وسواس از کودکی آغاز می‌شود

چندی پیش ایمیل جالبی از آقای «هـ. ش.» به دستمان رسید که در آن از مشکل وسواس همسرشان گله کرده بودند و با ابراز نگرانی از اینکه فرزند سه ساله‌شان هم به خاطر این رفتارهای مادر، در معرض …

چندی پیش ایمیل جالبی از آقای «هـ. ش.» به دستمان رسید که در آن از مشکل وسواس همسرشان گله کرده بودند و با ابراز نگرانی از اینکه فرزند سه ساله‌شان هم به خاطر این رفتارهای مادر، در معرض وسواسی شدن است تقاضای مشاوره داشتند. اینک آقای «ش» برای ما ایمیل زدند و درخواست راهنمایی و مشاوره کارشناسانه داشتند. خوب است قبل از هر چیز به زوجین یادآوری کنم که مسایل و مشکلات شخصی و خانوادگی خود را ترجیحا با کسانی که قوم و خویش و آشنا هستند مطرح نکنید و ابتدا به‌صورت منطقی با همسرتان و یا خانواده‌اش مشورت کنید و سپس به کارشناسان مربوطه مراجعه کنید. وسواس به عملی یا حالتی گفته می‌شود که در آن، فرد به اجبار کاری را ناخودآگاه و مکرر انجام می‌دهد و خودش می‌داند که تکرار کارش اشتباه است اما قادر نیست جلوی آن را بگیرد و مکرر در مکرر یک عمل خاص یا فکر وسواسی خاص را تکرار می‌کند. پس همواره خود او در آزار است و حتما باید برای درمانش اقدام کنید...

شما در تسریع درمان او می‌توانید بسیار مفید و پررنگ عمل کنید. گذشته از اهمیت درمان وسواس همسرتان، حتما باید به خاطر کودک سه ساله خود که در معرض ابتلا به وسواس است، سریع‌تر اقدام کنید. از علل مهم وسواس عامل ژنتیکی است و صد البته طرز تربیت هم در بروز این بیماری نقش دارد. سخت‌گیری‌های بی‌جا، بچه را دچار دوگانگی می‌کند و او بین بچگی کردن که اقتضای سن اوست و اصول اخلاقی سخت‌گیرانه له می‌شود. هسته آغازین بیماری وسواس فکری در کودکی شکل می‌گیرد؛ مثلا وقتی او را در آموزش آداب توالت، با تکرار صدباره «پاهاتو بشور، دستت رو به دیوار نزن و...» بترسانید و یا به دلیل وسواس مادرش، زودتر از اینکه او فهم و درک توالت رفتن را بیاموزد، او را وادار به انجام این کار ‌کنید، در واقع با این اتفاق ناخوشایند، این طرز فکر را در ذهن کوچک او ایجاد و تثبیت می‌کنید و کمک می‌کنید تا وسواسی بودن را تعلیم ببیند. کودکان مادران یا پدران وسواسی قطعا باید مورد عنایت قرار بگیرند تا مبادا زمینه‌های وسواس در آنها شکل بگیرد و رشد کند.

دکتر محمدرضا خدایی

روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی