آفت‌های کار تیمی

هرچند درست کردن یک تیم متحد و یک دست مشکل است اما پیچیده نیست و اصل مسئله این است که سادگی آن حفظ شود. خواه در مقام مدیریت یک شرکت چندملیتی باشیم، خواه مسئول یک قسمت کوچک در دل یک …

هرچند درست کردن یک تیم متحد و یک دست مشکل است اما پیچیده نیست و اصل مسئله این است که سادگی آن حفظ شود. خواه در مقام مدیریت یک شرکت چندملیتی باشیم، خواه مسئول یک قسمت کوچک در دل یک سازمان بزرگ و خواه عضو تیمی که قرار است بهتر شود با این همه هنوز کار تیمی اصیل و واقعی در بیشتر سازمان‌ها همچنان گریزپا و دست‌نیافتنی است.

اما سازمان‌ها به این خاطر در کار تیمی شکست می‌خورند که ناآگاهانه در پنج دام طبیعی اما خطرناک می‌غلتند، دام‌هایی که پنج آفت یا آسیب کار تیمی خوانده می‌شوند، این آفت‌ها به یکدیگر چسبیده‌اند و نمی‌توان آنها را از یکدیگر جدا کرد.

نگاهی به هر یک از این آفت‌ها و مدلی که از ترکیب آنها پدید می‌آید می‌تواند موضوع را روشن‌تر کند.

۱) آفت نخست بی‌اعتمادی اعضای تیم به یکدیگر است. ریشه این‌ آفت بی‌میلی اعضای تیم به آسیب‌پذیر شدن در میان جمع است. آن دسته از اعضای تیم که صادق نیستند و ضعف‌ها و خطاهای خود را پنهان می‌کنند، زمینه بروز اعتماد را نابود می‌کنند.

۲) «قصور در ایجاد اعتماد» زیانبار است زیرا زمینه‌ساز آفت دیگری است که آن را ترس از برخورد می‌نامیم.

۳) نبود برخوردهای سالم زمینه‌ساز مشکل دیگری می‌شود که «نبود تعهد» نام دارد. اگر افراد نتوانند در جریان‌ بحث‌های باز و پرشور، نظرهای خود را بگویند، هیچگاه و یا دست کم به ندرت خود را به تصمیم‌هایی که گرفته می‌شود پایبند می‌دانند، هر چند در نشست‌ها و در حضور دیگران تظاهر به پذیرش آن تصمیم‌ها کنند.

۴) به سبب نبود تعهد و مشارکت واقعی، اعضای تیم استعداد «پرهیز از مسئولیت‌پذیری و جوابگو شدن» را در خود تقویت می‌کنند که همان آفت چهارم است. در نبود تعهد به برنامه‌های مشخص، حتی متمرکزترین و باانگیزه‌ترین افراد غالباً از همکارانی که کردار و رفتار آنها برای هدف تیم زیانبار است مسئولیت نمی‌خواهند.

۵) کوتاهی در مسئولیت خواستن از یکدیگر، زمینه‌ساز آفت پنجم می‌شود. بی‌توجهی به هدف و نتیجه کار هنگامی پدید می‌آید که اعضای تیم نیازهای فردی (مثل مقام و منیت، پیشرفت شغلی، یا نیاز به تأیید و ستایش) یا حتی نیازهای قسمت‌هایشان را بر هدف‌ها و نصاب‌های تیمی، برتر بدانند، بنابراین درست مثل وقتی که حلقه‌ای از یک رشته زنجیر بریده می‌شود، اگر بگذاریم حتی یک نقص در کار تیمی پیدا شود، تمام کار تیمی آسیب می‌بیند.