خداحافظ اوپک

ده بازیکن در حال ظهور

● منابع جهانی و جدید انرژی

کارشناسان انرژی که در اکتشافات اخیر نفت و گاز فعالیت می‌کنند، از پیدایی یک عصر طلایی جدید در حوزه نفت و گاز سخن می‌گویند.

اما هیجانی که از پیش‌بینی آینده درخشان برای صنعت نفت به وجود آمده است، سبب شده که نگرانی‌های زیست‌محیطی به حاشیه رانده شود. در این مقاله به بررسی ده بازیکن در حال ظهور در عرصه نفت و گاز می‌پردازیم، بازیکنانی که ممکن است سبب تضعیف هدف زیست‌محیطی کاهش کربن در سطح جهانی شوند.

● کانادا

شن‌های نفت خیز آتاباسکا، اینجا، جایی است که تخمین زده می‌شود که حدود ۷/۱ تریلیون بشکه قیرخام (نوعی نفت) در خود پنهان کرده باشد. حدود ۱۰ درصد از آن (معادل ۱۶۹ میلیارد بشکه) قابل بازیافت است. تولید تجاری در این حوزه از سال ۱۹۶۷ آغاز شد و امروزه روزانه ۶/۱ میلیون بشکه قیر به صورت دائمی به ایالات متحده آمریکا صادر می‌شود. غول تجاری در عرصه انرژی کانادا؛ یعنی کمپانی ترنس کانادا تصمیم دارد که با افزودن یک خط لوله جدید دیگر ۷۰۰.۰۰۰ بشکه به میزان صادرات فعلی بیفزاید. جیمز‌هانسن، یکی از دانشمندان ناسا معتقد است که گسترش این خطوط یک شکست قطعی برای وضعیت آب و هوایی زمین خواهد بود.

● برزیل

کشفیات نفتی که در فاصله سال‌های ۱۹۷۴ تا ۲۰۰۷ در مناطق ساحلی کامپوس و سانتوس باسینس صورت گرفته‌اند، بسیار عظیم بوده‌اند. چیزی در حدود ۵/۲ میلیون بشکه نفت در روز در این حوزه نفتی تولید می‌شود و مقدار کلی تولیدات چیزی در حدود ۱۰۰ میلیارد بشکه است. این تولیدات و اکتشافات عظیم، کمپانی نیمه دولتی پتروبراس petrobras را به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی جهان بدل کرده است.

● غنا

در حدود ۳۷ مایلی سواحل غرب آفریقا و در سال ۲۰۰۷ میدان نفتی ژوبیله (Jubilee) توسط کمپانی بریتانیایی تولو (Tullow) به اکتشاف رسید. این میدان با ذخایری که پیش‌بینی می‌شود چیزی در حدود ۶۰۰ میلیون بشکه باشد، در حال حاضر بزرگ‌ترین اکتشاف نفتی در غرب آفریقا در دهه اخیر محسوب می‌شود. در حال حاضر کمپانی تولو روزانه ۷۰.۰۰۰ بشکه نفت از این میدان نفتی نفت استخراج می‌کند.

● قبرس و فلسطین اشغالی

سواحل شرقی دریای مدیترانه به حدی از لحاظ منابع گازی غنی است که هر دوی این کشورها (قبرس و فلسطین اشغالی) بتوانند به دو کشور شاخص در زمینه صادرات گاز بدل شوند. با استفاده از سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در زمینه اکتشاف در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ اسرائیل توانست منابع جدیدی را اکتشاف کند و بر مقاومت داخلی نسبت به صادرات گاز کشور به خارج غلبه کند. هم چنین اسرائیل توانست امنیت سواحل گاز خیز خود را در منطقه‌ای که از لحاظ سیاسی بسیار پرتنش است، تامین کند.

● گینه

پس از آنکه کمپانی تولو در سال ۲۰۰۷ حوزه نفتی ژوبیله را در غنا یافت، بر آن شد که از اقیانوس اطلس جنوبی بگذرد و به کاوش در شرق آمریکای جنوبی بپردازد. این کاوش‌ها با در نظر گرفتن این نکته آغاز شدند که ویژگی‌های زمین‌شناختی غرب آفریقا (که ۱۰۰ میلیون سال عمر دارد) با شرق آمریکای جنوبی مشابهت دارد و بنابراین احتمال یافتن یک حوزه نفتی در آنجا زیاد است.

سرانجام در گینه (Guiana) بود که اکتشافات ثمر داد و حوزه نفتی زادیوس (zaedyus) کشف شد. این حوزه، حوزه دوقلوی حوزه غنا لقب گرفت و تخمین زده می‌شود که چیزی در حدود ۷۰۰ میلیون بشکه نفت در خود جای داده باشد.

زادیوس به خودی خود به اکتشافات دیگری در گویان و سورینام منجر شد؛ کشورهایی که در حاشیه استوایی آمریکایی جنوبی قرار دارند.

● داکوتای شمالی

بیکن شیل (Bakken shale) نخستین بار در سال ۱۹۵۳ کشف شد، اما حفاری تا سال ۲۰۰۰ آغاز نشد. این منطقه آخرین شگفتی در زمینه داستان‌های مربوط به انرژی در ایالات متحده آمریکا بوده است. در واقع چیزی که سبب شگفتی‌ این منطقه شده است، افزایش تولید نفت آن از ۶۰.۰۰۰ بشکه در روز در پنج سال قبل به ۵۰۰.۰۰۰ بشکه در حال حاضر است.

پیش‌بینی می‌شود که حجم تولیدات بیکن شیل در اواخر دهه کنونی به دوبرابر مقدار حاضر برسد.

● نروژ

صنعت نفت نروژ در دریای شمالی صنعتی مرده و راکد محسوب می‌شد؛ اما کشفیات عمده و عظیم سال گذشته نظرها را تغییر داد. پیش‌بینی می‌شود که حوزه آلدوس (Aldous) چیزی در حدود ۵۰۰ میلیون تا ۲/۱ میلیارد بشکه از منابع قابل بازیابی را در خود جا داده باشد. همچنین پیش‌بینی‌های مشابهی درمورد حوزه اسکروگارد (Skrugard) در دریای بارنتز در جریان است. به علاوه کشفیات نفتی در نزدیکی قطب شمال در نروژ ممکن است حتی عظیم‌تر از موارد بالا باشند.

● سومالی

کشف میدان نفتی در دره دارور(Dharoor) در سومالی، عنصر خطرناکی را در مذاکرات صلح این کشور جنگ‌زده وارد کرده است. دولت موگادیشو که در حال نبرد با اسلامگرایان شورشی است، می‌کوشد تا ارزش اقتصادی کشف این میدان نفتی را کم‌اهمیت جلوه دهد.

● تانزانیا، موزامبیک

در شانزده کیلومتری ساحل، میدان گازی رووما (Rovuma) قرار دارد که بخشی از آن در موزامبیک و بخشی در تانزانیا واقع است. این میدان گازی که در ۲۰۱۰ کشف شده است، ذخیره گازی برابر با هفت و نیم میلیارد بشکه دارد. از زمستان گذشته تا‌کنون هر دو کشور موفق به کشف گاز شده‌اند. این کشفیات هر دوی این کشورها را به عنوان یکی از منابع اصلی تامین‌کننده گاز آسیا در آینده مطرح می‌کند، ژاپن می‌تواند یک مشتری بالقوه باشد؛ زیرا ژاپن پس از فاجعه فوکوشیما نیروگاه‌های هسته‌ای‌اش را تعطیل کرده و در جست و جوی یک منبع مناسب برای تامین گاز مایع است.

● ونزوئلا

به عنوان یکی از بنیانگذاران اوپک، ونزوئلا بازیگر جدیدی در حوزه نفت نیست؛ اما با وجود آنکه ونزوئلا در حوزه‌های شنی اطراف رود اورینوکو(Orinoco) ذخایری معادل با ۵۱۳ میلیارد بشکه نفت (دو برابر ذخایر نفتی عربستان سعودی) دارد، اما دخالت‌های حکومت چاوز در بخش انرژی منجر به عملی نشدن ظرفیت‌های کشور در بخش صادرات شده است. در حال حاضر چاوز با سرطان دست و پنجه نرم می‌کند و برخی معتقدند که اگر او صحنه سیاست را ترک کند، تولید نفت افزایش خواهد یافت.

منبع: فارن پالیسی

مترجم : مژگان جعفری