كندوان سرزمین فرهادهای گمنام

در دامنه غربی كوه سهند, روستایی قرار دارد كه به سرزمین فرهادهای گمنام ایران مشهور است این روستا جهان بی نظیری است كه در آن آدمی سر پناه خود را با بهره گیری از داده های طبیعت و در دل آن ساخته است بی آنكه سیمای طبیعت را برای رسیدن به خواسته های خود دگرگون یا ویران كند

در دامنه غربی كوه سهند، روستایی قرار دارد كه به سرزمین فرهادهای گمنام ایران مشهور است. این روستا جهان بی‌نظیری است كه در آن آدمی سر پناه خود را با بهره‌گیری از داده‌های طبیعت و در دل آن ساخته است بی‌آنكه سیمای طبیعت را برای رسیدن به خواسته‌های خود دگرگون یا ویران كند. طبیعت كندوان بستر شكل‌گیری زیستگاه‌های خاص را در برابر انسان قرار داده است و انسان نیز این پیشكش را هوشیارانه قبول كرده و خانه‌های خود را همخوان با زیبایی طبیعت ساخته است. روستای كندوان در ۵۵ كیلومتری جنوب تبریز و ۲۰ كیلومتری جنوب شرقی اسكو تنها روستای صخره‌ای در جهان است كه در آن زندگی جریان دارد.

در مورد تاریخ پیدایی كندوان یك نظریه وجود دارد و آن این است كه احتمالاً حمله مغولان سبب می‌شود مردم روستاهای اطراف موقعیت كندوان را مناسب دیده و به تدریج داخل صخره‌ها را خالی كرده و درون آنها مستقر شوند. بدین‌ترتیب هم خود از نظر مقابله با بیگانگان در امان می‌ماندند و هم سكونت در خانه‌های جدید در تابستان و زمستان آنها را از گرما و سرما محافظت می‌كرد.

روستاهای صخره‌ای دو دسته‌اند. گونه اول معماری صخره‌ای، داخل صخره‌های بزرگ است كه به شكل كوه و تپه نمایان می‌شود. روستای میمنه كرمان از این دسته است. در نوع دوم، خانه‌ها درون صخره‌های مجزا و مستقل از هم حفر و فضاهایی با كاربری‌های متعدد و مختلف ایجاد می‌شود. نمای این‌گونه صخره‌ها را می‌توان حجاری و تزئین كرد و برای آن پنجره‌ و نورگیر تعبیه كرد. روستای صخره‌ای كندوان از این دسته است.

در زبان محلی به خانه‌های كندوان كران گفته می‌شود و اگر از فاصله دور به روستا نگاه كنید منظره‌ای می‌بینید شبیه چند كله قند كه روی سفره سبز رنگی چیده شده است. این كله قندها همان مخروط‌های سنگی هستند كه خانه‌های مردم این روستا در دل آنها حفر شده‌اند تحقیقات و بررسی‌های علمی نشان می‌دهد كه این منظره بدیع در پی آتشفشان سهند به‌وجود آمده است و گدازه‌های آتشفشانی با گذشت هزاران سال روی هم انباشته شده و به وسیله عوامل طبیعی چون برف و باد و باران تغییر شكل یافته و به فرم كران‌های امروزی درآمده‌اند. كوچه‌های كندوان نیز در حقیقت همان شیارهای ناشی از جریان تخریبی آب‌های جاری است. ارتفاع كران‌ها معمولاً بین ۳۰ تا ۴۰ متر است. كران‌ها عموماً دو طبقه هستند ولی در بعضی موارد سه و یا حتی چهار طبقه در كران ایجاد كرده‌اند اما در همه موارد طبقه همكف كاربری اصطبل و طبقات بالاتر كاربری مسكونی دارد. در روستای كندوان كران‌هایی نیز با كاربری مسجد، حمام، مدرسه و... هستند. كران مسجد بزرگ‌ترین كران روستاست.

اما یكی از كران‌های جالب توجه كران هتل است. هتل صخره‌ای كندوان اولین نمونه از نوع هتل‌های «بوتیك» در ایران محسوب می‌شود و اهمیت ساخت آن زمانی آشكار می‌شود كه بدانیم به‌رغم نبود امكانات رفاهی و اقامتی در سال ۸۵ این روستا نزدیك به ۷۰۰ هزار نفر گردشگر داشته است.

هم‌اكنون فاز اول این هتل با ۱۰ سوئیت و ظرفیتی در حدود ۳۰ نفر آماده است و به گفته رضا عبادی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در فازهای بعدی تا ۴۰ سوئیت به این مجموعه افزوده می‌شود همچنین روستای كندوان با چند رستوران سنتی و غذاهای محلی از گردشگران پذیرایی می‌كند و از این بابت با مشكلی مواجه نیست. علاوه بر این در قسمت‌هایی از روستا مكان‌هایی برای ایجاد كمپینگ‌ و چادر زدن مهیا شده است.

منطقه كندوان به عنوان یكی از خوش آب و هواترین نقاط كوهستانی ایران دارای چشمه‌ها‌ی آب معدنی متعددی است كه تحقیقات پزشكی ثابت كرده آب آنها در از بین بردن سنگ كلیه تاثیر بسزایی دارد.

همچنین لبنیات و عسل روستای كندوان شهرت زیادی دارد، عسل كوه‌های سهند شاید از نظر شهرت به پای عسل سبلان نرسد اما به لحاظ كیفیت قطعاً با بهترین عسل‌های سبلان برابری می‌كند.

اگر تصمیم به مسافرت به كندوان گرفتید حتماً قبل از سفر محل اقامت خود را در هتل كندوان و یا هتل و مهمانسراهای اسكو رزرو كنید زیرا اهالی كندوان خانه‌هایشان را برای شب‌ مانی به كسی اجاره نمی‌دهند.البته فاصله كندوان با تبریز زیاد نیست و اگر شما صبح اول وقت از تبریز به كندوان بروید، می‌توانید تا حدود عصر تمام دیدنی‌های روستا را ببینید و پیش از تاریكی هوا به تبریز بازگردید. هر چند كه شب ماندن در كندوان و خوابیدن با لالایی رودخانه كه در همه جای روستا صدایش به گوش می‌رسد لذتی دارد وصف ناشدنی!