جانشین بلر کیست

تونی بلر تنها نخست وزیر کارگری در تاریخ انگلیس است که توانسته در هس انتخابات عمومی پی درپی پیروز شده و ده سال نخست وزیر بماند

از نزدیک به دو سال پیش که تونی بلر نخست‌وزیر انگلیس گفت که در انتخابات عمومی بعدی، رهبر حزب کارگر نخواهد بود - حرفی که تا آخر عمر از بیانشپشیمان خواهد بود - این جزیره دچار یک سردرگمی سیاسی شد. تونی بلر تنها نخست‌وزیر کارگری در تاریخ انگلیس است که توانسته در هس انتخابات عمومی پی‌درپی پیروز شده و ده سال نخست‌وزیر بماند.

اگر بلر زیر حرفش نزند تا قبل از رسیدن تابستان، شاهد اسباب‌کشی خانواده بلر از شماره ۱۰ خیابان اوینگ خواهم بود. سردرگمی سیاسی که ذکر شد بیشتر به مردم مربوط می‌شود تا سیاستمداران. اغلب مردم این دیار از هر ایل و طایفه‌ای که باشند و به هر حزب سیاسی هم که رأی بدهند، محافظه‌کار هستند. یعنی وقتی انتخاباتی انجام و آراء آن شمارش و حزب برنده‌اش اعلام شد، راضی از اینکه وظیفه دموکراتیک نشان را انجام داده‌اند و یا خیالی آسوده از اینکه پادشاهی متحد انگلیس، آزادانه صاحب نخست‌وزیر و دولتی جدید شد، به قول ناپلئون بناپارت برمی‌گردند سر کار و کاسبی‌شان تا انتخابات بعدی. اگر چه سال‌ها است که بیش از یک‌سوم صاحبان رأی، زحمت رأی دادن به خودشان را نمی‌دهند. به هر تقدیر، هنوز هیچکس نمی‌داند که چرا تونی لر در اوج قدرت سیاسی‌اش گفت در دور بعدی، رهبر حزب کارگر نخواهد بود و چون سؤال بعد را جواب نداد که در چه تاریخی صحنه را ترک خواهد کرد، بازار شایعات دغ و سنگربندی نبردهای سیاسی آغاز شد. ظاهراً بلر که زیرکی و مهارت سیاسی‌اش زبانزد خاص و عام است با این گفته ظریف ایرانی آشنا نبود که: ”وقتی دندان کسی را شمردند کارش تمام است“. دیری نگذشت که یاران و دوستان قدیمی بوی خون به مشامشان خورد و پلنگ‌وار در کمین نشستند، ولی نه در کمین گوزن زخمی، بلکه برای ضربه زدن به رقبای احتمالی برای اشغال کرسی صدارت، سال‌ها است که همه می‌دانند که نفر دوم در دولت، گوردن براون وزیر دارائی است، تنها عضو کابینه که پس از سه انتخابات پارلمانی و تغییرات وسیع در دولت، همچنان مقدمش را حفظ کرده است، ولی نخست‌وزیری در انگلیس نه ارثی است و نه انتقالی. قانون اساسی عراق (نانوشته) انگلیس می‌گوید شخصی حکم مقام نخست‌وزیری را از پادشاه به ملکه دریافت می‌کند که رهبر حزب اکثریت در مجلس عوام باشد. به‌عبارت دیگر گوردون براون یا هر شخص دیگری باید اول به رهبری حزب کارگر انتخاب شود تا بتواند حکم صادرات را از ملکه دریافت کند. چند روز پیش مخالفان نخست‌وزی رشدن گوردوون براون یا هر شخص دیگری باید اول به رهبری حزب کارگر انتخاب شود تا بتواند حکم صادرات را از ملکه دریافت کند. چند روز پیش مخالفان نخست‌وزیر شدن گوردون براون که چند ماه بود مشغول شیر کردن دیوید میلیبند جوانترین عضو دولت بودند تا برای رهبری حزب کارگر گوردون براون را به چالش بکشد، در نهایت دلخوری از وزیر جوان محیط زیست شنیدند که اصلاً چنین خیالی ندارد، البته فعلاً، مخالفان براون ناچار به سراغ چارلز کلارک وزیر سابق کشور رفتند، کلارک هنوز بله را نگفته، ولی تنها نتیجه‌ای که از ورود احتمالی او به گود رقابت می‌توان انتظار داشت، عمیق‌تر شدن شکاف در صفوف حزب کارگر است که با افزایش میزان محبوبیت دیوید کامرون، رهبر جوان حزب محافظه‌کار تاکتیک خردمندانه‌ای نخواهد بود.

● لقب‌های فروشی و لردهای تقلبی

بعد از ۱۳ ماه تحقیق و بازداشت‌های موقت شخصیت‌های سرشناس نزدیک به نخست‌وزیر و نوشتن گزارشی ۲۱۶ صفحه‌ای، پلیس اسکاتلند بارد نظرش را درباره جنجال ”خرید القاب با پول نقد“ به دادستانی انگلستان داد. کل ماجرا اول از مقاله‌هائی در چند روزنامه لندن شروع شد که می‌گفت حزب‌های سیاسی با وعده اعطاء لقب‌های افتخاری مثل سر (جناب) یا لرد (ارباب) به صاحبان صنایع و مدیران شرکت‌های بزرگ خصوصی، از آنها ”وام“ دریافت می‌کردند. وام‌هائی بدون بهره و پنهان و به احتمال زیاد بدون بازپرداخت چون مقررات مربوط به دادن کمک مالی به حزب‌های سیاسی اجازه نمی‌دهد که کسی بدون ثبت نام و ذکر مبلغ بالاتر از پانصد پوند استرلینگ چنین سخاوتمند از خود ناشن دهد. داشتن لقب لرد در این جزیره فقط علامت تشخص نیست. اگرچه که صاحبانش با چاپ آن روی کارت ویزیت به همه فخر می‌فروشند. اهمیت لرد بودن بلیط تمام عمری است که به دارنده ‌اش اجازه می‌دهد در لژهای مجلس اعیان بنشیند و درباره امور مملکتی اظهارنظر کند.

وقتی معلوم شد که داستان روزنامه‌ها شایعات توخالی نیست، پلیس وارد صحنه شد و دیری نگذشت که سرنخ تحقیقات به مقر نخست‌وزیری رسید، پلیس دو نفر را به‌طور موقت دستگیر کرد، یکی خانم رو ترنر (Ruth Turner) رئیس دفتر روابط عمومی نخست‌وزیر و لرد لوی (Lord Levy) مشاور تونی بل در امور خاورمیانه هر دو پس از ادایتوضیحات به کارآگاه پلیس گفتند که کاملاً بیگناه هستند و هیچ عمل خلافی صورت نگرفته است. ولی وقتی پلیس، برای اولین بار در تاریخ انگلیس از تونی بلر نخست‌وزیر درباره این ماجرا بازپرسی کرد، معلوم شد داستان به این سادگی‌ها نیست. البته تونی بلر همواره گفته است که از هیچ معامله پشت پرده‌ای خبر ندارد و اگر ثابت شود که مشاوران نزدیک او کار خلافی انجام داده‌اند، با قبول مسئولیت کناره‌گیر یخواهد کرد. ظاهراً گزارش ۲۱۶ صفحه‌ای پلیس اسکاتلند بارد فقط شامل اعضاء ارشد دفتر نخست‌وزیری است و نام نفر سومی هم‌اکنون مطرح است که رئیس دفتر مخصوص نخست‌وزیر است. دفتر دادستانی گفته در مطالعه گزارش پلیس عجله نخواهد کرد و شاید چند گاه به درازا بکشد که معلوم شود پرونده‌های اتهامی از آن در خواهد آمد یا نه. به هر تقدیر، حدس قریب به یقین در آن موقع تونی بلر و همکارانش دیگر مستأجر مقر نخست‌وزیری نخواهد بود. ولی نکته اصلی آنجا است که زمای در این جزیره لردها واقعاً لرد بودند و لقبشان موروثی و خانواده‌هایشان از اشراف با شجره‌نامه‌های بلند و بالا بود، ولی از زمانی که تونی بلر در مجلس اعیان را به روی لردهای واقعی بست، کم و بیش همه آنها از لردهای تقلبی شدند.

● ما کی هستیم؟ سؤال همیشگی انگلیسی‌ها

همه ملت‌های مسیی یک پشت و پناه مقدس دارند. دوشنبه ۲۳ آوریل روز سن جرج، پشت و پناه مردم انگلستان بود. در این روز انگلیسی‌هائی که می‌خواهند بگویند با اسکاتلندی‌ها و ایرلندی‌ها فرق دارند، یک پرچم سن جرج را یا از پنجره خانه‌هایشان آویزان می‌کنند یا در بالای آنتن رادیوی اتومبیلشان صنب می‌کنند تا بگویند ما انگلیسی هستیم. ولی مسئله اینجا است که جرج قدیس انگلیسی نبود. بعضی از مورخان می‌گویند او یک سرباز رومی بود، مأمور در شرق دریای مدیترانه و برخی هم معتقدند که جرج قدیس همان جرجیس فلسطینی، از پیروان عیسی مسیح بوده است. سؤال اینجا است که در میان صدها قدیس در دنیای مسیحیت چطور شد که انگلیسی‌ها جرجیس را به‌عنوان پشت و پناهشان انتخاب کرده‌اند پاسخ به این معمای تاریخی نه دقیق است و نه مهم.

موضوع مهمتر، جستجو برای یافتن هویت انگلیسی است که چند سالی است نویسندگان و مستندسازان تلویزیونی را در این دیار به خود مشغول کرده است. با وجود این، هنوز هیچ‌کس نتوانسته بگوید که یک انگلیسی اصیل، به فر در مقابل یک اسکاتلندی یا یک ایرلندی اصیل چگونه آدمی باید باشد و پیشینه‌اش را در کجا باید یافت؟ برای انگلیسی‌ها که تا شصت سال پیش بزرگترین امپراطوری دنیا را می‌چرخاندند و امروز هم زمان مادری‌شان، زبان جهانی است قبول این موضوع که تعریف دقیق و علمی از انگلیسی بودن وجود ندارد، خیلی مشکل است. از طرف دیگر شاید به همین دلیل بود که ملتی که آبا و اجدادش از اقوام کلت، روم، آنگلوساکسونی و چندین ایل و طایفه دیگر بوده‌اند، پشت و پناهشان را جرجیس انتخاب کرده‌اند، از این‌گونه بهتر پیدا نمی‌شد چون معلوم نیست که رومی بود یا فلسطینی.

منبع: بی بی سی.