پول Money

هر چیزی که به‌طور کلی در محدوده نسبتاً معین در مبادله در مقابل اشیاء دیگر پذیرفته می‌شود، به‌دیگر سخن، وسیلهٔ مبادلهٔ مورد قبول عامه است. پول معمولاً به‌عنوان اندازهٔ ارزش …

هر چیزی که به‌طور کلی در محدوده نسبتاً معین در مبادله در مقابل اشیاء دیگر پذیرفته می‌شود، به‌دیگر سخن، وسیلهٔ مبادلهٔ مورد قبول عامه است. پول معمولاً به‌عنوان اندازهٔ ارزش و وسیله ذخیره ارزش نیز به‌کار می‌رود. یک پول غایت مطلوب باید علاوه بر خصوصیات دیگر دارای ارزش باشد ولی هنوز چنین پولی که به همهٔ این نیازها پاسخ رضایت‌بخش دهد پیدا نشده است.

ارزش سکه‌های چدید در مقیاس وسیعی متکی به اعتبار دولت ناشر آنهاست و در مورد پول کاغذی جدید نیز این امر صدق می‌کند ـ دکتر منوچهر فرهنگ

پول کاغذی (اسکناس)

چینیان در پایان سدهٔ هشتم یا آغاز سدهٔ نهم میلادی پول کاغذی را اختراع کردند. نام اولیه‌اش (پول پرنده) بود، زیرا سبک بود و از دست در می‌رفت نخستین پول کاغذی دقیقاً سفته بود نه پول حقیقی. تاجران می‌توانستند پول نقد خود را در پایتخت ذخیره کنند و گواهینامه‌ای کاغذی بگیرند که در ایالات با پول نقد معاوضه کنند. این کار تاجران خصوصی را خیلی زود حکومت در سال ۸۱۲ میلادی به‌دست گرفت. از این روش بعداً برای انتقال مالیات‌های محلی و عواید آنها به پایتخت استفاده کردند. (گواهینامه‌های ارزشی) گاغذی نیز همزمان به کار می‌رفت. این گواهینامه را دولت در پایتخت استفاده کردند. (گواهینامه‌های ارزشی) کاغذی نیز همزمان به کار می‌رفت. این گواهینامه‌ها را دولت در پایتخت صادر می‌کرد و در هر نقطه‌ای با اجناسی چون نمک و چای قابل معاوضه بود.

پول کاغذی واقعی که به‌عنوان واسطهٔ مبادله به کار رود و از پشتواهٔ ذخیهر نقدی برخوردار شود، در اوایل قرن دهم در ایالت جنوبی سیچوان به‌صورت یک کار خصوصی به‌وجود آمد. در اوایل قرن یازدهم، دولت به شانزده تجارت‌خانه خصوصی یا (بانک) اعتبار داد تا اسکناس‌های قابلمعاوضه منتشر کنند؛ اما در ۱۰۲۳ میلادی، حکومت این فعالیت خصوصی را مصادره کرد و سازمان رسمی خودش را باری انتشار اسکناس‌هائی با ارزش‌های مختلف که از پشتوانه ذخیره نقدی برخوردار بودند تشکیل داد. بر پول کاغذی این بانک تذکری به این مضمون چاپ شده بود که اعتبار آن سه سال است و تاریخ انتشار آن نیز قید شده بود. در ۱۱۰۷ میلادی، اسکناس‌هائی با دست کم شش رنگ چاپ می‌شد.

انتشار پول کاغذی توسط دولت ابعاد عظیمی یافت. در ۱۱۲۶ میلادی، هفتادمیلیون نخ (هر نخ مساوی هزار قطعه (نقد)) رسماً چاپ شده بود. مقادیر عظیم این پول کاغذی از هیچ ذخیره‌ای برخوردار نبود و تورم وحشتناکی پدید آمد.