تبلیغات از آن طرف میز تا این طرف میز

پس از آنکه اظهار نظرهای دکتر احمدی نژاد در مـورد هـولـوکـاسـت, بازتاب های وسیعی در داخل و خارج یافت, عده ای توضیح و توجیه در مورد هدف واقعی رئیس جمهور را به عهده گرفتند و عده ای دیگر نیز ترجیح دادند زبانبه نصیحت بگشایند و پیامدهای برخی از اظهارات را گوشزد نمایند

پس از آنکه اظهار نظرهای دکتر احمدی‌نژاد در مـورد هـولـوکـاسـت، بازتاب‌های وسیعی در داخل و خارج یافت، عده‌ای توضیح و توجیه در مورد هدف واقعی رئیس جمهور را به عهده گرفتند و عده‌ای دیگر نیز ترجیح دادند زبانبه نصیحت بگشایند و پیامدهای برخی از اظهارات را گوشزد نمایند. از جمله، رئیس اصولگرای کمیسیون بهداشت مجلس گفت: <یک مقام دانشگاهی وقتی به یک مقام رسمی به عنوان نماینده نظام و حکومت می‌رسد باید تغییری در گفتمان - گفتار - او حاصل شود و این، نیازمند آموزش چنین تغییری و ترویج آنست.>

اینگونه توصیه‌ها نشان می‌داد که عده‌ای از سیاستمداران و کارگزاران حکومتی، برخی اظهار نظرهای دولتمردان جدید را ناشی از کم تجربگی و یا عدم تفکیک میان دیدگاههای شخصی با آنچه به عنوان مواضع نظام تلقی می‌شود، می‌دانند. اما باگذشت بیش از دو سال از فعالیت دولت نهم، اکنون می‌توان با قاطعیت گفت که نه تنها دولتمردان نهم و حامیان آنـهـا، برخی اظهار نظرها را نشانه کم‌تجربگی نمی‌دانند، بلکه بر ابتکاری بودن مواضع خود تاکید و بر تبلیغ همین مواضع اصرار دارند. در کنار این اصرار، اکنون به نظر می‌رسد مسئولا‌ن دولت نهم، عملکرد و گفتار خود را عامل پیروزیهای بزرگ سیاسی و اقتصادی در عرصه‌های بین‌المللی و داخلی می‌دانند و به همین جهت هر روز بر تبلیغ و بزرگ نمایی بعضی از امور می‌افزایند.

سران دولت نهم و تیم رسانه‌ای آنها، گاه به تبلیغ وسیع بعضی موضوعات می‌پردازند که اگر چه تطابق میزان تبلیغات با آنچه در عالم واقع وجود دارد مورد تردید است، اما این تبلیغاتزیـان خـاصی را متوجه کشور نمی‌کند ولذا می‌توان بزرگ نمائی‌ها را به این امید تحمل کرد که رضایت خاطر بعضی از دولتمردان را فراهم می‌کند و یا به نوعی دهن کجی به دشمنان خارجی ایران اسـت. تـبلیغات گسترده درمورددعوت آقای رئیس جمهور به سفر حج و القای این نکته که <یک اتفاق بی‌بدیل در حال رخ دادن است> یکی از این نمونه‌ها می‌باشد. اما بعضی از حرکات تبلیغی می‌تواند به تثبیت امور ناحق در عرصه‌های داخلی و خارجی منجر گردد که جبران آنها اگر غیرممکن نباشد، بسیار پرهزینه خواهد بود.

دکـتـر احمدی‌نژاد هفته گذشته، بخشی از انتقادات گسترده و همزمان وابستگان به جناح‌های مختلف در خصوص حضور در کنفرانس دوحه را ناشی از بدبینی وخودخواهی دانست و در مقام دفاع از حضور خود در این کنفرانس تا آنجا پیش رفت که <بیانیه پایانی اجلا‌س بسیار مثبت بود>! توصیف بسیار مثبت از بیانیه پایانی، در حالی صورت گرفت که در همین بیانیه، مالکیت تردید ناپذیر ایران بر جزایر سه‌گانه، به صورت کامل نفی و ایران را اشغالگر نـامـیـدنـد. سران شورای همکاری خلیج فارسهمچنین برای ابراز همراهی با تندروهای امریکایی و اروپایی، از ایران خواستند تا در موضوع هسته‌ای با جامعه جهانی همکاری کند. آنها سخن رئیس جمهور ایران- که قبلا‌ً بصورت تلویحی شرکت کنندگان در آناپولیس را فریب‌خورده نامیده بود - را نیز بدون پاسخ نگذاشته و از همه طرف‌ها خواستند که<به مبانی کنفرانس آناپولیس پایبند باشند>! رئیس جمهور در تشریح ارزیابی خود از مثبت بودن بیانیه پایانی اجلا‌س اعراب خلیج فارس، به استقبال آنها از پیشنهادهای ۱۲ گانه ایران اشاره کرده است. البته نگارنده نتوانست این استقبال رادر میان مفاد بیانیه پایانی اجلا‌س بیابد، اما حتی اگر چنین چیزی وجود داشته باشد، می‌توان با قاطعیت گفت آن استقبال، بیش از آنکه نفعی برای ایران داشته باشد ناشی از منفعت جویی اعضای شورا بوده است و احتمالا‌ً آنها با تصور برخورداری از مساعدت‌های ایران در تامین گاز و آب ارزان قیمت برای آن کشورها و نیز تسهیل رفت و آمد ایرانی‌ها به کشورهای خلیج فارس - کـه منجر به افزایش درآمدهای توریستی آن کشورها خواهد شد - به استقبال از پیشنهادها پرداخته‌اند. اما آیا واقعا می‌توان این استقبال‌ها را، جبران کننده طمع‌ورزی‌ها و درشت گوئی‌های آنها در مورد جزایر سه‌گانه و نیز اصرار آنها بر نفی سیاست‌های هسته‌ای و بین‌المللی ایران - از جمله موضوع آناپولیس - دانست؟

علا‌قه‌مندی به تبلیغات روز افزون در مورد عملکرد دولت نهم، تنها به موضوع کنفرانس دوحه ختم نمی‌شود. در ماههای اخیر ادعاهای فراوانی پــیــــرامــــون مــــوفــقــیــــت دولــــت نــهـــم در جـــذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی منتشر و در همه آنها ادعــا شــده اســت کــه در دو سـال اخـیـر، حـجـم سرمایه‌گذاریها بسیار گسترده‌تر از سال‌های پیشین بوده است. البته این خبر، برای هر ایرانی خوشحال کننده است اما ورود به جزئیات این خبر، نشان می‌دهد که برخی پروژه‌های بزرگ که مذاکرات آنها هنوز به پایان نرسیده نیز در لیست سرمایه‌گذاریهای مورد ادعا قرار دارد.

در چنین شرایطی، طرف‌های مذاکره که اصرار دولتمردان برای القای موفقیت‌های خود در افزایش <کمّی> قراردادهای خارجی را مشاهده می‌کنند، قاعدتاً در مذاکرات، آنگونه که باید و شاید از خود انعطاف به خرج نخواهند داد و حتی ممکن است بر مطالبات زیاده خواهانه خود در تنظیم قراردادها، بیفزایند.

تلا‌ش برای اثبات موفقیت‌های بی‌نظیر دولت در عرصه هسته‌ای نیز اکنون به جایی رسیده که گزارش البرادعی و از آن مهم‌تر گزارش جامعه اطلا‌عاتی امریکا، به عنوان پیروزی بزرگ نامیده می‌شود. این در حـالـی اسـت کـه خبـره‌ترین سیاستمدار هسته‌ای نزدیک به اصولگرایان - علی لا‌ریجانی - گزارش البرادعی را <توام با شیطنت> می‌داند و پرسابقه‌ترین دیپلمات اصولگرایان - علی‌اکبر ولا‌یتی - نسبت به راه انداختن کارناوال شادی در مورد گزارش امریکایی‌ها و پیامدهای خطرناک‌آن هشدار می‌دهد.

البته نمونه‌های دیگری نیز وجود دارد که اصرار دولتمردان بر <بی‌نظیر بودن دستاوردهای دولت نهم و ابتکاری بودن روش‌های آنها> می‌تواند برخی رفتارهای غیرقانونی یا سردرگمی مردم در مواجهه با قانون را نهادینه کند. تاکید بر آزاد بودن ماهواره در ایران در سخنرانی مقام عالیرتبه ایرانی در امریکا بدون آنکه برای اصلا‌ح قانون ممنوعیت ماهواره ، تلا‌ش رسمی صورت گیرد، یکی از این نمونه‌هاست.

در چنین شرایطی به نظر می‌رسد سیاستمداران دو جناح، بایستی برخی اختلا‌ف نظرها را کنار بگذارند و به دولتمردان نهم این نکته بدیهی را یادآوری نمایند که <سخن امروز شما، بازتاب جهانی دارد و پیامدهای آن تا سالها متوجه ملت و کشور خواهد بود.> آقای رئیس جمهور به خوبی می‌داند که سخنان امروز او با آنچه قبلا‌ً به عنوان کاندیدای ناموفق انتخابات مجلس ششم یا حتی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌کرده است، تفاوت فراوان دارد. دکتر احمدی‌نژاد که جزء کاندیداهای جناح موسوم به راست در انتخابات مجلس ششم بود، پس از اعلا‌م نتایج انتخابات - حاکی از شکست او و یارانش در انتخابات- ضمن طرح این ادعا که <۴۸ ساعت در اعلا‌م نتایج، تأخیر کردند تا در بعضی صندوق‌ها، اقداماتی انجام دهند> اظهار داشت: <در چهارصد صندوق اول، آقای رفسنجانی حدوداً نفر هفتم بوده است... ما نمی‌دانیم چه اتفاقی افتاد که رتبه‌آقای رفسنجانی به ۲۶ و ۲۷ و حالا‌ هم به سی‌ام رسیده است.> البته با توجه به اینکه در هنگام طرح این سخنان، دکتر احمدی‌نژاد مسئولیت رسمی طراز اول نداشت، سخنان او جز در چند رسانه کم تیراژ، منعکس نشد.

اما همین آقای احمدی‌نژاد، هنگامی که در کسوت ریاست جمهوری، ادعاهایی علیه عملکرد دولت هاشمی رفسنجانی مطرح کرد، بازتاب وسیع داخلی و خارجی یافت. اظهارات او در مورد مسبوق به سابقه بودن تاخیر در اعلا‌م نتایج انتخابات شوراها - که در زمان ریاست جمهوری او در سال ۸۵ بیان شد - نیز واکنش‌های بسیاری برانگیخت. به همین منوال بسیاری از وعده‌های نقل شده از او در دوران انتخابات، از جمله آنچه که روزنامه کیهان در خصوص <لزوم دیده شدن پول نفت بر سر سفره‌های مردم> نوشت و نیز تاکید او بر اینکه <مشکل ما پوشش جوانان نیست> در آن زمان بازتاب زیادی نداشت، اما امروز، موضع او در خصوص طرح امنیت اجتماعی و نیز اظهارات او در خصوص تاثیر افزایش قیمت نفت بر اقتصاد خانواده‌ها، گوشها و چشم‌های زیادی را به خود جلب می‌کند.

نمونه‌های ذکر شده در بالا، تنها به دنبال اثبات این نکته است که هرکلا‌م امروز رئیس جمهور، بازتاب‌های فراوان داخلی و خارجی دارد ولذا او و همکارانش باید مراقب باشند که تبلیغات پیرامون موفقیت‌های دولت نهم، باعث تثبیت برخی ادعاها در عرصه‌های بین‌المللی و یا موجب افزایش هزینه‌های سیاسی و اقتصادی برای کشورمان نشود. در یک کلا‌م، آنچه دولتمردان فعلی، قبل از نشستن پشت میزها گفتند با آنچه امروز در این طرف میز می‌گویند، تفاوت اصولی دارد که نباید از آن غفلت کرد!