وظیفه ای بر دوش ما در عصر غیبت

دادن صدقه به قصد سلامتی امام عصر علیه السلام, از جمله تکالیفی است که منتظران آن امام بزرگوار در عصر غیبت بر عهده دارند

«ابراز ارادت‏» به ساحت قدسی حضرت مهدی علیه‏السلام، از مهمترین وظایفی است که منتظران آن امام عزیز در عصر غیبت دارند. این مهم مفهومی است که می‏تواند مصادیق مختلفی داشته باشد مانند دادن صدقه به قصد سلامتی آن امام همام، هدیه کردن ثواب اعمال واجب یا مستحب به آن حضرت و مواردی از این قبیل .

تردیدی نیست که این ابراز ارادت، گذرگاهی جهت ازدیاد معرفت و محبت نسبت ‏به آن عزیز غایب از نظر است و معرفت و محبت، معبری است تا به آن امام بزرگوار تقرب بیشتری حاصل کنیم. این نوشتار را به دو مصداق موضوع یاد شده اختصاص داده‏ایم:

۱) دادن صدقه به قصد سلامتی امام عصر علیه‏السلام:

دادن صدقه به قصد سلامتی امام عصر علیه‏السلام، از جمله تکالیفی است که منتظران آن امام بزرگوار در عصر غیبت ‏بر عهده دارند. بدون شک آن حضرت بی‏نیاز از آن است که منتظران، برای سلامتی‏اش صدقه بدهند، ولی همان طور که گفته شد، ابراز ارادت به آن بزرگوار و اعلام تبعیت از آن حضرت نشانه‏ها و علائمی دارد که از آن جمله می‏توان علاقه به سلامتی حضرتش را عنوان نمود . و این کار - همان طور که در زندگی شخصی خودمان با دادن صدقه تامین می‏شود - نسبت‏ به آن امام بزرگوار هم ساری و جاری است. مضافا این که بنا به روایتی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله:

هیچ بنده‏ای ایمان نیاورد مگر آن که من نزد او از خودش محبوبتر باشم، و خاندانم از خاندانش نزد او محبوبتر باشند و عترت من نزد او از عترت خودش محبوبتر باشند و ذات من از ذات خودش نزد او محبوبتر باشد.

با این حساب، اگر برای سلامتی خود، یا خانواده خودمان صدقه می‏دهیم، این کار برای کسی که از ما و خاندانمان عزیزتر است اولی می‏باشد؛ و چه کسی در این خصوص عزیزتر و شایسته‏تر از حضرت مهدی علیه‏السلام؟ بر همین اساس است که مرحوم «سیدبن طاووس‏» به فرزندش چنین سفارش می‏کند:

«... پس در پیروی و وفاداری ... نسبت ‏به آن حضرت به گونه‏ای باش که خداوند و رسول او و پدران آن حضرت و خود او از تو می‏خواهند و حوائج آن بزرگوار را بر خواسته‏های خود مقدم بدار، هنگامی که نمازهای حاجت را به جای می‏آوری، صدقه دادن از سوی آن جناب را پیش از صدقه دادن از سوی خودت و عزیزانت قرار بده ... .»

چه نیکوست منتظران امام عصر علیه‏السلام، روزانه به قصد سلامتی آن امام همام مبلغی به نیازمندان صدقه بدهند .

بدیهی است آن حضرت را به این صدقات نیازی نیست، ولی همان طور که گفته شد این کار ابراز ارادت به ساحت قدسی آن امام شریف و گذرگاهی است تا کسب محبت و تقرب به آن بزرگوار حاصل آید. مضافا این که بر حسب روایات متعدد، اعمال ما هر از چند گاه خدمت ‏حضرتش عرضه می‏شود و چون آن بزرگوار، این مقدار وفاداری را از ناحیه منتظرانش مشاهده کنند، خرسند می‏گردند و کدام توفیق برای منتظران از این بالاتر که لبخند رضایت و خرسندی بر لبان امام خود - که جان عالمیان فدایش باد - بنشانند؟ و اگر ما عملا خواستار سلامتی حضرتش باشیم و در این راه از بذل مال دریغ نکنیم، آیا آن منبع فیض، سلامتی ما را از خداوند نخواهد خواست؟

۲) هدیه دادن ثواب اعمال مستحب به آن امام:

هدیه دادن ثواب اعمال مستحب به آن امام شریف از دیگر مصادیق ابراز ارادت به آن حضرت است. در زندگی روزمره هدیه و چشم‏روشنی گذرگاهی برای اعلام دوستی و نیز رفع کدورتهاست . روایات فراوانی از پیامبر اکرم صلی‏الله علیه و آله، در این خصوص وارد شده است. به دو روایت ‏بسنده می‏کنیم:

به یکدیگر هدیه بدهید تا رشته محبتتان استوار شود؛ زیرا هدیه محبت را بیفزاید و کینه و کدورت را از میان ببرد.

همچنین آن بزرگوار فرمود:

هیچ کس نباید هدیه برادرش را رد کند، اگر توانست آن را عوض دهد.

هدیه کردن ثواب و پاداش اعمال پسندیده به امام عصر علیه‏السلام، از زیباترین و مستقیم‏ترین راه‌هایی است که بیانگر ابراز محبت و وفاداری به آن حضرت است و همان طور که در بحث صدقه به قصد سلامتی آن امام همام گفته شد؛ آن بزرگوار را به این هدایا نیازی نیست، بلکه ما به ابراز مودت و دوستی نسبت ‏به آن حضرت نیازمندیم و برای رسیدن به این مطلوب، کدام راه مستقیم‏تر از هدیه کردن پاداش اعمال نیکو به آن امام عزیز؟

مرحوم «صدرالاسلام همدانی‏» در کتاب «تکالیف الانام فی غیبهٔ الامام‏» یا «پیوند معنوی با ساحت قدس مهدوی‏» می‏نویسد:

از جمله تکالیف بندگان در عصر غیبت امام عصر علیه‏السلام، هدیه کردن ثواب طاعات و عبادات اعم از واجب و مستحب به آن حضرت و پدران بزرگوار ایشان است؛ زیرا این کار باعث قبولی عبادات و ازدیاد طاعات زیاد بنده خواهد شد .

و در ادامه و به نقل از «سیدبن طاووس‏» روایتی را چنین می‏آورد:

کسی که ثواب نماز خود را - چه واجب و چه مستحب - برای رسول خدا صلی‏الله علیه ‏و آله، امیرمؤمنان و اوصیای گرامی او قرار بدهد، خداوند ثواب نمازش را چند برابر می‏کند ... و پیش از جدا شدن روح از بدنش به او می‏گویند: ای فلان! دلت ‏خوش و چشمت روشن باد بدانچه خداوند متعال برای تو مهیا کرده است ... .

هدیه کردن پاداش اعمال به امام عصر علیه‏السلام، منحصر به ثواب نماز نیست، ثواب و پاداش هر گونه اعمال خیر را می‏توان مشمول این نکته قرار داد. چنانکه مرحوم «سید محمدتقی موسوی اصفهانی‏» ، قرائت قرآن و غیره را مشمول این نکته دانسته است .

همچنین مرحوم طبرسی در «النجم الثاقب‏» حج کردن به نیابت از سوی آن حضرت را عنوان نموده و این کار را از قدیم در میان شیعیان امری مرسوم دانسته است.

هدیه نمودن پاداش اعمال نیک به ساحت قدسی حضرت مهدی علیه‏السلام، امر پیچیده‏ای نیست و به مقدمات عریض و طویلی نیاز ندارد، همین که انسان نیت کند ثواب این عمل نیک هدیه‏ای برای امام عصر علیه‏السلام باشد، کفایت می‏کند. چنانکه راوی از امام سؤال کرد چگونه نماز خود را هدیه کند؟ امام جواب داد: ثواب نماز خود را برای پیامبر صلی‏الله علیه ‏و آله، و یا هر کدام از ائمه علیهم‏السلام، نیت می‏کند و پس از سلام نماز بگوید: اللهم انت السلام و منک السلام یا ذاالجلال و الاکرام، صلی الله علی محمد و آل محمد» . اینها رکعاتی بود هدیه به بنده‏ات محمد بن عبدالله ... .»

طبیعی است که این هدیه می‏تواند به هر کدام از معصومین دیگر از جمله حضرت مهدی علیه‏السلام، تعلق بگیرد. از اینها بگذریم هدیه دادن پاداش اعمال نیک به حضرت ولی‏عصر علیه‏السلام، همان طور که گفته شد موجب قبولی و ازدیاد پاداش اعمال می‏گردد و در حقیقت این کار مهر تضمینی است ‏بر قبولی عمل به شرط برخورداری از سایر شرایط .

چه نیکو و پسندیده است که منتظران در غیبت امام خود، به آن حضرت ارادت ورزند و با دادن صدقه به قصد سلامتی آن حضرت و نیز اهدای پاداش اعمال پسندیده - چه واجب و چه مستحب - به آن عزیز غایب از نظر اعلام محبت کنند .