پایان «فرمانفرما»

این بار نوبت خانه فرمانفرماست، خانه‌ای تاریخی در محله منیریه که به دلیل بی‌مهری‌ها زمزمه خروج آن از فهرست ثبت ملی مطرح است، خبر باطل شدن سند ثبت خانه «فرمانفرما» در آینده‌ای …

این بار نوبت خانه فرمانفرماست، خانه‌ای تاریخی در محله منیریه که به دلیل بی‌مهری‌ها زمزمه خروج آن از فهرست ثبت ملی مطرح است، خبر باطل شدن سند ثبت خانه «فرمانفرما» در آینده‌ای نزدیک از سوی یکی از خبرگزاری‌ها در حالی منتشر شد که فقط پنج سال از زمان ثبت آن در این فهرست می‌گذرد.

این خانه یکی از خانه‌های به جا مانده از دوره فرمانفرماست و اثری فاخر در معماری به حساب می‌آید که روزگاری جزو املاک منیریه، زن کامران میرزا نایب‌السلطنه پسر سوم ناصرالدین شاه بود که پس از فوت کامران میرزا، زمین‌های این محله به عبدالحسین میرزا فرمانفرما نوه سردارعباس‌میرزا، یکی از شاهزاده‌های قاجاری و نخست‌وزیر ایران فروخته شد.

این عمارت پس از سال‌ها در خرداد ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت، اما هم اینک وارثان این خانه تاریخی به دلیل مشکلات زندگی وعدم توان مالی در تامین هزینه‌های مرمت خانه به منظور خروج آن از فهرست میراث ملی از سازمان میراث فرهنگی کشور شکایت کرده‌اند و خواستار خروج این خانه از فهرست میراث ملی شده‌اند.

در زمان ثبت این اثر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی وعده خرید این خانه را پس از ثبت به مالکان داده بودند تا از تخریبش جلوگیری کنند، اما با گذشت چند سال به دلیل کمبود اعتبارات و تامین نشدن هزینه‌ها، خریداری آن از سوی سازمان میراث فرهنگی بی‌نتیجه باقی ماند.

خروج این عمارت تاریخی از فهرست میراث ملی دوباره زنگ خطری است برای تخریب یک خانه تاریخی دیگر که مجوزی می‌شود برای برج‌سازان که تیشه بر ریشه خانه‌های تاریخی بزنند، همانند عمارت‌هایی چون باغ دلگشا، دایی جان ناپلئون و... که با شکایت وراث، دیوان عدالت اداری براحتی رای به خروج آنها از فهرست میراث فرهنگی داد، شاید در این بین نگاه‌های منفی به سمت مالکان این خانه‌ها باشد که در نگهداری این خانه‌ها که جزو میراث فرهنگی است کوتاهی می‌کنند، اما به هر حال مالکیت آنها هم محترم است و نمی‌توان از صاحبان این خانه‌ها خواست با تمام مشکلات مالی که دارند هزینه‌های مرمت و نگهداری را هم عهده‌دار شوند و از منافع فروش آن خانه چشم‌پوشی کنند، به نظر می‌رسد این وظیفه سازمان‌ها و دستگاه‌های متولی است که با تامین هزینه‌های نگهداری و مرمت، بار مالی نگهداری این خانه‌ها را کاهش دهند یا خود با خریداری این خانه‌ها وسوسه فروش را در مالکان از بین ببرند تا این میراث برای آیندگان حفظ شود.

سیما رادمنش