چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا

آغاز پایان مناقشه کردهای ترکیه


آغاز پایان مناقشه کردهای ترکیه

وقتی که نخست وزیر ترکیه نزدیک به ۳۰ ماه پیش به قدرت رسید کمتر کسی فکر می کرد که دولت اسلامگرای میانه روی وی بتواند در مسیر پایان بخشیدن به مناقشه کردها گام بردارد

اما هفته گذشته طی یک سخنرانی که نقطه شروع این تحول بود، رجب طیب اردوغان خود را به عنوان اولین مقام ترک مطرح کرد که متمایل به حل این بحران است. او ضمن اذعان به رفتارهای نادرست دولتهای ترک با شورشیان ترک گفت ترکها مثل هر ملت بزرگ دیگری باید حقایق گذشته و تاریخ خود را بپذیرند. او همچنین پاسخ و راه درست حل مساله کردها را ایجاد فضای دموکراتیک بجای سرکوب عنوان کرد.

اردوغان که در یکی از بزرگترین شهرهای کردنشین جنوب شرق به دیدار نخبگان جامعه کردنشین رفته بود، تاکید کرد که علی رغم ظهور موج جدید خشونتها، از اصلاحات خود عقب نشینی نخواهد کرد و افزود که مساله کردها با راه حل صرفا نظامی حل نخواهد شد.

مخالفین دولت وی معتقدند که چنین نوع برخوردی تنها به چانه زنی با PKK ختم خواهد شد چنانکه دنیز بایکال رهبر حزب جمهوریخواه ملی و همچنین رهبران حزب توسعه مخالفت خود را با این طرح نشان داده اند. با وجود اینکه برخی از مقامات بازنشسته ارتش برای برقراری نظم و بازگرداندن آرامش به استانهای کردنشین مجددا فرا خوانده شده اند اما آنها تاکنون در این رابطه اظهار نظری نکرده اند. از سوی دیگر کردها نیز کمتر از مخالفین دولت اردوغان عصبانی نیستند. گفته می شود عده محدودی از دعوت نخست وزیر استقبال کرده اند. عثمان امیر، شهردار دیار بکر بر این باور است که اگر کردها واقعا موافق بودند ،می توانستند بصورت میلیونی در اجتماع مذکور حاضر شوند.

یکی از انتظاراتی که در این بین مطرح شده است این است که دولت ترکیه مستقیما با عبدالله اوجالان وارد مذاکره شود و وی به عنوان یک رهبر سیاسی با آزادی بی قید و شرط در مذاکرات واردشود.

بخش دیگری از جامعه کردها اما ،این حرکت رجب طیب اردوغان را مثبت می پندارند هر چند که معتقدند وی باید حسن نیت خود را با اجرای گامهای عملی به اثبات رساند.

این اصلاح طلب اسلام گرا و میانه رو که خود نیز چنین ضرورتی را درک کرده به فاصله چند ساعت پس از بازگشت، دستوراتی داد که بر ادعاهایش صحه گذاشت. چنانکه به ناظران رسانه ها دستور داده شد به رادیوها و تلویزیونهای محلی اجازه دهند به زبان محلی برنامه پخش کنند. در شرایطی که کردهای ترکیه تحت تاثیر همسایگان کرد عراقی خود بدنبال آرزوی تحقق نیافته استقلال هستند،به نظر می رسد بهبود شرایط اقتصادی جامعه بشدت محروم کرد زبان، بالاترین اولویت را داشته باشد. اولویت دوم نیز باز گرداندن صدها هزار کردی است که توسط ارتش و به منظور مبارزه با PKK از روستاهای خود رانده شده اند. این دواز مسائل مهمی است که خود نخست وزیر ترکیه نیز بر آنها واقف است.

اگر او موفق به حل این دو معضل باشد تنها آنچه که باقی می ماند اعطا عفو عمومی به ۵۰۰۰ شورشی است که بین مرزهای جنوب شرق ترکیه و شمال عراق در رفت و آمد هستند.

در چنین شرایطی و بدنبال خبر تعلیق خصومتها از جانبPKK راه برای اعمال اصلاحات تاریخی بتدریج هموارتر می شود.