مهارتی به نام مدیریت استرس

سازگار شدن با شرایط جدید، هم به جسم و هم به روان فرد فشار می‌آورد.

یکی از مهارت‌های زندگی، توانایی مقابله با استرس است. در توضیح این مهارت، ابتدا بهتر است از استرس تعریف جدیدی کنیم. برخلاف تصور عام استرس به معنی اضطراب و دلشوره نیست، بلکه استرس یعنی دوباره سازگار شدن فرد با شرایط و موقعیت جدید. هرجا که تغییری در زندگی روی دهد ما با استرس روبروییم.

سازگار شدن با شرایط جدید، هم به جسم و هم به روان فرد فشار می‌آورد. به همین دلیل به استرس فشار هم گفته می‌شود. پاسخ بدن به محرک‌های درونی و بیرونی فشار روانی نامیده می‌شود. محرک‌های بیرونی شامل تغییر شغل، نقل مکان به یک شهر جدید، ازدواج، مرگ عزیزان و... است. البته حوادث خوشحال کننده هم به اندازه حوادث غمبار می‌تواند فشارزا باشد. محرک‌های درونی شامل ناراحتی جسمانی و یا روانی است.

استرس و شخصیت افراد

شخصیت افراد نیز در این باره موثر است. به طور کلی ۲ تیپ شخصیتی وجود دارد که تفاوت فاحشی با یکدیگر دارند. شخصیت نوع A و شخصیت نوع B.

شخصیت نوع A افرادی هستند که در معرض فشار روانی بیشتری قرار می‌گیرند، فعالانه سعی در کنترل افراطی محیط و اشیا دارند و پرخاشگری و مسئولیت بیشتری را نمایش می‌دهند، به فوریت‌های زمانی حساسیت دارند و سعی می‌کنند بیشترین کار را در کمترین زمان انجام دهند. در مقابل، تیپ شخصیتی B افرادی آسان گیر هستند و برای انجام دادن امور عجله و شتابی ندارند. آن‌ها حساسیت زیادی به زمان ندارند و بیشتر اوقات را برای استراحت و لذت بردن از زندگی اختصاص می‌دهند.

مهارت مقابله با استرس

انسان در همه شرایط تحت استرس قرار دارد، ولی آنچه تعیین کننده است برخورد و مقابله هر فرد با استرس‌های زندگی است، منظور از مقابله، کوشش‌ها و تلاش‌هایی است که فرد انجام می‌دهد تا استرس را از میان بردارد، برطرف کند، به حداقل رساند و یا تحمل کند. بنابراین گاهی نمی‌توان استرس را از میان برداشت، بلکه در مواردی باید آن را کاهش داد یا تحمل کرد.

مقاومت در برابر استرس

با توجه به اینکه استرس، هم جنبه‌های بدنی و هم روانی دارد؛ بنابراین برای مقاومت در برابر استرس و کاهش زیان‌ها، باید هم به مراقبت‌های جسمانی و هم روانی توجه کرد:

۱ - شناسایی اینکه چه وقت و چرا تحت فشار روانی هستید بسیار مهم است. چنانچه هنگامی که تحت فشار هستید به آن آگاهی نداشته باشید و نتوانید علل آن را بیابید نمی‌توانید هیچ کمکی برای حل مشکل به خودتان بکنید.

۲- تاثیر فشار روانی روی شما به طور جدی با نحوه قضاوت و پیش بینی شما از یک واقعه و میزان کنترلی که احساس می‌کنید روی آن شرایط خواهید داشت ارتباط دارد. یادداشت‌های روزانه به شما کمک می‌کند که بتوانید موقعیت‌های تنش زا را شناسایی و برای کنار آمدن با آن برنامه ریزی کنید.

۳- به اندازه کافی بخوابید، ورزش کنید و مراقب تغذیه خود باشید.

۴- نه گفتن به درخواست‌های غیرمنطقی دیگران و نیز داشتن زمان استراحت کافی می‌تواند فشار روانی را به حداقل برساند.

۵- از تنفس شکمی و آرام سازی عضلانی استفاده کنید. راحت بنشینید، چشم‌هایتان را ببندید، تمام عضلات خود را آرام کنید و از طریق بینی نفس بکشید. همزمان با بیرون دادن نفس، درباره کیفیت تنفستان فکر کنید. این عمل را ۱۰ تا ۲۰ دقیقه ادامه دهید.

۶- زمانی را برای تفریح و استراحت در نظر بگیرید.

۷- سعی کنید دیدگاه مثبتی به زندگی داشته باشید.

۸- سعی کنید در زندگی خود برنامه ریزی روشن با اهداف مشخص داشته باشید.