یهود بیان گشته بود که در طول زمان، به صورت داستانهایی اغراق آمیز و افسانهها گشته و در میان مردم، سینه به سینه منتقل میشد.
معروفترین و معتبرترین جغرافیای اعصار قدیم را میتوان در عصر پولیبیوس و پوسیدوینوس و بطلمیوس، استرابو و پومپونیوس که اکثراً در روم زندگی میکردند، جستجو نمود. علیرغم مطالعات و تفحصهایی که در عصر شکوفایی امپراتوری روم توسط اندیشمندان و قدما صورت میگرفت، جغرافیا بسیار ناقص بود، چنانچه در عصر اسکندر مقدونی، تفکر عمومی مردم این بود که وسعت و گستره زمین، در حد فتوحات اسکندر است، حال آنکه در فراسوی حدود آن، مردمانی زندگی میکردند که بعدها مشخص شدند. بهترین دستاوردها و دقیقترین مطالعات باقیمانده از مشهورترین جغرافیدانان اعصار عتیق، امروزه فاقد جنبههای علمی و واقعی است.
ارسطو، وسعت جهان را به همان اندازهای تعریف و توصیف مینمود که اسکندر موفق به کشف و اشغال آن گشته بود. ارینوس از فیلسوفان باستان، که به هوشیاری و ذکاوت معروف است، معتقد بود که بسیاری از پدیدهها و مسائل جهان هستی هنوز کشف نشده و از تیررس شناخت علم به دور میباشد. از دید او اموری چون جزر و مد دریا، انواع بادها و گستره واقعی زمین، مسائلی هستند که نیازمند تحقیق و تفحص فراوان بوده و شناخت آنها امری دشوار است.
اکثر متفکران باستان و قدما فاقد توصیفات و بیاناتی در باب سرزمینهای دور زمین بودند، اما یونانیان و رومیان، نوشتارها و گزارشهایی تخیلی در زمینه وسعت زمین و تعداد سرزمینهای آن داشتند که عموماً همراه با اغراق و خیالهای غیرواقعی بود. مردم باستان از وجود بسیاری از جزایر و قارههای کره زمین چون آمریکا و بخشهای شمالی و جنوبی نیمکرهها ناآگاه بودند، حتی نمیدانستند که در همین قاره آسیا که خودشان زندگی میکنند، بخشها و سرزمینهایی وجود دارد که موفق به کشف و شناخت آن نشدهاند. کشورهایی چون ژاپن، فیلیپین و جاوه هنوز به طور کامل شناخته نشده بودند و اطلاعات در باب آنها ناقص بود. آنها اطلاع نداشتند که زمین و خشکیها توسط دریا احاطه گشته و میتوان در گرد آن دریانوردی نمود.
امروزه تمامی این سرزمینها و جزایر دوردست و علل پدیدههای زمین کشف شده است. حرکت امواج دریا و انواع بادها برای همه معلوم و مشخص شده و همه روزه در باب آنها تحقیق و مطالعاتی انجام میگیرد. قطب جنوب و شمال علیرغم مردمانی که در آنها زندگی میکردند، ناشناخته بود که امروزه مورد بازدید عموم قرار میگیرد.
همچنین جزایر ادویه شرق و نیز جزایر دور دست جنوب و شمال نیز منابع پرارزش و ثروتمند زمین هستند که در کنار دیگر پدیدههای جالب، مورد بازدید افراد قرار میگیرد. کسانی چون ماژلان، دریک و کاندیش توانستهاند کره زمین را دور بزنند. مناطقی که زمانی قابل دسترس نبودند، امروزه محل سیاحت و مسافرت مردم گشته و درآمد قابل توجهی را از لحاظ جهانگردی به خود جلب میکنند.
بدین ترتیب همراه با دقیقتر شدن نقشهها، گزارشها و مطالعات، کره جغرافیایی صحیحتر، تجارت گستردهتر و کشتیرانی و مسافرتها عظیمتر و دورتر میشود، تا جایی که هماکنون، علم جغرافیا در کنار دیگر علوم کاملتر و دقیقتر گشته و توانسته در پیشبرد زندگی انسان به سوی توسعه نقش قابل توجهی داشته باشد.
نسترن علوی زادگان
مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری انتخابات پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 رئیس جمهور ستاد انتخابات کشور
قتل آلودگی هوا رژیم غذایی تهران شهرداری تهران هواشناسی پلیس راهور سرقت پلیس سلامت سازمان هواشناسی آموزش و پرورش
دولت چهاردهم ریاست جمهوری قیمت خودرو خودرو قیمت دلار قیمت طلا بانک مرکزی بورس حقوق بازنشستگان دولت سیزدهم دلار واردات خودرو
ماه محرم عاشورا سینمای ایران هنرمندان تلویزیون سریال الناز شاکردوست سینما کتاب
کنکور ۱۴۰۳ حافظه
اتحادیه اروپا دونالد ترامپ غزه رژیم صهیونیستی روسیه جنگ غزه انگلیس جو بایدن فلسطین چین حماس ولادیمیر پوتین
یورو 2024 فوتبال پرسپولیس استقلال باشگاه پرسپولیس تیم ملی آلمان علیرضا بیرانوند تیم ملی اسپانیا ترکیه لیگ برتر کریستیانو رونالدو خوان کارلوس گاریدو
هوش مصنوعی سامسونگ هواپیما ناسا ایلان ماسک امنیت سایبری آیفون
میگرن