استودیوی مولتی مدیای لینوکس

استودیوهای دیجیتال مجموعه نرم افزاری است که قطعه های صوتی را ضبط, ویرایش, میکس, سمپل و پخش می کند این استودیوها که به طور مخفف DAW نامیده می شود, معادل سخت افزارهای حجیم و چندمیلیونی است که در استودیوهای حرفه ای دیده می شود

استودیوهای دیجیتال مجموعه نرم‌افزاری است که قطعه‌های صوتی را ضبط، ویرایش، میکس، سمپل و پخش می‌کند. این استودیوها که به‌طور مخفف DAW نامیده می‌شود، معادل سخت‌افزارهای حجیم و چندمیلیونی‌ است که در استودیوهای حرفه‌ای دیده می‌شود.

در سیستم‌های عامل ویندوز و مک، نرم‌افزارهای جدی و پرکاربرد زیادی وجود دارد؛ نرم‌افزارهای محبوبی چون پروتولز، کیوبیس، آدیشن و FLStudio. اما دنیای منبع‌باز از قافله عقب نمانده و تلاش کرده است تا نسخه منبع‌باز چنین نرم‌افزارهایی را برای محیط‌ لینوکس (و دیگر سیستم‌های عامل) عرضه کند.

این نرم‌افزارها برای اجرا در محیط لینوکس به یک درایور نیاز دارد. به‌عنوان مثال در ویندوز بیشتر نرم‌افزارها از درایورهای ASIO استفاده می‌کنند.

آلسا (مخفف عبارت معماری پیشرفته صدای لینوکس) بستری منبع‌باز است که برای درایورهای صوتی و کارت‌های صدا عرضه می‌شود.

آلسا در اصل مولفه‌ای از هسته لینوکس است و یکی از وظایف آن، پیکربندی خودکار سخت‌افزارهای صوتی بوده و زمینه‌های دیگری همچون JACK نیز عرضه شده است.

این بسترها از آلسا استفاده کرده و سرویس‌های کم‌تاخیر و بدون‌تاخیر برای امور حرفه‌ای ضبط صدا و MIDI ارائه می‌کنند.

۱ـ Ardour

اردور نرم‌افزاری کاملا حرفه‌ای است و نمی‌توان به تمام قابلیت‌های آن اشاره کرد. اردور ضبط، ویرایش و میکس را می‌تواند روی تعداد نامحدودی ترک انجام دهد (تا آنجا که پردازنده و کارت صدا توانایی داشته باشد) و قابلیت تاریخچه عملکردهای آن کامل و بی‌نقص است. در لینوکس می‌توان اردور را با کمک ALSA یا FFADO به کار گرفت. البته پلاگین‌های LADSPA و ۲LV نیز پشتیبانی شده است.

اما متاسفانه راه‌اندازی اردور برابر است با مسلط شدن بر سیستم‌های صوتی و نرم‌افزارهای مرتبط با آن در حوزه لینوکس. باز کردن خود اردور کمکی نمی‌کند. در ابتدا باید JACK Control را از منوی Applications ‌/‌ Sound & Video باز کنید. یادمان باشد تمام نرم‌افزارهایی را که در حال استفاده از صداست، پیش از راه‌اندازی JACK ببندیم.

هر کس که با مقوله ویرایش صوت آشنا باشد بسادگی می‌تواند با اردور کار کند، به شرطی که شیوه استفاده از JACK کاملا دستش بیاید.

اردور احتمالا قوی‌ترین پکیج ویرایش و ضبط صداست که به‌طور رایگان در اختیار همه قرار گرفته است. اگر به‌دنبال راه‌حلی همانند پروتولز برای ویرایش کارهای خود می‌گردید، سر و کله زدن با JACK و راه‌اندازی اردور کاملا به زحمتش می‌ارزد.

۲ـ استودیوی مولتی‌مدیای لینوکس

نرم‌افزار LMMS یک استودیوی دیجیتال کامل استو برخلاف آنچه از اسمش بر می‌آید، LMMS برای ویندوز نیز عرضه شده است و ساختاری همانند مجموعه‌های نرم‌افزاری دارد. نرم‌افزارهایی چون ویرایشگر ترک‌ها، میکسر، سینتی‌سایزر و نت‌نویس. همچنین قابلیت ضبط در تمام بخش‌های این نرم‌افزار تعبیه شده است.

این نرم‌افزار نیز همانند اردور از LADSPA ،VST و پلاگین‌های MIDI پشتیبانی می‌کند. همچنین کسانی که با FLStudio کار کرده‌اند بسادگی می‌توانند پروژه‌های FL خود را به این نرم‌افزار وارد کنند و پلاگین‌های مختلف آن را مورد استفاده قرار دهند. مجموعه سازهای مجازی و افکت‌های این نرم‌افزار باعث می‌شود LMMS برای تولید موسیقی، چه با ساز چه بدون آن مفید واقع شود.

رابط کاربری LMMS از یک پنجره بسیار بزرگ تشکیل شده است که برنامه‌ها درون آن باز می‌شود. ساختار ظاهری این نرم‌افزار کمابیش مشابه بقیه استودیوهای دیجیتال حرفه‌ای بوده و بسیار قابل سفارشی شدن است.

۳ـ Rosegarden

رزگاردن یکی از جمع و جورترین رابط‌های کاربری ممکن را دارد و کار کردن با آن دشوار نیست. هرچند به پای اپل لاجیک استودیو نمی‌رسد و نمی‌توان انتظار داشت یک استودیوی رایگان لینوکسی آنقدرها حرفه‌ای شود.

رزگاردن با QT نوشته می‌شود و بهترین محیط برای اجرای آن، KDE است.

کارکردهای نوار ابزار اصلی آن به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است. این گروه‌های ابزاری می‌تواند سفارشی شده و از منو حذف یا اضافه شود.

یکی از بهترین قابلیت‌های رزگاردن، ویرایشگر نت‌های گروهی آن است.

در اینجا می‌توان یک کامپوزیشن را به‌طور کامل با کمک نت‌های موسیقی ایجاد کرد.

این قابلیت منحصر به این نرم‌افزار نیست و اگر چنین قابلیتی را ببینید، حتما انتظار این را خواهید داشت که یکی بابت آن پولی درخواست کند.

سیستم نامحدود بازگشت و تکرار (Undo Redo) و پشتیبانی از پلاگین‌های LADSPA و DSSI از دیگر قابلیت‌های این نرم‌افزار به شمار می‌رود.

متاسفانه برای کسانی که با رزگاردن یا استودیوهای دیجیتال آشنایی ندارند، کسب مهارت برای کار با این نرم‌افزارها کار دشواری خواهد بود. این نرم‌افزار از آنهایی است که باید یک دفترچه راهنما کنار دست خود بگذارید و کار را مرحله به مرحله جلو ببرید.

بدون در نظر گرفتن انتقادهایی که بسادگی استفاده از این نرم‌افزار وارد می‌شود، اگر برای یادگیری این نرم‌افزار وقت بگذارید، قطعا پشیمان نخواهید شد. رزگاردن اگرچه نرم‌افزاری سنگین اما بسیار قابل گسترش است.

۴ـ Traverso

تراورسو استودیوی دیجیتال چند سیستم‌عاملی است که در اصل برای امور ضبط استفاده می‌شود. قابلیت نامحدود بازگشت و تکرار (Undo & Redo) و تعداد ترک‌های آن از ویژگی‌های شاخصش است. در لینوکس با ALSA یا JACK کار می‌کند. یکی از قابلیت‌های جالب ‌آن نیز قابلیت رایت مستقیم روی سی‌دی است و می‌توان مستقیما بعد از میکس نتیجه را روی دیسک ذخیره کرد.

رابط کاربری تراورسو ساده و تمیز است و برای کاربران تازه‌وارد بسیار مفید خواهد بود. این برنامه تنها یک پنجره دارد و افراد را گیج نخواهد کرد. میانبرهای کیبورد بخوبی پیاده شده‌ است و بعد از مدتی کاملا جایگزین ماوس خواهد شد.

محمدرضا قربانی