یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
تاکسی و گفتمان زندگی روزمره
امروز در ابتدای کلاس درس «مصرف رسانهای و زندگی روزمره» با تامل درباره فضای تاکسیها در شهرهای ایران به عنوان رسانهای برای گسترش شایعه شروع کردیم. پرسش آغازین من این بود که آیا تاکسیها آنقدر اهمیت دارند که درباره آنها سخن بگوئیم؟ تاکسی ها از کوچکترین فضاهای همگانی در دوران جدید محسوب می شوند. پرسشهائی بسیار میتواند بر اهمیت تاکسیها در دنیای امروز دلالت کند.
آیا تاکسیها میتوانند محملی برای تبادل اجتماعی معطوف به تغییرات گردند؟ آیا تاکسیها بخشی از فضای زندگی اند که در آن مقاومت علیه اشکال متصلب زندگی شکل میگیرند یا آنکه تاکسیها را باید به عنوان مکانی برای تقویت و تثبیت اراده اقویا در نظر گرفت؟ گفتمان زندگی روزمره در این فضا چگونه شکل می گیرد؟ و...
امروزه هزاران تاکسی در شهرها حرکت میکنند، و در موقعیتهای پرترافیکی چون شهر تهران زمان قابل توجهی از زندگی شهروندان را به خود اختصاص میدهند. تاکسیها پنجرههای متحرک رو به شهرند. زشتیها و زیبائیهای شهر از تیررس ناظران در تاکسی پنهان نمیماند.
فرصت تعامل نزدیک بین مسافرین با یکدیگر و مسافرین با راننده موقعیت ویژگیای به فضای تاکسی داده است. (یکی از دانشجویانم گوشزد کرد که چنین فضائی که چند نفر غریبه دوش تا دوش هم در یک تاکسی بنشینند میتواند مختص جوامعی چون ایران باشد)در هرصورت، تاکسی فضای بیاهمیتی نیست، گردش اطلاعات و اخبار مهمترین رخداد در این فضاست. خصوصا جامعهای که اخبار در آن به شکل شایعهگون منتشر میشود تاکسیها نقش مهمی در گسترش شدید شایعات دارند. در جامعهای که اخبار و گزارشات صرفا توسط یک رسانه و به یک شکل عرضه میشود، شایعه هائی که در تاکسی گسترش مییابند میتواند مقاومتی علیه اخبار رسمی در نظر گرفته شود. این شایعات غالب اوقات سلطه بی بدیل اخبار رسانهای را در اشکالی گسترده به چالش میکشند و نظم ایدئولوژیکی خبر را هرچند به طور موقت مختل میسازند.
قدرت در فضای تاکسی غالب اوقات در اختیار راننده است، فرد راننده، همه چیز دانی فرض میشود که از هردری سخنی میگوید و غالبا در نقش کارشناسی سیاسی و آگاه اجتماعی ظاهر میشود. راننده تاکسی چونان پرسهزن قرن نوزدهمی بودلر و بنیامین شهرها را میکاود و به همه جا سرک میکشد با این تفاوت که گردش راننده در شهر هدفمند و اغلب برای کسب درآمد است اما این امر مانع کسب موقعیت راهنما در شهر برای او نمیشود. راننده تاکسی، تاریخ زنده شهر و کتاب راهنمای شهری است. او از همه پیچ و خمهای شهر، قوانین جدید و مصوبات شهری خبر دارد و به طور جد آنان را پی میگیرد. درک سیاسی او به دلیل پی گیری اخبار و حوادث از طریق رادیوهای تاکسی بالاست. تحولات ریز و درشت شهر از چشمان او پنهان نمیماند.
بعد دیگر قدرت راننده درون تاکسی، اعمال سلطه از طریق موسیقی است. راننده اجازه دارد هر موسیقی را که دلش خواست در ماشین بگذارد وبدین ترتیب فضای درونی تاکسی را بدست خود گیرد. البته ممکن است بسیاری از مسافرین درگیر بحث با راننده یا طرفین خود نشوند و تا انتها در افکار خود غوطه ور باشند اما جز از طریق تخیل و نظاره در شهر مفر دیگری نمییابند.
تاکسی ها هم قلمرو عمومی و هم خصوصیاند. تاکسی در ایران فضای عمومی است که هویت خود را با تعارض و مخالفت شکل دادهاست چراکه صرفا وسیلهای برای حمل و نقل نیست بلکه مکانی برای تجلی هویتها، احیاء خاطرات و شکل گیری گفتمانهای مقاومت است. فراموش نباید کرد زمانی که موسیقی پاپ در هرشکلش در ایران ممنوع بود این تاکسیها از معدود فضای همگانی بودند که صدای موسیقی پاپ را حفظ کردند و اجازه دادند در دهههای بعدی علاقه به چنین موسیقی گسترش یابد. هم تاکسی وسیلهای مربوط به عامه مردم است(در برابر نخبگان) و هم موسیقی پاپ، موسیقی عامه پسند در برابر موسیقی نخبه پسند در نظر گرفته میشود.
عباس کاظمی
http://kazemia.persianblog.ir
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
مجلس شورای اسلامی ایران مجلس مجلس دوازدهم انتخابات انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم ستاد انتخابات کشور رهبر انقلاب رئیس جمهور
تهران هواشناسی شهرداری تهران زلزله فضای مجازی سیل سازمان هواشناسی وزارت بهداشت آتش سوزی پلیس قتل بارش باران
قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا خودرو گاز حقوق بازنشستگان بازار خودرو بورس بانک مرکزی نمایشگاه نفت ایران خودرو مالیات
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران رضا عطاران کیانوش عیاری تلویزیون سینمای ایران نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران دفاع مقدس سینما سریال کتابخانه
فناوری
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا روسیه حماس سازمان ملل افغانستان رفح اوکراین
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر هوادار رئال مادرید باشگاه پرسپولیس سپاهان لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران بازی باشگاه استقلال
هوش مصنوعی همراه اول خورشید شفق قطبی ناسا ایالات متحده ایلان ماسک اپل نوآوری گوگل عیسی زارع پور وزیر ارتباطات
سرطان درمان و آموزش پزشکی تغذیه آلزایمر رژیم غذایی فشار خون قهوه زیبایی بارداری توت فرنگی