مهر را به فصل آرامش فرزندانمان تبدیل کنیم

به بهانه آغاز دوباره سال تحصیلی

چند روز است صدای زنگ مدارس از هر کوی و برزنی به گوش می رسد.شوق دانش آموزان جهت حضور در مدرسه و کلاس درس و ملاقات هر روزه با دوستان و همسالان در چهره اکثر دانش آموزان به چشم می خورد.ارتباط دانش آموز با مربیان و اولیای خود در حال شکل گیری دوباره است .

کلیت این ارتباط موجب تعالی ذهنی دانش آموز و حرکت او به سمت پیشرفت و موفقیت خواهد شد اما اگر در این ارتباط کوچکترین خللی ایجاد شود و دغدغه های بیهوده و بازدارنده جایگزین هدف اصلی ترسیم شده شود معضلات زیادی گریبانگیر دانش آموز و متعاقبا والدین و حتی مربیان او خواهد شد.

بدیهی است که مربیان و والدین باید از طریق نجمن اولیا و مربیان با یکدیگر ارتباطی مستمر داشته و روش ایجاد ارتباطی صمیمانه و در عین حال نظام مند با دانش آمو ز را مدام با یکدیگر مرور نمایند.در صورتی که اولیا در تربیت علمی فرزندانشان یک مسیر ومربیان مسیر دیگری را بروند،دانش آموز در هر دو حوزه درسی و رفتاری دچار تناقضات اساسی خواهد شد.

مسئله دیگر به "استرس"ناشی از درس و امتحان بازمی گردد که متاسفانه در کشورما نمونه های زیادی از آن وجود دارد. تا زمانی که دغدغه ای به نام نمره در ذهن دانش آموز پررنگ شود عملا دغدغه یادگیری به حاشیه رانده می شود.این قاعده ای است که کسی در صحت آن شکی ندارد.علی رغم آن،والدین نمی توانند وظایف و مسئولیتهای خود را در این خصوص فراموش نمایند.در این راستا لازم است از القای استرس به فرزندان خود اجتناب کنند.برخی از این استرس زایی ها به صورت مستقیم و برخی به صورت غیر مستقیم و ناخواسته صورت می گیرد.مقایسه دانش آموز با فرزندان آشنا و فامیل و مواردی از این قبیل، چنین استرسهایی را تقویت می کند.

یافته‌های یک پژوهش نشان می دهد نگرانی‌های تحصیلی و ارتباطی بیشترین عوامل استرس در دانش‌آموزان را تشکیل می‌دهند.

در پژوهشی که با هدف بررسی استرس‌های دانش‌آموزان شهر تهران انجام شد، ۷۶۱ دانش آموز از مقاطع راهنمایی و دبیرستان در ۵ منطقه آموزشی شهر تهران مورد مطالعه قرار گرفتند.

۵۱ درصد افراد مورد مطالعه را دانش آموزان دختر و ۴۹ درصد را دانش آموزان پسر تشکیل می‌دادند که به صورت تصادفی انتخاب شدند.

افراد مورد بررسی پرسشنامه استرس‌های دانش آموزان را تکمیل کردند، این پرسشنامه در دفتر سلامت و تندرستی آموزش و پرورش تدوین و بر روی ۱۲۰ دانش آموز، اجرای مقدماتی و اعتباریابی شد، پرسشنامه مذکور از اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار بود.

یافته‌های این پژوهش حاکی است استرس‌های تحصیلی و ارتباطی بیشترین شیوع را در میان دانش آموزان دارد و شایع ترین مشکلات تحصیلی، اضطراب از امتحان، نمره درسی و بی علاقگی به بعضی درس‌ها است.

همچنین مهمترین استرس‌های ارتباطی و اجتماعی دانش آموزان عبارت است از آشنا شدن با افراد جدید، بی توجهی معلمان و کارکنان به توانایی‌های دانش آموزان، آزار روانی توسط سایر دانش آموزان، ارتباط اجتماعی نامناسب با همکلاسی‌ها و نداشتن دوست صمیمی. اینها همه مواردی هستند که باید به صورت همزمان توسط والدین و مربیان مورد توجه قرار گیرد.به عبارت بهتر،دانش آموز به طور طبیعی با یک سری استرسها در مدرسه روبه روست حال اگر این استرسها در منزل و در محیط خارج از مدرسه نیز تقویت شود فشار روانی زیادی به دانش آموز تحمیل می شود.

استرس‌های مربوط به بلوغ و نوجوانی نیز میان دانش آموزان شایع بود و درصد بالایی از دانش آموزان نیز فضای فیزیکی مدرسه را نامناسب ارزیابی کردند و مشکلات خانوادگی، فراوانی چندانی نداشت.

فراموش نکنیم که در مورد دانش آموزان عزیزی که برای دفعه اول به مدرسه می روند باید حساسیت به مراتب بالاتری اعمال نمود. هورمون کورتیزول در کودکانی که برای بار اول به مدرسه می روند، بیشتر از سایر مواقع ترشح می شود.استرس ناشی از ورود به مدرسه در دانش آموزان موجب افزایش ترشح هورمون کورتیزول می شود. محققان بر این باورند که والدین نقش مؤثری در افزایش میزان استرس در میان دانش آموزان خواهند داشت.تحقیقات نشان می دهد، کودکانی که سطح ترشح این هورمون در آنان افزایش می یابد بیش از سایر کودکان دچار سرماخوردگی می شوند..در هر حال باید فصل مهررا به فصل مهرورزی با دانش آموزان تبدیل نمود.هراندازه والدین و مربیان محیط سالم تر و شادتری را برای فرزندان و دانش آموزان خود فراهم کنند،بازدهی درسی آنها بیشتر خواهد بود.در عوض القای استرسهای کاذب و مواردی از این قبیل تاثیر منفی زیادی بر ذهن دانش آموزان می گذارد و علاوه بر اینکه سرعت بادگیری او را زیاد نمی کند منجر به سرخوردگی وی از درس و مدرسه و حتی در موارد شدیدتر خانواده می شود.

نکته دیگر به رعایت یک سری استانداردها از سوی مدارس باز می گردد.در این خصوص مدارس باید محیط استانداردی را جهت میزبانی هر روزه از دانش آموزان ایجاد کنند.این دقت باید همه جانبه باشد و امکانات و ابزارهای عادی تا روشهای برخورد با دانش آموزان را شامل شود.

به عنوان مثال دانش آموزان تحت تاثیر نیمکت‌های غیراستاندارد ممکن است با بدشکلی استخوانی نظیر قوز کردن و انحراف شانه‌ها مواجه شوند. از آنجا که دانش آموزان در سن رشد استخوانی هستند به خاطر میز و نیمکت‌های نامناسب دچار مشکل می‌شوند. : فشردگی محل نشستن دانش آموزان نیز در بعضی مدارس از عواملی است که می‌تواند موجب اختلال جسمی و روحی دانش آموزان شود.

نورگیر بودن یا نبودن کلاسها نیز در روحیه دانش آموزان تاثیر به سزایی دارد.علاوه بر رنگ و نور، عوامل دیگری مانند گرما و سرمای محیط، وضعیت آبخوری‌ها و سرویس‌های بهداشتی مدارس به لحاظ انتقال بیماری‌های واگیردار در وضعیت جسمی و روحی دانش آموزان موثر است.

رنگ‌های به کار برده شده در محیط آموزش در شادسازی روحیه و یادگیری دانش آموزان موثر است . بطوریکه رنگ‌های گرم و شاد، غدد درونی کودکان و نوجوانان را به ترشح وادار کرده و از افسردگی آنان جلوگیری می کند.

در نهایت اینکه دانش آموزان ما در حال سپری کردن یکی از خاطره انگیز ترین دوران های زندگی خود هستند.بنابر این باید با روشها و ابزارهای صحیح خاطرات زیبایی از این دوران را برای آنها به جای بگذاریم.

سهیل بنی فاطمه