اکوسیستم گوارشی

محیط اسیدی معده و بخش ابتدایی روده کوچک برای باکتری‌ها، محیط مناسبی محسوب نمی‌شود و در مقابل مابقی روده کوچک و به‌ویژه کولون (روده بزرگ) می‌تواند میزبان خوبی برای آنها باشد. …

محیط اسیدی معده و بخش ابتدایی روده کوچک برای باکتری‌ها، محیط مناسبی محسوب نمی‌شود و در مقابل مابقی روده کوچک و به‌ویژه کولون (روده بزرگ) می‌تواند میزبان خوبی برای آنها باشد. مجرای گوارشی انسان به طور طبیعی حاوی چند صد نوع باکتری مختلف است که تحت عنوان فلور طبیعی خوانده می‌شود. تعداد این میکروارگانیسم‌ها بالغ بر چندصد میلیارد است. اغلب اینها بیماری‌زا نیستند و عملکرد برخی هم هنوز ناشناخته مانده است. محیط باکتریایی روده‌ها بسیار پیچیده بوده و قابلیت تغییرات سریع و گسترده را دارا است...

اغلب، فاکتورهایی مثل رژیم غذایی، استرس، مصرف آنتی‌بیوتیک و کهولت سن می‌تواند بر تعادل این جمعیت میکروبی اثر گذار باشد. این موازنه در عین حالی که می‌تواند به سمت گــونه‌های سودمند پیش برود و با افزایش اســیدیته، محیطی ناخوشایند برای انواع بیماری‌زا فراهم کند. همچنین قادر است با پیشرفت به سمت گونه‌های مضر و غیرمفید موجب صدمات گاه جدی بشود. برای مثال آنتی‌بیوتیک درمانی‌های طولانی و خود سر می‌تواند با تضعیف گونه‌های مفید این تعادل را به ضرر سلامت بدن بر هم بزند که گاهی به نوعی اسهال وابسته به آنتی‌بیوتیک درمانی (AAD) منجر شده و حتی موجبات بستری شدن فرد را فراهم می‌سازد.

برخی از این باکتری‌ها به هضم ترکیبات غذایی خاص از جمله لاکتوز شیر یا برخی فیبرهای گیاهی مقاوم به هضم آنزیمی، کمک می‌کنند. برخی از این میکروب‌ها ویتامین تولید می‌کنند. آنها همچنین با تشکیل یک لایه یا فیلم بیولوژیک، سدی در مقابل نفوذ انواع بیماری‌زا به گردش خون عمومی ایجاد می‌کنند.

بر اساس نکات فوق پروبیوتیک‌ها باید میکروارگانیسم‌هایی باشند که:

۱) سودمندی آنها برای میزبان اثبات شده باشد.

۲ ) در حین تجویز و در طول عبور از مجرای گوارشی تا استقرار در روده زنده و فعال بمانند.

۳ ) بیماری‌زا نباشند.

با مصرف منظم و برنامه ریزی شده میکرو ارگانیسم‌های حایز شرایط فوق، می‌توان ضمن برقراری تعادل مثبت در اکوسیستم گوارشی، ویژگی‌های سودمند دیگری از جمله افزایش سطح ایمنی بدن را انتظار داشت. پروبیوتیک‌ها معمولاً به شکل رقابتی با باکتری‌های مضر مبارزه می‌کنند. به این صورت که با صرف منابع غذایی مورد نیاز رقیبان شرایط زیستی آنها را بر هم می‌ریزند. تشکیل لایه‌های حفاظتی مخاطی در روده‌ها برای جلوگیری از جایگزینی مخاطی باکتری‌های بیماری‌زا روش دیگری برای این مقابله است. البته اشکال دیگری نیز برای این مبارزه قابل تصور است.