فناوری در صنعت خودرو کاهش مصرف انرژی

آنچه اکثر مردم با شنیدن نام «فناوری» از آن انتظار دارند شاید نوعی امکانات خارق العاده باشد

آنچه اکثر مردم با شنیدن نام «فناوری» از آن انتظار دارند شاید نوعی امکانات خارق العاده باشد. وقتی می گوییم فناوری در ساخت خودرو ممکن است عده ای تصور کنند که قرار است خودروهای پرنده ساخته شود...البته دور از انتظار هم نیست. اما فناوری در حوزه خودرو در واقع باید در خدمت رفاه و آسایش رانندگان باشد. در ایران هم خودرو سازان سعی داشتند تا از فناوری های نوین و روز دنیا در ساخت خودروهایشان استفاده کنند. حال اینکه در این به اره موفق بوده اند یا نه به مجموعه ای از علل و عوامل در این صنعت بستگی دارد که جای بحث و تامل دارد...اما نمونه هایی هم ساخته شده. برای مثال ایران برای اولین بار توانست ساخت خودروهای هیبریدی را در کشور بومی کند. اکنون ایران به جمع ۳ کشور صاحب فناوری و ساخت خودروهای هیبریدی پیوسته است. مزیت این فناوری در کاهش مصرف سوخت خودروهای ساخته با این فناوری است. نه تنها با استفاده از این فناوری مصرف سوخت کاهش خواهد یافت بلکه به داشتن هوایی سالم و پاک نیز کمک خواهد کرد. به همین علت است که بسیاری از صاحب نظران صنعت خودرو در ایران و هم چنین در دیگر کشورها مصر هستند تا خودرو سازی ها فناوری های نوین را در ساخت خودرو بگنجانند. گرچه در ایران این مهم در گرو حمایت های دولت از صنعت خودرو سازی و هم چنین انحصاری نبودن این صنعت است. زیرا در شرایطی که رقابت بین خودرو سازان وجود داشته باشد زمینه برای ورود تکنولوژی های جدید مهیاتر خواهد بود. خودرو سازان اعلام کرده اند که ظرف مدت ۱۸ ماه خودروهای هیبریدی را به تولید انبوه می رسانند که البته اظهار نظرهای متفاوتی در این به اره وجود دارد. بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که با توجه به کاستی هایی که هم اکنون در صنعت خود رو سازی کشور وجود دارد و این صنعت در ایران به نوعی انحصاری است امکان اینکه در این مدت زمان بتوان خودرویی با چنین فناوری ای در کشور ساخته شود امکان ندارد.

● فناوری و کاهش مصرف بنزین

برای مثال اتوبوس هایی که با استفاده از این فناوری ساخته شوند در هر ۱۰۰ کیلومتر معادل ۱۹ لیتر در مصرف بنزین آنها صرفه جویی می شود. که با فرض هر اتوبوس در سال ۱۰۰ هزار کیلومتر پیمایش داشته باشد سالانه ۱۹ هزار لیتر در مصرف بنزین اتوبوس ها صرفه جویی می شود. مدیر عامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت پیش از این اعلام کرده بود: «طراحی و ساخت نخستین اتوبوس هیبرید خاورمیانه با حمایت شرکت بهینه سازی مصرف سوخت به پایان رسید». گفته می شود دانش فنی خودروهای هیبرید تاکنون در اختیار سه کشور آمریکا، آلمان و ژاپن بود که با موفقیت دانشمندان کشورمان در اجرای این پروژه ایران به جمع ۳ کشور صاحب فناوری طراحی و ساخت خودروهای هیبریدی جهان پیوست ... در پروژه نمونه سازی اتوبوس هیبرید الکتریکی دانش فنی سیستم هیبرید و کنترلر آن توسط دانشمندان و متخصصین دانشگاه تهران و اصفهان توسعه یافته، بومی سازی شده وبا موفقیت روی یک اتوبوس تولید داخل نیز پیاده سازی شده است بر اساس این گزارش، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت پروژه طراحی و ساخت نمونه اتوبوس هیبرید الکتریکی را اواخر سال ۱۳۸۷ با مرکز تحقیقات خودرو، سوخت و محیط زیست دانشکده فنی دانشگاه تهران با هدف ایجاد دانش فنی طراحی و ساخت خودروهای هیبرید الکتریکی در داخل کشور و به منظور کاهش مصرف سوخت های فسیلی و همچنین کاهش آلاینده های ناشی از آن آغاز کرد ... کارشناسان صنعت خودرو، این پروژه را یکی از طرح های ملی با فناوری بالا و نمونه ای موفق از کار گروهی و نتیجه همکاری تنگاتنگ، حوزه دانشگاه و بخش صنعت عنوان می کنند و معتقد هستند که ایران باید خودروهای هیبریدی را در کشور به تولید انبوه برساند ... شرکت مدیریت و بهینه سازی مصرف سوخت بر حمایت از این پروژه ملی تاکید داشته و اعلام کرده است: «از دستاوردهای این پروژه ملی می توان به کاهش ۳۰ درصدی مصرف سوخت اتوبوس های درون شهری، کاهش ۷۵ درصدی آلاینده ها و در نتیجه کاهش آلودگی در شهرهای بزرگ و همچنین دست یابی به استاندارد یورو ۴ اشاره داشت.»

● خودروهای خورشیدی

در حال حاضر بیشترین انگیزه برای استفاده از فناوری در صنعت خودرو کاهش مصرف انرژی و سوخت است. به همین علت هم هست که ایران در صدد ساخت خودروهای خورشیدی بر آمده است. نه تنها ایران بلکه بسیاری از کشورهای پیشرفته در تلاشند تا این خودرو را به تولید برسانند البته برخی کشورها در این امر موفق شده اند. زیرا شرکت تویوتا خودرویی را با نام «پریوس» تولید کرده است که علاوه بر مصرف بنزین و برق از انرژی خورشیدی هم بهره می گیرد. کادیلاک هم چنین خودرویی را ساخته که البته هنوز وارد جاده ها نشده است. سمند با فناوری نانو ایران از استفاده از فناوری نانو نیز در صنعت خودرو سازی اش بی بهره نمانده است. اکنون سمند در ایران با فناوری نانو ساخته می شود. از مزیت های این فناوری آن است که استفاده از نانوکامپوزیت های پلیمری در قطعات تزیینی و موتوری و مخزن و لوله ها موجب جلوگیری از نشت و بخارهای سوخت می شود. که بسیار مفید برای جلوگیری از هدر روی سوخت است. اکنون بسیاری از دانشگاه ها و پژوهشکده های کشور بر روی زمینه های مختلف خودرو فعالیت و تحقیق می کنند اما در این میان فقط دو دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین به طراحی و ساخت خودروهای خورشیدی پرداخته اند.

● خودروهای خورشیدی در ایران؟

از دیگر فناوری ها در ساخت خودرو خودروهایی است که می توانند با استفاده از انرژی گرمایی خورشید حرکت کنند. بحث خودروهایی که با انرژی خورشیدی حرکت کنند و هیچ گونه آلودگی زیست محیطی بر جا نگذارند در دهه های گذشته مطرح شده است و دانشمندان در تلاش برای تولید انبوه چنین خودروهایی هستند. از طرفی به دلیل محدود بودن ذخایر انرژی در کشورها به خصوص ایران تولید انبوه این خودروها می تواند به از دست ندادن ذخایر انرژی کمک بسزایی کند. در حالی که اتحادیه اروپا تصویب کرده است تا سال ۲۰۵۰ کشورهای این اتحادیه باید استفاده از سوخت فسیلی را برای خودروها کنار بگذارند شرکت های خودرو ساز دنیا تولید خودروهای هیبریدی را در دستور کار خود قرار داده اند. اما خودروهای خورشیدی که فقط از انرژی پاک استفاده می کنند هنوز فقط در آزمایشگاه های مراکز تحقیقاتی جهان حرکت می کند و فقط به تولید کنندگان خود سواری می دهد. ضرورت ساخت خودروهای الکترونیکی؟ یکی از مشکلاتی که سرعت گیر رونق فناوری در صنعت خودرو است به صرفه نبودن ورود این گونه تکنولوژی ها از دید بسیاری از مسوولین است. هر چند که در گفتار تمام مسئولان صنعت خودرو از ورود تکنولوژی های جدید استقبال می کنند. با اعلام حرکت هایی برای ورود خودروهای الکترونیکی در کشور اعضای کمیسیون انرژی با استقبال از این طرح عنوان کردند که : «در شرایط کنونی کشور ضروری است به جای تولید خودروهای الکتریکی به ارتقاء کیفی خودروهای تولید داخل و کاهش مصرف سوخت آنان پرداخته شود.» در همین رابطه گئوریک وارطان، عضو کمیسیون صنایع کشور گفته است: «تولید نمونه ای از این مدل خودروها بخشی از طرح این موضوع است اما شاید مهم تر از آن اقدام در جهت تولید انبوه خودروهای الکتریکی است که با توجه به توانایی موجود، به نظر نمی رسد که صنعت خودرو کشور قادر به پاسخ گویی در این راستا باشد». وی در ادامه با بیان اینکه هیچ گاه معتقد به قطع جریان پیشرفت در کشور نبوده ام، خاطر نشان کرد: برای دست یابی به توانایی در تولید خودروهای الکتریکی باید در مقطعی از پیشرفت قرار گرفت و سپس اقدام نمود که با توجه به توانایی های موجود و روند جریان پیشرفت در کشور، قطعاً در آینده نه چندان دور به این توانایی دست خواهیم یافت. نماینده ارامنه در مجلس شورای اسلامی همچنین به مشکل تولید برخی از خودروها در کشور اشاره و اظهار داشت: در حالی که تاکنون مشکلات تولید خودروهای دوگانه سوز در کشور حل نگردیده است، به نظر می رسد طرح تولید خودروهای الکتریکی بسیار زود و عجولانه باشد. وارطان در ادامه افزود: نمی توان با طرح پروژه هایی تحقیقاتی و آزمایشگاهی تصور نمود که می توان به سرعت اقدام به تولید انبوه کرد که قطعاً اقدام اشتباهی خواهد بود. هم چنین گفته شده است که ورود تکنولوژی در کشور هزینه بر است و فعلاً ضرورتی به ورود برخی فناوری های خاص در صنعت خودرو نیست و بهتر است فعلاً در فکر کاهش مصرف انرژی بود. در همین حال در کشورهای پیشرفته از تکنولوژی های بسیار دیگری در جهت رفاه حال رانندگان استفاده می شود. تکنولوژی هایی که حتی به رانندگان نا بینا نیز امکان رانندگی را می دهد. این فناوری در ساخت برخی خودروهای «فورد» مرد استفاده قرار گرفته و البته هنوز به تولید انبوه نرسیده است. در این خودرو با کار گذاشتن سنسورهایی، اتومبیل به صورت خودکار و با چشم الکتریکی موانع مجود بر سر راهش را شناسایی کرده و طوری عمل می کند که با این موانع بر خورد نداشته باشد. این در شرایطی است که ایران نیز در صدد است تا از تکنولوژی های مفید در صنعت خودرو سازی کشور استفاده کند که البته نیل به این هدف نیازمند بستر سازی هایی در این صنعت است که ممکن است پروسه ای طولانی را بطلبد ...

نویسنده: فرشته بهروزی