گوش سوم

سمعک چند نوع است و چگونه کار می کند

کاهش شنوایی دلیل های مختلفی دارد. عفونت‌های مکرر گوش، عوارض جانبی داروها، مشکلات دوران جنینی، بیماری‌های ویروسی، اتواسکلروز و... ممکن است در عملکرد گوش ایجاد اختلال و به آن آسیب وارد کنند...

این آسیب‌ها ۳ نوع دارند؛ هدایتی، حسی- عصبی و مختلط. اگر اشکال ایجادشده در مسیر گوش خارجی، کانال خارجی، استخوان‌های گوش، پرده گوش و گوش میانی باشد، کاهش شنوایی از نوع انتقالی یا هدایتی است، اگر از دریچه بیضی (حدفاصل گوش میانی و داخلی) به بعد باشد و در آن حلزون، عصب شنوایی و اعصاب شنوایی مغز درگیر شوند، از نوع حسی- عصبی است و چنانچه آسیب ترکیبی از هر دو نوع انتقالی و حسی‌-عصبی باشد، به آن کاهش شنوایی مختلط می‌گویند. پزشکان برای اصلاح کاهش شنوایی و تقویت صدا، وسیله‌ای به نام «سمعک» برای افراد کم‌شنوا تجویز می‌کنند. استفاده از سمعک برای بیمارانی که کاهش شنوایی‌شان از نوع انتقالی است، بهترین نتیجه را می‌دهد زیرا پردازش صدا در قسمت‌های پایینی شنوایی (گوش، مسیر اعصاب محیطی) است و قسمت‌های مهم مراکز شنوایی سالم هستند. در کاهش شنوایی حسی-‌ عصبی، درگیری مربوط به مراکز بالاتر (مراکز تفسیر صدا در مغز و سیستم اعصاب مرکزی) است که ممکن است منجر به اشکال در درک گفتاری بیمار شود. برای ارزیابی میزان کاهش شنوایی، تست‌هایی وجود دارد که در آن درصد درک گفتار (SDS) سنجیده می‌شود. اگر درصد SDS خوب باشد، بیمار بیشترین بهره را از سمعک خواهد برد ولی اگر نتیجه تست رضایت‌بخش نباشد، این وسیله نه‌تنها کمکی به او نمی‌کند، بلکه گاهی می‌تواند باعث آزارش نیز بشود.

سمعک سه قطعه‌‌ دارد؛ قطعه اول وظیفه جذب اصوات را بر عهده دارد، قطعه دوم صوت را تقویت می‌کند و قطعه سوم امواج الکتریکی را به صوت تبدیل و به گوش منتقل می‌کند. سمعک‌های مختلفی با نام‌های «آنالوگ»، «نیمه‌دیجیتال»، «دیجیتال» و «هوشمند» در بازار وجود دارد. سمعک‌های آنالوگ فقط صوت را تقویت می‌کنند و برای کسانی که کاهش شنوایی یکنواخت دارند، تجویز می‌شوند. در نوع آنالوگ همه فرکانس‌ها تقویت می‌شوند. این نوع سمعک برای افراد مسنی که دچار پیرگوشی هستند و در شنیدن صداهایی با فرکانس‌های بالا مشکل دارند و کاهش شنوایی یکنواختی ندارند، مناسب نیست. در نوع نیمه‌دیجیتالی، کلیدهای ظریفی روی سمعک تعبیه شده که آن را با توجه به فرکانس‌های خاص تنظیم می‌کند و نوع دیجیتالی، عملکردی اتوماتیک‌ دارد. این نوع برای افرادی که در فرکانس‌های بالا (صداهای زیر) دچار مشکل هستند، بسیار مناسب است.

سمعک را می‌توان در هر دو گوش استفاده کرد ولی در اغلب موارد فقط برای یک گوش تجویز می‌شود. (کسانی که از نظر جهت‌یابی مشکل دارند، ممکن است از ۲ سمعک استفاده کنند.)

شکل ظاهری سمعک نیز برای بیماران اهمیت دارد زیرا برخی از آنها نمی‌خواهند دیگران از وجود آن اطلاع پیدا کنند بنابراین سازندگان سمعک انواع مختلفی از آن را از قبیل جیبی، دسته‌عینکی، پشت‌گوشی و داخل گوشی به بازار عرضه کرده‌اند تا بیمار بتواند با توجه به سلیقه‌اش یکی از آنها را انتخاب کند. بعضی از سمعک‌ها داخل گوش جاگذاری می‌شوند. برخی نیز داخل دسته عینک تعبیه می‌شوند اما پیشرفته‌ترین و جدیدترین نوع سمعک، سمعک‌های هوشمند است که علاوه بر پردازش دیجیتالی، توانایی ضبط و نگهداری داده‌ها را دارند. البته این سمعک‌ها، قیمت‌های بالاتری هم دارند.

سمعک حتما باید به‌وسیله کارشناس خبره انتخاب و آموزش‌های لازم از لحاظ تمیز نگه‌داشتن، نحوه استفاده و تنظیم آن به بیمار داده شود. اگر سمعک درست انتخاب نشده باشد یا تنظیم آن به هم بخورد، انعکاس صدای غیرعادی داخل گوش، بیمار را آزرده خواهد کرد.