چربی قهوه‌ای شما را لاغر می‌کند!

برای اکثر مردم، چربی یعنی دردسر بزرگ! مهم نیست این چربی شکممان را بزرگ کرده باشد یا در رگ‌های قلبمان باشد! حرف مرد یکی است: ما چربی نمی‌خواهیم! ...
اما ظاهرا همه چربی‌ها هم بد نیستند! …

برای اکثر مردم، چربی یعنی دردسر بزرگ! مهم نیست این چربی شکممان را بزرگ کرده باشد یا در رگ‌های قلبمان باشد! حرف مرد یکی است: ما چربی نمی‌خواهیم! ...

اما ظاهرا همه چربی‌ها هم بد نیستند! تصور کنید سلول چربی را که به جای آنکه انرژی اضافه بدن ما را ذخیره کند، آن را بسوزاند! چربی‌ای که شما را لاغر خواهد کرد!

واقعیت آن است که این نوع چربی واقعا وجود دارد و اصطلاحا به چربی قهوه‌ای معروف است. برخلاف چربی مرسوم در بدن انسان – که معمولا به رنگ شیری رنگ یا سفید است – این نوع چربی به رنگ قهوه‌ای است. بیشتر رنگ خاص این نوع چربی به خاطر تجمع ساختارهایی است به نام میتوکندری که وظیفه تامین انرژی و سوخت و ساز سلول را بر عهده دارند. تا کنون این نوع چربی فقط در دو دسته از موجودات یافت شده بود: جوندگان و نوزاد انسان.

وظیفه‌این نوع سلول‌های چربی کاملا مشخص و البته بسیار مهم است. این نوع سلول مقادیر بالای گلوکز – که سوخت اصلی سلول‌های بدن محسوب می‌شود- را می‌سوزاند و تبدیل به حرارت می‌کند. در جوندگان، که جثه کوچکی دارند و همچنین در نوزاد انسان، درصد سطح بدن به حجم از انسان بالغ بیشتر است. به همین دلیل نوزاد انسان به راحتی ممکن است حرارت بدن خود را از دست بدهد. اینجاست که سلول‌های چربی قهوه‌ای به کار می‌آیند.

با افزایش سن نوزاد، بدن توانایی بیشتری برای کنترل دما به‌دست می‌آورد. در سنین بلوغ تقریبا نیازی به سلول‌های چربی قهوه‌ای نیست. در واقع از نقطه نظر انرژی، سلول‌های چربی قهوه‌ای سلول‌های ناکارآمدی هستند چون بدن ما برای انجام فعالیت‌های خود احتیاج به گرما ندارد بلکه انرژی در سلول‌ها به صورت یک ترکیب خاص شیمیایی به نام ATP ذخیره و مورد استفاده می‌گیرد. عملا سلول‌های چربی قهوه‌ای فقط انرژی را به هدر می‌دهند!

تاکنون تصور می‌شد که بالغین سالم فاقد سلول‌های چربی قهوه‌ای هستند. تا به حال در چند بیماری مانند بعضی از انواع سرطان یا‌ بیماری پرکاری تیرویید، چربی قهوه‌ای در بالغین مشاهده شده بود ولی در انسان بالغ سالم نشانی از این چربی نبود. با این وجود در جدیدترین تحقیقات، دکتر سون انرباخ در دانشگاه گوته بورگ سوئد نشان داده است که برخلاف تصور همگان، انسان‌های بالغ نیز مقادیر کم ولی قابل اندازه گیری از چربی قهوه‌ای در بدن خود دارند. این بافت چربی قهوه‌ای در جلو و عقب گردن وجود دارد.

گرچه یافتن این چربی‌ها به خودی خود جالب توجه است اما آنچه برای دانشمندان بسیار حایز اهمیت است مساله استفاده از این سلول‌ها برای کاهش وزن است. در تحقیق انرباخ و همچنین در ۲ تحقیق دیگر مشاهده شد که در دماهای پایین، فعالیت این سلول‌ها افزایش می‌یابد. در واقع این سلول‌ها حتی در سنین بلوغ نیز فعال‌اند و هر زمان که بدن حرارت زیادی از دست بدهد، این سلول‌ها با سوزاندن گلوکز و ایجاد حرارت، دمای بدن را در سطح نرمال حفظ می‌کنند.

در تحقیقات دیگری که در نشریه نیو انگلند به چاپ رسیده است، محققین متوجه شده اند که افراد لاغر مقدار بیشتری چربی قهوه‌ای دارند ولی آیا واقعا ممکن است بتوان از این قابلیت این سلول‌ها استفاده کرد؟ می‌شود به جای رفتن به باشگاه و ورزش کردن فقط یک قرص فعال کننده چربی قهوه‌ای خورد؟

دکتر فرانچسکو کولی، پزشک موسسه تحقیقات دیابت می‌گوید: «هنوز تحقیقات برای بررسی این موضوع بسیار اندک و محدود است، ضمن آنکه بدن تمایل به تنظیم دقیق انرژی دارد. برای مثال زمانی که شما با ورزش مقداری از مواد غذایی بدنتان را به‌صورت حرارت از دست می‌دهید، بدن در مقابل احساس گرسنگی را تشدید می‌کند تا شما را وادار کند مقدار غذای بیشتری بخورید. ضمن آنکه هنوز مشخص نیست فعالیت اضافی این سلول‌ها علاوه بر مصرف گلوکز چه تاثیر دیگری بر بدن‌تان خواهد داشت. یادمان باشد که هنوز افرادی که بیشترین فعالیت در سلول‌های چربی قهوه‌ای را دارند بیماران کانسری و بیماران مبتلا به ‌هایپرتیروئیدی (پرکاری غده تیرویید) هستند. به نظر می‌رسد تا زمان تکمیل تحقیقات درباره چربی قهوه‌ای، ورزش کردن بی‌خطرتر است!»

دکتر روزبه بخیت