ویستا, فی جی, ویَن

ممكن است با دیدن این تیتر فكر كنید كه این سه كلمه چه ارتباطی با هم دارند با خواندن این مقاله ارتباط آنها را خواهید فهمید

ممكن است با دیدن این تیتر فكر كنید كه این سه كلمه چه ارتباطی با هم دارند؟! با خواندن این مقاله ارتباط آنها را خواهید فهمید. ویندوز «ویَن» نام نسخه‌ای از ویندوز مایكروسافت است كه بعد از ویستا عرضه خواهد شد. نام این ویندوز در فوریه سال ۲۰۰۰ به عنوان فرزند ویندوز ایكس‌پی ذكر شد. قرار بود كه ویستا نسخه میانی این دو ویندوز باشد. به دلیل وقفه‌های فراوان، ویَن به تعویق افتاد و ویستا برای خود نسخه مستقلی گردید.

قرار است كه ویندوز دیگری به نام «فی‌جی» به عنوان نسخه میانی ویستا و ویَن عرضه شود. ویندوز ویَن قبلاً به نام Blackcomb معرفی شده بود، همان‌طور كه نام قبلی ویندوز ایكس‌پی، ویسلر، و نام قبلی ویندوز ویستا، لانگ‌هورن بود. دو ویندوز اول (Blackcomb و ویسلر) نام خود را از یك پیست اسكی در بریتیش كلمبیا در كانادا گرفته بودند. همچنین قهوه‌خانه‌ای معروف در این پیست قرار گرفته كه لانگ‌هورن نام دارد.

● ویندوز ویستا

همگی كم‌و‌بیش می‌دانیم كه درون ویستا چه می‌گذرد. منوی استارت و پنجره‌های اكسپلورر از نو طراحی شده‌اند، رابط Aero Glass، نوار ابزار كناری، و بسیاری ابزار جدید به آن اضافه شده است. علاوه بر این جلوه‌های دیداری، نرم‌افزارهایی مانند مدافع ویندوز (Defender)، سرویس OneCare، نسخه ۷ مرورگر اینترنتی، و مدیاپلیر ۱۱ به آن افزوده شده‌اند. پس در اصل می‌بینیم كه ویستا، تنها نسخه تغییر یافته‌ای از ویندوز است كه قدری قابلیت جدید به ویندوز ایكس‌پی می‌افزاید.

● ویندوز فی‌جی (نسخه دوم ویستا)

▪ این ویندوز، یك نسخه ساندویچی بین ویستا و ویَن خواهد بود. ولی نسبت به ویستا ویژگی‌های بیشتری دارد:

- مواردی به رابط كاربری افزوده می‌شود كه قرار بود در ویستا در نظر گرفته شود، علاوه بر آن نوارابزار كناری تقویت می‌شود و كاربری آن بیشتر از یك ساعت مچی پیشرفته خواهد بود.

- بسته نرم‌افزاری دات‌نت به نسخه ۵/۳ یا حتی ۴ ارتقاء خواهد یافت.

- سرویس WinFS به ویندوز افزوده خواهد شد.

- نرم‌افزارهای ویندوزی ارتقاء خواهند یافت.

- تلفیق بیشتر با Windows Live. نرم‌افزار مدیا سنتر برای تلفیق با نرم‌افزار پیام‌رسان، Spaces، و دیگر سرویس‌های Windows Live.

- شاید نرم‌افزار موناكو برای ویرایش موسیقی به ویندوز افزوده شود.

- پخش نهادینه HD-DVD و حتی Blu-ray. ویستا در حال حاضر این دیسك‌ها را می‌شناسد ولی برای پخش آنها نیاز به دكودر جدا است.

- موتور تشخیص گفتار بهینه‌تر می‌شود.

- امنیت سیستم بیشتر می‌شود.

- تم‌ها، آیكون‌ها، كاغذ دیواری‌ها، و بازی‌های جدید به ویندوز افزوده می‌شود.

● ویندوز ویَن

ولی ویَن یك نسخه كاملاً جدید است، نه یك تم جدید كه به ویندوز اضافه شده و به آن رنگ و روی جدیدی داده است. رابط كاربری كاملاً تغییر كرده است و دیگر خبری از اكسپلورر نیست. اكسپلورر، نوار ابزار پایین، و حتی منوی استارت حذف شده‌اند. منوی جدید به شكل پای (كیك میوه‌ای) است. موناد و WinFS هم به آن اضافه خواهند شد.

شاید شما هم بگویید كه این خبر خوبی است و بالاخره وقت آن بود كه از منوی استارت ویندوز ۹۵ و رابط فرسوده اكسپلورر دل بكنیم، ولی در نظر بگیرید كه از زمان عرضه لانگ‌هورن (ویستا) و Blackcomb چه اتفاقاتی افتاده است. ویَن به عنوان نسخه جدید اعلام شد و ویستا نسخه میانی است. این ایدئولوژی تغییر نكرده است.

انگار مایكروسافت دارد وقت تلف می‌كند. آیا آنها چیزی را مخفی كرده‌اند؟ شایع است كه ویَن آخرین نسخه ویندوز خواهد بود. شاید حتی دیگر ویندوز نام نگیرد. آیا مایكروسافتی‌ها واقعاً می‌خواهند شاهكار بزنند یا این كه از پس وعده و وعیدهای خود هم بر نمی‌آیند؟!

ویستا پس از تأخیرهای فراوان عرضه شد. پروژه در سال ۲۰۰۱ آغاز گردید و پایه و اساس آن ویندوز ایكس‌پی بود. انگار فقط برای ویندوز ایكس‌پی یك پوسته جدید طراحی شد. چند سال بعد مایكروسافتی‌ها فهمیدند كه كار تیم سازنده سرور ۲۰۰۳ از كار آنها خیلی بهتر است، بنابراین همه كارهای خود را دور ریختند و ادامه كار بر مبنای سرور ۲۰۰۳ انجام شد.

البته این امر فقط تأخیرها را زیاد كرد. شاید بهترین سیستم نام‌گذاری در دنیای ویندوزهای سرور باشد. در حال حاضر هر ۴ سال یك نسخه اصلی عرضه می‌شود: سرور ۲۰۰۳، لانگ‌هورن سرور ۲۰۰۷. بین این دو نسخه، نسخه سومی از سرور ۲۰۰۳ هم عرضه شد كه همه ارتقاءها را به علاوه تعدادی افزودنی و تصحیح به همراه داشت.

ویستا قرار بود نسخه دوم ویندوز ایكس‌پی و ویَن نسخه جدید ویندوز باشد. ولی بعد از این همه تأخیر، ویستا خود یك نسخه اصلی شد. ویَن همچنان نسخه اصلی بعدی است و فی‌جی نقش نسخه میانی را خواهد داشت. فرض كنید اگر به هواداران ویندوز بگویید كه ویستا كه قرار بود فقط یك میان‌نسخه باشد، اكنون خود یك نسخه كاملاً جدید از ویندوز است. آنها بیشتر خوشحال می‌شوند.

ویستا لایق اینقدر خوشحالی نبود. ولی مایكروسافت فریب خورد و قول داد قابلیت‌های زیادی به ویستا بیفزاید. كمی بعد، مایكروسافت دریافت كه زیادی وعده داده و نمی‌تواند به قول‌ها خود عمل كند. در نتیجه، ویستا به صورت بی‌یال و دم عرضه شد. نسخه دوم بِتا كه بیرون آمد، سر تا پا باگ بود و نیمی از وعده‌های مایكروسافت را هم در خود نداشت؛ قابلیت‌هایی مانند WinFS، Monad، نسل بعدی امنیت كامپیوتری، پشتیبانی از رابط قابل ارتقاء اینتل، و سینك كردن كامپیوتر با كامپیوتر حذف شده بودند.

مایكروسافت اعلام كرده كه ویَن در دو نسخه ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی عرضه می‌شود، زیرا هنوز دوره گذار از ۳۲ به ۶۴ بیت طی نشده است. پس برنامه‌های ۳۲ بیتی هنوز هم اجرا می‌شوند. ولی برنامه‌های ۱۶ بیتی دیگر اجرا نخواهند شد. این خبرخوبی از طرف مایكروسافت است، چون بالاخره از بندهای «سازگاری» رهایی می‌یابد.

اگر ویَن تأخیر داشته باشد، كه خواهد داشت‌!، شاید تا آن موقع برنامه‌های ۳۲ بیتی دیگر از رده خارج شده باشند. این نیز خبر خوبی است، زیرا دیگر لازم نیست كه منابع ویندوز برای سازگاری با هر چیزی اشغال شوند؛ البته برای برخی دوستان قدیمی بد خواهد شد، چون دیگر جایی در ویندوز نخواهند داشت. تاریخ عرضه ویَن بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ تخمین زده می‌شود. ولی، تا آن موقع راه درازی در پیش است.

● تازه‌های ویَن

▪ رابط فعلی كاملاً تغییر می‌كند، دیگر نوار ابزار یا پوسته اكسپلورر یا منوی استارت وجود نخواهد داشت. احتمالاً كاملاً نوار ابزار و یا منوها حذف خواهند شد.

▪ تشخیص گفتار، ورودی اصلی خواهد بود، گرچه كی‌بورد و ماوس حذف نمی‌شوند. اغلب برنامه‌های ویندوز از این قابلیت پشتیبانی خواهند كرد.

▪ بسیاری از پروژه‌های مایكروسافت، اجرا خواهند شد، به خصوص محصولات گروه VIBE. شایع است كه یك منو به شكل پای (كیك میوه‌ای) استفاده خواهد شد.

▪ نسخه جدیدی از NTFS كه در پوسته WinFS قوی‌تری پیچیده شده است. مدیریت فایل‌ها از طریق برنامه‌ها انجام می‌شود كه به طور خودكار فایل‌های مربوط به خود را دسته‌بندی و مدیریت می‌كنند.

▪ برنامه‌های داخل ویندوز پیشرفت زیادی خواهند داشت.

▪ جست‌وجوی فایل‌ها بخش بزرگی از ویَن خواهد بود.

▪ برنامه‌های در معرض خطر و سوءاستفاده مانند مرورگرهای اینترنت، در حالت خاصی به نام جعبه شنی (Sandbox) اجرا خواهند شد، بنابراین اشكالات امنیتی یك نرم‌افزار، كل سیستم عامل را به خطر نمی‌اندازد.

نیما حجازی