سلاحی تاثیر گذار به نام رسانه

تکنولوژی های مدرن غربی به مقدار خیلی زیاد, با رویکردهای مختلف فرهنگی, افکار عمومی جهان را متأثر از بینش و خط مشی خود می سازند چرا که جریان اطلاعات که عموماً از سطح بالا به سطوح پایین انتقال می یابد در سطح بین الملل از کشورهای دارای پیشرفته ترین وسایل به سوی صاحبان کمترین وسایل و از کشورهای بزرگ به سوی کشورهای کوچک منتقل می شود

کمیته‌ نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا (HASK) در لایحه بودجه سال ۲۰۱۰ پنتاگون برای نفوذ در ایران از طریق رسانه های ارتباط جمعی، بودجه ای به مبلغ ۵۵ میلیون دلاری تصویب کرد.

بودجه ای که توسط نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا برای ایران تدارک دیده شده پنج برابر بودجه ای بوده که برای براندازی کشورهای مزبور هزینه شده ‏است.پیش از این شورای تصمیم‌گیری رادیو تلویزیونی آمریکا از کنگره مبلغ ۶۹۹ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار را برای تحریک مردم کشورهای مستقل و مخالف سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه واشنگتن در سال مالی ۲۰۰۹ درخواست کرده است. میزان ۶۵۳ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار از این مبلغ هنگفت برای عملیات پخش بین‌المللی یک سال مالی برای پخش برنامه‌ها و خدمات است. این درخواست همچنین افزایش بودجه برای طرح اینترنت این آژانس، ادامه برنامه پخش صدای آمریکا برای سومالی، راه‌اندازی رادیو اروپای آزاد یا رادیو آزادی برای ایران، و ارتقای توانمندی تولید تلویزیونی MBN را شامل می‌شود.

اگر فقط به شبکه های فارسی زبان این کشورها نگاهی داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که شبکه خبری فارسی صدای آمریکا هم‌اکنون به طور روزانه شش ساعت برنامه برای ایرانیان پخش می‌کند که با برنامه‌های مورد نیاز خود و تکرار اخبار اصلی توأم شده است و جریان تلویزیونی ۲۴ ساعته را تأمین می‌کند. رادیو فردا که تمامی ساعت هفته را به پخش برنامه می‌پردازد به روند خود ادامه می‌دهد تا به ایجاد شکاف بپردازد.رادیو آزادی به زبان آذری ایران با بودجه یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلاری سعی دارد که کمبود اخبار و اطلاعات به زبان آذری را برجسته کند و شورای تصمیم‌گیری رادیو تلویزیونی آمریکا طرح راه‌اندازی برنامه رادیو یک ساعته آزادی را برای جمعیت آذری‌ زبان ایران مطرح کرده است. این برنامه قرار است به مدت یک ساعت طی هر روز هفته پخش شود.به طور کلی رادیو و ‏تلویزیون های بین المللی مثل‎ ‎بی بی سی، سی ان ان، فاکس نیوز"، "مطبوعات بین المللی چون نیوزویک، تایم، ‏نیویورک تایمز، واشنگتن پست"، رادیو ‏‎-‎‏ تلویزیون های فارسی یا منطقه ای خارج از کشور چون‎ ‎‏"تلویزیون ‏صدای امریکا، الحره، رادیو فردا، رادیوآزادی، رادیو‎ ‎سوا"، سایت هایی چون "روز آنلاین و گویا نیوز" و ‏‏"خبرگزاری های رویترز، آسوشیتدپرس، یونایتدپرس، فرانس پرس، دپ آ" به عنوان رسانه تاثیر گذارتر بر روند کشورمان محسوب می شود.این همان چیزی است که مرکز پژوهش های مجلس ‏شورای اسلامی در گزارشی تحت عنوان تهدید نرم گزارش داده که آمریکا شیوه براندازی خود را با استفاده ‏از سلاح های فرهنگی چون رسانه های جدید قرار داده است.

در واقع پوشش خبری از رسانه ها که یقیناً در غرب هم متمرکز هستند به گونه ای است که سیطره جریان های فکری- سیاسی شان در قالب رویدادهای مختلف در فضای اطلاعاتی مردم جهان قرار می گیرد. این رسانه ها، رسالت خود را دیکته شده از سیاست های سلطه گرانه کشورهای وابسته تلقی می کنند. تکنولوژی های مدرن غربی به مقدار خیلی زیاد، با رویکردهای مختلف فرهنگی، افکار عمومی جهان را متأثر از بینش و خط مشی خود می سازند چرا که جریان اطلاعات که عموماً از سطح بالا به سطوح پایین انتقال می یابد در سطح بین الملل از کشورهای دارای پیشرفته ترین وسایل به سوی صاحبان کمترین وسایل و از کشورهای بزرگ به سوی کشورهای کوچک منتقل می شود.دلیل این امر نیز در میزان سرمایه گذاری، نیروی انسانی ماهر متکی است که این موضوع متاسفانه در کشورهای در حال توسعه به مقام مصرف کننده اطلاعاتی- که مانند یک کاه فروخته می شود- تنزل کرده اند.امروزه در آمریکا ۱۲۲۰ ایستگاه تلویزیونی، ۹۸۷۱ ایستگاه رادیویی، ۴۸۲ روزنامه و ۱۱۳۲۸ مجله وجود دارد و این کشور با ۶ درصد جمعیت کل جهان ۷۵ درصد تبلیغات دنیا را انجام می دهد. در این راستا جری ماندر در مقاله‌ای که در مجله Nation به چاپ رسید، می نویسد که «غولهای ‌رسانه‌ای نظیر «رابرت مرداک»، «تدترنر» و... ۷۵ درصد جمعیت جهان را تحت کنترل و سیطره رسانه ای خود دارند.»البته ایالات متحده از همان دوران جنگ سرد به اهمیت صدور فرهنگ خود به جوامع مخالف به عنوان روشی برای از پای در آوردن آنها پی برده بود و در آن سالها نیز فعالیتهای گسترده ای در این راستا داشت.این در حالی است که هم اکنون در کشورمان کمتر از ۱۵۰ عنوان مطبوعات به صورت سراسری، استانی و محلی در حال انتشار بوده و ۵ شبکه تلویزیونی در داخل و ۴ شبکه برون مرزی در حال فعالیت هستند.ارائه این آمار از لحاظ کمی بگونه است که متاسفانه از نظر کیفی هم رسانه های کشورمان توسعه ای پیدا نکرده که هیچ، مقداری هم کپی برداری انجام می شود، یعنی اصالتی که باید باشد، وجود ندارد.این برتری ها، سبب می شود تا رسانه های غرب بر این قدرت فائقه دست پیدا کنند که از یک موجود ضعیف و خیالی، هیولایی بسازند تا با به وحشت انداختن افکار عمومی جهان، نقشه های مورد نظر خود را به ثمر برسانند.این همان چیزی است که آلوین تافلر آن را موج سوم نامگذاری کرده و معتقد است که جهان امروز که وارد موج سوم شده برخلاف دو دوره قبل، از ابزاری همچون رسانه ها برای تاثیر گذاری استفاده می کند.بنابراین در برابر رقبای سرسختی چون آسوشیتدپرس، فرانس پرس، بی بی سی، سی ان ان و... که کانال های ارتباطی شان به دورترین نقاط دنیا کشیده شده است اظهار وجود کردن در عالم رسانه ای برای برخی کشورهای جهان سوم، کمی مضحک به نظر می رسد.آنتونی گیدنز جامعه شناس انگلیسی به نقل از آدام اسمیت، در کتاب «جامعه شناسی» می نویسد: «تحدید استقلال کشورها از سوی ارتباطات الکترونیکی جدید در اواخر قرن بیستم می تواند از استعمار در گذشته خطرناک تر باشد».بنابراین در یک چنین محیط برانگیزنده از نظر افزایش تکنولوژی رسانه ای، با توسل به جمله‎ای کلیشه‎ای، باید اذعان کرد که «آینده از آن کسانی است که خود را برایش مهیا ساخته‎اند».

کشورهای اروپایی و آمریکایی در چند سال گذشته توانستند این فضا را به نفع خود مصادره کرده و انتقال دهنده فرهنگ باشند. آنها در این راه از مطالعات مردم شناسی و مطالعات فرهنگی که شناخت فرهنگ سرزمین ها، را میسر می سازد، سود جسته و برای هر چه بهتر شدن برنامه هاو سیاست های خود از مقوله مدیریت و مهندسی فرهنگی بهره می برند.با توجه به اهمیت موضوع و قدرت ارتباطات در عصر حاضر به یقین می توان گفت که اگر نیاز به سهم تاثیر گذاری در بخش رسانه داریم و دنبال راهکاری برای کاهش دیش های ماهواره روی پشت بام هستیم، باید به رسانه ها و مهندسی آن نگاه ویژه ای داشته باشیم، چرا که این امر مهم نه تنها سدی در برابر تهاجمات بیگانگان است بلکه تلاشی به منظور اصلاح و بازآرایی فرهنگ منحصر و تحریف شده نیز به حساب می آید.

غفار پارسا