سخنرانی زیرکانه

برای تحلیل درست این سخنرانی, مهم آن است که به شرایط ایراد آن توجه کنیم این سخنرانی, درست در زمانی بیان می شود که با گذشت یک ماه از سال جدید, جامعه همچنان گرانی و تورم بالای ۲۰ درصد را لمس و تجربه می کند و از این ناحیه هم انتقادهای بسیاری بر دولتمردان نهم وارد شده و می شود, تا جایی که به نظر می رسد دولت تحت فشار قرار گرفته است

دکتر محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران، در مدت دو سال و نیم گذشته، توانسته است افکار بسیاری از انسان‌ها را چه در داخل ایران و چه در خارج کشور، متوجه خود سازد، تا جایی که به عنوان سومین چهره محبوب جهان عرب شناخته شده است و بسیاری از نخبگان جهان، اکنون در حال تحلیل ویژگی‌های شخصیتی این چهره مشهور ایرانی هستند. چنین شخصیتی، قطعا ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که قطعا یکی از این ویژگی‌ها، زیرکی خاص دکتر محمود احمدی‌نژاد در برقراری ارتباط با مردم و تأثیرگذاری بر افکار عمومی است. شاید با این مقدمه، بهتر بتوان سخنرانی ویژه روز گذشته ایشان در جمع مردم قم را تحلیل و بررسی کرد.

برای تحلیل درست این سخنرانی، مهم آن است که به شرایط ایراد آن توجه کنیم. این سخنرانی، درست در زمانی بیان می‌شود که با گذشت یک ماه از سال جدید، جامعه همچنان گرانی و تورم بالای ۲۰ درصد را لمس و تجربه می‌کند و از این ناحیه هم انتقادهای بسیاری بر دولتمردان نهم وارد شده و می‌شود، تا جایی که به نظر می‌رسد دولت تحت فشار قرار گرفته است. خوشبختانه دولت و دولتمردان اکنون پس از گذشت مدتی، دیگر رویه گذشته را کنار گذاشته‌اند و دیگر به انکار مشکلات از جمله گرانی‌ها نمی‌پردازند. هرچند این امر زمانی که اقشار مختلف مردم و گروه‌های گوناگون سیاسی به این مشکلات اذعان دارند، طبیعی است، اما پذیرش آن از سوی دولت، به هر حال یک گام رو به جلو به شمار می‌رود و به دلیل آن‌که دو سال و نیم هم از روی کار آمدن دولت نهم گذشته، نسبت دادن این مشکلات به مسئولان سابق و سکانداران دولت‌های قبلی، چندان مورد پذیرش افکار عمومی قرار نخواهد گرفت.

در همین شرایط است که روز گذشته رئیس‌جمهور در سخنانی از اجرایی نشدن سیاست‌های دولت نهم خبر داده و همکاران اقتصادی خود به بانک‌ها و گمرک و ... را مورد انتقاد شدید قرار می‌دهد.

هرچند ممکن است بار دیگر این سخنان که در نوع خود، شدیداللحن بوده با واکنش‌های برخی رسانه‌ها و نیز نهادهای قدرتمند به تعبیر رئیس‌جمهور واقع شود، نخستین پیامد آن، این است که دست‌کم برای چند صباحی، به جای آن‌که ناله و انتقاد از گرانی و مشکلات اقتصادی و بحران مسکن، سوژه بحث‌های محافل خبری و تحلیلی و مردم شود، این محافل و نیز بخشی از افکار عمومی، به دنبال سرخط‌های مطرح‌شده توسط رئیس‌جمهور بگردند و در پی کشف هویت مافیاهای پنهان که این بار گویا در دولت نهم هم نفوذ کرده‌اند، بگردند.

سخنان دکتر احمدی‌نژاد این بار نیز به رغم حمله شدید به مفسدان اقتصادی و اخلالگران در برنامه‌ها و سیاست‌های دولت، بدون معرفی اشخاص و گروه‌ها، پایان یافت، در حالی که به نظر می‌رسد افکار عمومی، مردم و به ویژه حامیان دولت، منتظر معرفی این مفسدان و اخلالگران هستند و پرسش اساسی این است که آیا پس از گذشت دو سال و نیم از عمر دولت عدالت‌محور نهم، وقت آن نرسیده تا این افراد در پیشگاه ملت معرفی شوند؟ دلیل اصلی معرفی نشدن این اشخاص که به گمرک و بانک‌ها و حتی مراکز قانونگذاری کشور نفوذ کرده و قصد داشته‌اند تورم ۷۰ درصدی ایجاد و آن را به دولت منتسب کنند، چیست؟

شاهد بر این ادعای نگارنده، فریاد مردم قم در سخنرانی دیروز دکتر احمدی‌نژاد است. آنها پس از آن‌که رئیس‌جمهورشان با کد و نشانی و نقل‌قول درباره مافیای سیگار در کشور سخن گفت، فریاد زده و خواستار معرفی وی شدند، اما رئیس‌جمهور در پاسخ با خودداری از معرفی این افراد، اظهار کرد: به زودی صدای او بلند خواهد شد و او را خواهید شناخت.

این پاسخ زیرکانه از یک‌سو مدتی افکار عمومی را برای کشف هویت افراد و جریانات مذکور به خود مشغول می‌کند و از سوی دیگر، هر کس که به این سخنان انتقاد کند، خود در افکار عمومی متهم شناخته می‌شود.

البته مردم ایران پیش از این هم نمونه‌هایی از چنین اعلام‌هایی را به یاد دارند. حدود یک سال پیش، شخصی به عنوان اخلالگر اقتصادی معرفی شد، اما دیری نپایید که نام وی از لیست تقدیرشوندگان یکی از عرصه‌های اقتصادی سر درآورد، هرچند از آن جلوگیری شد. همان زمان، مدیر یکی از بانک‌ها هم به عنوان اخلالگر در نظام و سیاست‌های مالی دولت معرفی شد، اما او هم پس از چند هفته به عضویت در کارگروه تعیین سیاست‌های تحول بانکی منصوب شد.

اکنون معرفی نکردن اشخاص و گروه‌هایی که به نظر رئیس‌جمهور بر پایه گزارش‌هایی که به دست ایشان رسیده، اخلالگر اقتصادی و برنامه‌های دولت هستند، با پرسش‌های بسیاری روبه‌روست.

به هر روی، مردم که گرانی بیش از ۲۰ درصدی را در کالاهای اساسی خود لمس می‌کنند، اکنون بیشتر منتظر پاسخگویی دولت و چاره‌اندیشی آن برای تورم هستند و انتظار دارند اگر عده‌ای یا گروه‌هایی در برنامه‌های تورم‌زدایی دولت اخلال می‌کنند، نه تنها به طور واضح و صریح به مردم معرفی ‌شوند که مورد بازخواست و پیگیری قانونی هم قرار گیرند.

این سخنان رئیس‌جمهور قطعا مباحث جدیدی را در مطبوعات و رسانه‌ها و افکار عمومی ایجاد خواهد کرد و شاید سبب شود تا مقداری از فشارهای ناشی از تورم و گرانی‌ها از دولت کاسته شود.

رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد همچنین با شجاعت به خاطر عمل نکردن بانک‌ها به دستورات دولت از مردم عذرخواهی کرد؛ بنابراین مردم هم انتظار دارند دولت با شجاعت مثال‌زدنی رئیس خود به معرفی باندها و افرادی بپردازد که سیاست‌های آن را برنمی‌تابند و سبب می‌شوند افرادی یک شبه میلیاردها پول‌ بادآورده به دست آورند.

سیداحمد مظلومی