دستگاه تراش

یک دستگاه تراش برای تراشیدن سینی ساعت و طی یک ساعت به گفته مخترع آن ۶۰ سینی بزرگ و به همین مقدار کوچک به تراشد.
دستگاه تراش یا ماشینی برای تراشیدن پایه‌های استوانه‌ای یا مربعی …

یک دستگاه تراش برای تراشیدن سینی ساعت و طی یک ساعت به گفته مخترع آن ۶۰ سینی بزرگ و به همین مقدار کوچک به تراشد.

دستگاه تراش یا ماشینی برای تراشیدن پایه‌های استوانه‌ای یا مربعی که کارگر با این دستگاه به آسانی می‌توانست در هر روز ۷۰۰ پایه بسازد و یک کودک باید چرخ را بگرداند.

دستگاه چرخ تراشی که یا بافرز برای تراشیدن برنج یا فرز دیگری برای تراشیدن فولاد کار می‌کرد و ۳۰۰۰ دنده در دو دقیقه می‌تراشید.

در سال ۱۸۲۵ ج. کلمنت نخستین صفحه تراش را ساخت و آنگاه صفحه تراش بزرگتر دیگری ساخت همچنین دستگاه پیچ تراش و نیز حدیده قلاویز را ساخت.

جوزف ویتورث (۱۸۰۳ ـ ۱۸۸۷) که از شاگردان مادزلی بود، دستگاه معمولی تراشکاری را مجهز به حرکت عرضی و خودکار سوپرت کرد و به صفحه تراش حرکت رفت و برگشتی سریع را داد. برتری ماشین‌های ویتوورث آنقدر زیاد بود که در ۱۸۵۱ رتبه اول را در لندن به دست آورد.

جیمز فاکس در تکمیل دستگاه معمولی تراش کوشید علاوه بر این ضمائمی از جمله میل فرمان، دندهٔ شانه‌ای و شکل میزکم عرض را ابداع کرد. در ۱۸۲۰ دستگاه تراشی ساخت که از ماشین تراش کلمنت کوچکتر بود با این حال قطعاتی با ابعاد ۱۰ پا و ۶ اینچ طول و ۲۲ اینچ عرض (۵۶۰ ٭ ۳۲۰۰ میلی‌متر) را رنده و هموار می‌کرد.

جان بودمر دستگاه تراش کله‌زنی (دستگاه تراش عمودی که وی آنرا صفحه تراش گردان می‌خواند) و صفحه تراش تک ستونی است. اتین کالا (۱۷۶۰ ـ ۱۸۳۵) شاگرد و دوست و کانسون در ۱۷۸۸ کارگاهی در پاریس ساخت که در آن ماشین‌های ریسندگی تولید می‌کرد.

کالا هر نوع ماشین ابزار را در هر اندازه می‌ساخت. از مهمترین ابزارهائی که او به دولت تحویل می‌داد می‌توان از: یک صفحه تراش چهار متری برای کارخانه‌های کشتی‌سازی اندازه، یک دستگاه تراش معمولی که ارتفاع مرغک آن ۱/۶۵۰ متر و سه نظام آن سه متر و طول میز آن ۱۴ متر و وزن کلی آن ۱۰۰ تن بود نام برد. دستگاه داخل تراش چهارتیغی با عرض پنج و طول ۱۱ متر ساخت که در زمان خود (۱۸۳۵) یک ماشین ارهٔ بسیار مهم با طرحی کاملاً نوین درآنجا نصب کرده بود به شمار می‌رفت.

پیردکوستر (۱۸۶ ـ ۱۸۶۱) مخترع فرانسوی نوشت: (پس از کارهای بلاوقفه‌ای که از هشت سالگی بدان‌ها اشتغال داشته، در این رشته از تولید ماشین‌ها کوشیدم. از سال ۱۸۴۰ تعداد زیادی ماشین ابزار در هر نوع و با هر اندازه ساخته‌ام و عده زیادی مکانیسین تربیت کردم). دستگاه‌های تراش معمولی، دستگاه‌های متر، بوقوکاری، کام‌کنی، صفحه تراش، فرز، تراش چرخدنده ماشین‌های برش، دستگاه‌های خم‌کن و پخ زننده و صفحه تراش‌های دارای تیغ متحرک داخل تراش را ساخت.

کاه مخترع فرانسوی (۱۷۹۴ ـ ۱۸۷۵) با اختراعات و ابداعات متعدد و کارآمد خود سخت بلند آوازه و برنده مدال‌ها و جوایز چندی گشت.

در سال ۱۸۲۵، ماشین بخار با استوانهٔ نوسانی را اختراع کرد. در رشته ماشین‌سازی، بازار و ماشین‌آلات مورد نیاز کارخانه خود را می‌ساخت بلکه دستگاه‌هائی چون دستگاه تراشکاری، صفحه تراش، دستگاه‌های کام‌کنی، برقوهای عمودی، دستگاه‌های مته، دستگاه‌های لازم برای کار روی ورق آهن، پتک‌های مکانیکی و غیره را تولید می‌کرد.

توماس بلانچارد آمریکائی دستگاه تراش کپی خود را برای تولید قنداق تفنگ به تعداد زیاد اختراع کرد.

در ۱۸۳۰ گی و سیلور آمریکائی نخستین دستگاه تراش آمریکائی را ساختند. دستگاهی بسیار بزرگ و متشکل از یک پایهٔ گرانیتی، که ریل‌هائی روی آن گذاشته شده بود تا میز را بتوان به‌وسیله زنجیری که بدان متصل است روی ریل‌ها عقب و جلو برد. نخستین دستگاه‌های تراش فلزی آمریکا با نام شپاردلت و شرکاء و نیز محصولات کارخانه‌ای دیگر به بازار آمد.

دستگاه تراش که از زمان‌های بسیار دور آغاز شده بود پس از مدت‌ها‌ی زیاد کاربرد صنعتی یافت و تقریباً نیمه قرن ۱۹ بود که یک دستگاه تراش کاملاً فلزی ساخته شد.

دستگاه تراش معمولی ووکانسون (۱۷۵۱): دستگاه‌های تراش فلزی اولیه او در موزه پیشه هنر پاریس قرار دارد. این دستگاه قطعات فلزی بطول حدود یک متر و قطر تا ۳ متر را بطور استوانه‌ای می‌گردانید.

در اواسط قرن هجدهم دستگاه تراش سراسر فلزی ساخته شد ـ دستگاه تراش و وکانسون نخستین دستگاه تراش موازی است.

همه دستگاه تراش‌های پیشین و نیز در همهٔ دستگاه‌ تراش‌هائی که تا آغاز سده نوزدهم ساخته شد. عناصر اصلی آنها از چوب بود. از حدود ۱۷۵۱ بود که و وکانسون دستگاه‌هائی ساخت که پس از اوتومات‌ها، او را مشهور کرد.

دستگاه تراش مادزلی (۱۷۹۷) شاید نخستین سازنده ماشین ابزار در مقیاس صنعتی بود.

دستگاه تراش‌ عمودی

نخستین دستگاه تراشکاری عمودی در ۱۸۳۹ را بودمر به ثبت رسانید. این دستگاه که ساخته هم نشد، وسایل جالیب داشت، سه نظام آن از یک طوقه دندانه‌دار داخلی فرمان می‌گرفت و در یک شیار V شکل رفت و آمد داشت.

دستگاه‌های تراشکاری

تا اواخر قرون وسطی، دستگاه تراش نخست نوعی لولای ساده بود که با حرکتی متناوب به‌وسیلهٔ کمان کوچکی و یک ریسمان، به‌وسیله کارگری عمل می‌کرد. لولا همان ابزاری بود که باید بتراشد. دستگاه تراشی این چنین را تمثال‌های مقدسی تقریباً از همه تمدن‌ها سدهٔ نخست شرق و حوضهٔ مدیترانه گواهی می‌کنند.

دستگاه‌های تراش حدود قرن سیزدهم و سده نوزدهم تقریباً مشابه یکدیگر است.

حدود نیمه سده شانزدهم، تراشکاری، هنری در سطح بالا تلقی می‌شد که در محافل ثروتمندان همهٔ اروپا، از ممالک اسکاندیناوی تا شبه جزیره ایتالیا حتی در سده‌های هفدهم و هجدهم از منزلت برخوردار بود.

دستگاه‌های تراش رکابی که دارای چرخ لنگ بودند برای آیندهٔ مکایک دقیق، دستاورد مهمی محسوب می‌شدند.

همین دستگاه است که تراش فلزات، به‌ویژه فولاد را ممکن می‌سازد و نیز همین دستگاه، تولید دستگاه‌های تراش با ابزار ثابت را ممکن ساخت، ابزار از کارگر جدا می‌باشد و به دلخواه می‌توان به آن فرمان داد.

دستگاه‌های تراش چرخدنده

ساعت‌سازان نخستین کسانی بودند که دستگاه‌های تراش دادن (یا چاک زننده) چرخ‌ها و چرخ‌های واسطهٔ دندانه‌دار را از همان سدهٔ هفدهم ساختند و بکار بردند. پس از ۲۰۰ سال دستگاه‌های کاملاً مشابه اما بسیار بزرگتر برای تراشیدن چرخدنده آغاز بکار کرد. چون تراش چرخدنده به مقدار فراوان لازم گشت دستگاه‌های دارای دندهٔ شانه‌ای طرح گردید.

قلم‌های حکاکی باید شکل ته دندانه‌ها را داشته باشد، اما لازم نیست که طرحی دقیق‌تر از دندانهٔ قطعهٔ کار شده داشته باشند.

فرزهائی که برای تراش دندانه‌های چرخ به‌کار می‌رفتند، یک قطعه فولاد با سری به شکل قارچ بود که نیم رخ آنها شکل گودی دندانه‌ها را داشت.

دستگاه‌های دارای سکو

دقت دندانه‌بندی در این دستگاه‌ها چنان زیاد بود که تنها خود سکو یا از طریق ترکیب چرخدنده‌ها یا با استفاده از صفحه اول دقت زیاد را ممکن می‌ساخت.

چرخی که می‌باید تراشیده شود در حالت افقی روی محور عمودی که بر روی صفحه شاخص (ابزار تقسیم) قرار داشت محکم می‌شد. تقسیم‌بندی صفحهٔ شاخص با کمک یک ردیف دیسک‌های سوراخ‌دار صورت می‌گرفت. تعداد این سوراخ‌ها بستگی به تعداد دندانه‌ای داشت که می‌باید ایجاد شود. ابزار یا به‌طور عمودی ـ برای چرخدنده‌های استوانه‌ای ـ یا به‌طور مایل برای چرخدنده‌های مخروطی ـ صفحه را می‌برید.

برای کار کردن روی چوب یا فلز نرم سرعت گردش میله حامل تیغ میان ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دور در دقیقه بود.

در مورد چدن و آهن می‌باید از ابزارهای فرم، قلم حکاکی یا فرزهای ساخته شده از فولاد ریخته‌گری استفاده می‌شد.

تراش چرخدنده‌های کوچک با دور رفت با یک فرز پیشتراش و یک فرز پرداختکاری عمل می‌شد، در مورد چرخ‌های بزرگ سه رفت ـ برای دنده‌های مستقیم ـ و چهار رفت ـ برای دنده‌های مخروطی لازم بود.

دستگاه تراش چرخدنده ویتوورث (۱۸۳۵) و دستگاه چرخ دنده تراش دکوستر (۱۸۴۱) معروفیت داشت.

دستگاه تراش

دستگاه تراش کوچک کننده مدال‌های مرکلاین در ۱۷۶۷ ساخته و عرضه شد و در پی آن تکامل و تحول فراوانی در دستگاه‌ها و ماشین‌های گوناگون صورت گرفت و دستگاه‌های سادهٔ تکثیر مجهز شد مانند دستگاه تراش مخروط روی دستگاه‌های تراش ریلی، پیچ مادر و الگو روی دستگاه‌های دنده تراشی، شابلون روی دستگاه فرز و تعدادی دستگاه‌های تراش چرخدنده و غیره. کاربرد آن در بیشتر انواع بزرگ دستگاه‌های فلزبرداری گسترش پیدا کرد تا سرانجام لزوم ساخت (دستگاه‌های ویژه تولید با یک علم قطعات دقیقاً مشابه از یک مدل) ماشین‌های تکثیر با کپی کردن، احساس شد.

در مورد زبانهٔ واگردان باید گفت که سادگی آنها سبب شد که از همان آغاز، روی دستگاه‌های تراش، فلزکاری، ساخت وسایل تولیدی نوینی شد که ردیف‌های قطعات مشابه را مفصلتر می‌کردند و آهنگ‌های تولید را افزایش می‌دادند.

دستگاه تراش تزئینی و شکل تراشی

رواج دستگاه‌های تراش مخصوص غیر حرفه‌ای‌ها در سده‌های هفدهم و هجدهم در اثر مهم آقای بلومیه در ۱۷۰۱ انتشار یافت، منعکس است.

مشهورترنی دستگاه‌های تراش غیر حرفه‌ای، دستگاه‌های متعلق به امپراتور ماکسیمیلیان (حدود ۵۱۰ میلادی) است.

اگر تراش حرفه‌ای‌ها، دستگاه‌های ساده‌ای بودند که تنها برای گرد تراشی بکار می‌رفتند دستگاه‌های تراش غیر حرفه‌ای دستگاه‌ەای شکلتراش یا ترکیبی بود که شامل دستگاه‌های شکل‌تراش یا حاشیه تزئین بودند.

دستگاه‌های شکل‌تراش یا کوچک کردن مدال‌ها معمولاً مخصوص ساختن مدال با الگو ساختن مدل کاملاً بزرگتری است، بدین طریق که یک گمانه همهٔ برجستگی‌هائی را که ابزار باید در مقیاس کوچکتری روی یک قرص فلزی کپی کند، می‌پیماید.

دستگاه تراش چرخ

ماشین‌کاری برخی قطعات راه‌آهن با دستگاه‌ەای رایج دشوار بود و ناگزیر از ساختن دستگاه‌های ویژه بودند. از این روی در رده‌بندی دستگاه‌های تراش، حدود ۱۸۴۰ دستگاه‌هائی برای ساخت چرخ‌های لوکوموتیو و واگن‌‌های متصل یا غیر متصل به محور افزوده شد.

در اوایل کار مرغک‌ها تمام بار را حمل می‌کردند و به‌زودی لق می‌شد دکوستر در نیمه اول قرن نوزدهم اصلاحاتی در آن به عمل آورد که برای تراش چرخ‌های لوکوموتیو و واگن‌های مناسب بود.