یائومینگ

ورزش بسکتبال در سال ۱۸۸۱ میلادی توسط آموزگاری به نام دکتر جیمز نایسمیت ابداع و در استادیوم اسپرینگ فیلد ماسا جوست به نمایش درآمد در آن زمان به جای حلقه های گل از سبدهای مخصوص که به شکل زنبیل بودند استفاده می شد که توپ پس از گل شدن در درون آنها قرار می گرفت

یائومینگ ستاره معروف و شاخص چینی‌ها در دنیای ورزش به‌ویژه بسکتبال بیش از آنکه یک مخلوق طبیعی باشد، کسی است که برخلاف میل خود به وادی این ورزش کشانده شده و سال‌ها تحت مطالعات و مراقبت‌های پزشکی بوده تا به اندازه لازم بلندقامت شود.

مطالب فوق قسمتی از مبحث جدیدی است که با عنوان Operation Yao Ming توسط ”بروک لارمر“ نویسنده سابق مجله نیویورک تألیف شده و احتمالاً جنجال تازه‌ای در مورد سیستم منسوخ سوسیالیسی ورزش چین در آستانه المپیک ۲۰۰۸ پکن ایجاد خواهد کرد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، نویسنده مدعی است بازیکن ۲۳۶ سانتی‌متری باشگاه هوستون راکتز آمریکا سال‌ها در سیستم طاقت‌فرسای مدارس ورزش چین که صدها هزار نفر از دوران کودکی باید مشقت‌های یک اردوگاه را در آن تحمل کنند، پرورش یافته است.

به اعتقاد لارمر، یائو که نخستین بازیکن موفق صادر شده از چین به دنیای بسکتبال است و مشهورترین فرد چینی در جهان شناخته می‌شود، محصول یک برنامه طاقت‌فرسا و منسوخ است که از هنگام شروع آن توسط ”مائوتسه دونگ“، از نیم قرن پیش تاکنون به‌ندرت تغییر کرده.

وی می‌گوید: یائو از یک سو بزرگترین سمبل تحولات مدرن چین و نماد تبلیغاتی است که می‌تواند بر فراز اقیانوس‌ها گام بردارد و نقش پل ارتباطی میان شرق و غرب را ایفاء کند و از سوی دیگر محصول همان سیستم منسوخی است که یکی از آخرین آثار باقیمانده از سوسیالیسم در چین به‌شمار می‌رود.

نویسنده مدعی است، تولد یائو از چند دهه قبل توسط سران کمونیست پیش‌بینی شده بود و از دو نسل قبل خانواده‌اش را تحت نظر داشتند تا نمادی به‌عنوان افتخار ملی، خود در ورزش بیافرینند.

وی سیستمی را تشریح می‌کند که در آن پزشکان به انواع مصنوعات پیش‌بینی‌کننده رشد مجهز هستند و می‌توانند با آزمایش استخوان و موی افراد، ورزشکاران آینده را شناسائی کنند.

”افزایش شمار بازیکنان بلندقامت که همواره بر میانگین قدی آنان افزوده می‌شود، اصلاً تصادفی نیست“. لارمر با ذکر این نکته می‌افزاید: یکی از اولین استعداد پایانی که از NBA به چین سفر کرده بود با مشاهده بیش از ۲۰ بازیکن بالای هفت فوت شگفت‌زده شد.

پدربزرگ پائو یکی از بلندقامت‌ترین مردان شانگهای بود که خیلی دیر برای ورود به بسکتبال کشف شد اما پسر او ”پائوژی یوآن“ که شش فوت قد داشت. به موقع وارد دنیای ورزش شد و سپس خانم ”فانگ فنگدی“ با قامت شش فوت که کاپیتان تیم زنان چین و یکی از نیروهای هول‌انگیز ارتش سرخ در طول انقلاب خونین فرهنگی بود، برای ازدواج با او انتخاب شد.

یوآن و فنگدی تحت سیستمی که رنگ و بوی تلاش‌های تعمدی برای دستکاری ژنتیکی را داشت و استفاده آن توسط نازی‌ها جنجال‌ساز شده بود، تشویق به ازدواج شدند.

لارمر ادامه می‌دهد: این ازدواج یک برنامه تولیدمثل دولتی نبود بلکه ناشی از علاقمندی مسئولان شهر شانگهای برای در کنار هم قرار گرفتن آنان به‌عنوان یک زوج بود، اما هنگامی‌که یائو متولد شد همه دست‌اندرکاران ورزش چنین می‌دانستند که او موجود منحصر‌به‌فردی خواهد بود.

بچه غولی که در سن هشت سالگی به میانگین قدی مردان چینی یعنی ۷/۵ فوت رسیده بود. با وجود مخالفت والدینش و نفرت قلبی خود از بسکتبال برای این ورزش انتخاب شد.

نویسنده نیوزویک مطلب را اینگونه ادامه می‌دهد: ”با وجود مخالفت والدین یائو برای ورود او به سیستمی که آنان را مجبور به ازدواج و تحمل برخی مشکلات کرده بود، انتخاب دیگری برایشان وجود نداشت. یائو حدود یک دهه از بسکتبال نفرت داشت و اصلاً خوب نبود“.

یائو هشت ساله. تمرینات سنگین و تکراری زیر نظر مربیان بسیار سختگیری را آغاز کرد که حتی از کوچکترین تشویق و تنوع مضایقه می‌کردند.

همچنین برنامه تغذیه مرموز و یکنواختی از سوی پزشکان برای او در نظر گرفته شد تا بر بلندای قامتش بیفزاید که همزمان با دوره رسوائی‌های پیاپی دوپینگ در چین بود.

نویسنده تصریح می‌کند: در مورد یائو من هیچ مدرک و شاهدی ندارم اما در آن مقطع زمانی (دهه ۹۰) انواع مواد و داروهای آزمایشگاهی برای افزایش توان و تحمل ورزشکاران چینی استفاده می‌شد.

”شاید کسی فکر کند که چین با افزایش قدرت اقتصادی - سیاسی و نظامی خود نیازی به ورزش نخواهد داشت اما ورزش چنان ابزار قابل نمایش و مهیجی برای ارتقاء جایگاه چین در عرصه بین‌الملل است و مردم این کشور چنان حس میهن‌پرستی دارند که فکر نمی‌کنم چشم پوشیدن از این عرصه (ورزش) امکان‌پذیر باشد“.

به اعتقاد لارمر ”کسب مدال‌های طلا به اعتیاد تبدیل شده است. چطور می‌توان عادتی را که به متن‌های آن رسیده ترک کرد؟“

”وانگ ژیژی“ یکی دیگر از اعضاء تیم ملی بسکتبال چین معروف به ”دیوار بزرگ“ بود که به NBA لیگ برتر بسکتبال باشگاه‌های آمریکا رفت اما به‌دلیل امتناع از بازگشت به پکن، تقبیح شد.

● بسکتبال از کجا آغاز شد؟

ورزش بسکتبال در سال ۱۸۸۱ میلادی توسط آموزگاری به‌نام دکتر جیمز نایسمیت ابداع و در استادیوم اسپرینگ فیلد ماسا جوست به نمایش درآمد. در آن زمان به‌جای حلقه‌های گل از سبدهای مخصوص که به شکل زنبیل بودند استفاده می‌شد که توپ پس از گل شدن در درون آنها قرار می‌گرفت. که پس از هر بار گل شدن توپ را به‌وسیله نردبان از درون سبد بیرون می‌آوردند در جریان بازی قرار می‌دادند. هدف اصلی از ابداع چنین ورزشی ایجاد فعالیت در محیط سربسته‌ای در فصل زمستان بود تا ورزشکاران بتوانند در این فصل نیز فعالیت داشته و با ورزش، فرم بدنی و وضعیت جسمانی خود را در حد مطلوب حفظ نمایند.

به همین جهت تعداد بازیکنان نامحدود بود و هر دفعه می‌توانستند از هر تعداد دلخواه برای بازی استفاده نمایند که کم کم قوانینی برای انجام بازی و سایر قسمت‌ها وضع نمودند به‌طوری که تعداد بازیکنان هر طرف ۹ نفر تعیین گردید و سپس به ۷ نفر تقلیل یافت و بالاخره این تعداد به ۵ نفر تثبیت یافته است. هر بازیکن می‌توانست در موقع وقوع خط به‌جای کلیه بازیکنان تیم خود پرتب آزاد را انجام دهد.

هر تیم می‌توانست از شروع تا پایان بازی توپ را در زین خود به‌طور دلخواه نگهداری نماید. هر دفعه که توپ گل می‌شد بازی یا بین طرفین یا (جامپ بال) از وسط زمین ادامه می‌یافت. بازیکنان بلندقد می‌توانستند در نزدیک سبد قرار گیرند و توپ را به آرامی در سبد جای دهند (قانون سه ثانیه وجود نداشت) با اجراء مسابقاتی چند، زمینه تحول و پیشرفت بسکتبال را فراهم کردند لیکن بعد از جنگ جهانی اول (۱۹۱۸) بسکتبال ورزش رقابت‌آمیز و بزرگی نشد.

در آن ایام سعی شد توجه رؤسای مدارس و گردانندگان سازمان‌های ورزشی را به تعلیم و آموزش بسکتبال جلب نمایند. با این وجود و این همه تلاش مداوم و پی‌گیر تعلیم بسکتبال برای مربیان حالت جانبی داشت و اساساً فعالیت آنها در ورزش‌های رقابت‌آمیز دیگری مانند فوتبال آمریکائی متمرکز بود. چند سالی چنین وضعیتی ادامه داشت بعد از جنگ جهانی اول تدریجاً مربیان بسکتبال وضعیت ثابتی پیدا کردند و فعالیتشان موثر واقع شد و این ورزش شناخته گردید و به اروپا نیز کشیده شد.

در سال ۱۹۲۴ اولین مسابقات بین‌المللی بین تیم‌های بسکتبال فرانسه ایتالیا، انگلستان و آمریکا در پاریس برگزار گردید و از سال ۱۹۳۲ فدراسیون آماتوری بسکتبال در ژنو با نمایندگی چند کشور تشکیل شد و در مسابقات المپیک ۱۹۳۶ برای اولین بار ۲۳ کشور در مسابقات رسمی بسکتبال شرکت نمودند و آمریکا قهرمان المپیک گردید. امروز با اینکه ورزش بسکتبال یکی از سریعترین و پرطرفدارترین ورزش‌های جهان می‌باشد و بعضی از اصول آن نیز تغییر یافته ولی هنوز اصول اساسی آن مانند زمان دکتر نایسمیت که در سبدهای هلو انجام می‌گرفت به قهوه خود باقی است.

این ورزش توسط آقای فریدون شریف‌زاده به ایرانیان شناسانده شد و خدمات ارزنده‌ای برای پیشبرد ورزش بسکتبال انجام داد به‌طوری که برای اولین بار ایران در سال ۱۹۴۸ توانست در مسابقات المپیک لندن شرکت نمایند.