در چند سال اخیر طنز به مسائل معمولی روز پرداخته است

فكر كنم قصه «حسنی نگو, یه دسته گل» را شنیده باشید منوچهر احترامی این قصه را در دهه ۶۰ نوشته است

فكر كنم قصه «حسنی نگو، یه دسته‌گل» را شنیده باشید؛ منوچهر احترامی این قصه را در دهه ۶۰ نوشته است.

نثر جذاب و طنز روان احترامی، تحسین‌برانگیز است، طوری كه «كیومرث صابری» در مورد نثر او گفته است: «به نثر و شعر او رشك می‌برم.» ابوالفضل زرویی نصر‌آباد هم به‌عنوان شاعری طنز‌پرداز قصیده‌های او را به محكمی قصاید كلاسیك ایران و طنزش را از بهترین و ماندگارترین نوشته‌ها می‌داند. او در سال ۱۳۲۰ در تهران متولد شده است. وی در یكی از گفت‌وگوهایش در مورد اصل و نسبش گفته است: «اصل ما به یكی از چهار محله قدیم عهد ناصری وصل است. فامیل مادری ما همه آخوند و ملا هستند و حتی تالیفات مذهبی دارند؛ فامیل پدری‌مان هم بیشتر «میرزا» بوده‌اند.» او كه ۶۶ سالگی‌اش را پشت‌سر می‌گذارد نظرات خوبی در مورد طنز مكتوب مطرح كرده است. او معتقد است: «طنز مكتوب در یك جنگ نابرابر با طنز تصویری است.» احترامی درباره جایگاه و مقایسه طنز مكتوب با طنز تصویری در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: «تلویزیون حجم زیادی از فضا را به خودش اختصاص داده است. طنز رادیویی یا شنیداری و طنز در سینما هم هست كه مخاطبان بسیار دارد اما با این حال طنز مكتوب به‌علت خاصیت مكتوب بودنش و برتری‌ای كه از دیدگاه ادبی دارد، پایاتر و ماندگارتر و همیشه در اختیار خواننده است؛ در حالی‌كه طنز تصویری با وجود مخاطبان بسیار، در دوره‌ای كوتاه و محدود به نمایش گذاشته می‌شود و بعد، از دور خارج و فراموش می‌شود.» احترامی در ادامه تأكید می‌كند: «نویسنده طنز مكتوب چون می‌نویسد، سند دارد و شخصیت نویسنده حفظ می‌شود اما وقتی طنز مكتوب به طنز تصویری تبدیل می‌شود، شخصیت نویسنده گم و نقش كارگردان برجسته‌تر می‌شود در حالی كه پایه‌گذاری این كار از آن نویسنده است.»

او همچنین درباره تعامل بین طنز مكتوب و طنز تصویری اظهار نظر می‌كند:‌ «تعاملی نیست؛ بلكه در حقیقت یك رابطه یك‌سویه است. مایه و پایه طنز تصویری و شنیداری (رادیویی) از طریق نویسنده گذاشته می‌شود. نویسنده است كه داستان می‌نویسد و شوخی‌ها را ابداع می‌كند. نمی‌توان گفت بدون سناریو و در واقع طنز مكتوب، می‌توان طنز تصویری ساخت.» احترامی همچنین افزود: «كار كارگردان این است كه ابعاد ناشناخته‌ای را كه نویسنده به آنها نپرداخته است، بیرون بكشد و به آنها توجه كند اما با این حال، تمام دعواهای بین كارگردان و نویسنده بر سر این است كه كارگردان آنچه را از نوشته‌های نویسنده درك و برداشت كرده، به تصویر می‌كشد و نویسنده مدعی آن است كه كارگردان حرف نویسنده را نمی‌زند و منظور او را كاملا به مخاطب منتقل نمی‌كند.»

این طنزپرداز درباره اینكه كار جوانان طنزپرداز را در مقایسه با پیشكسوتان چگونه می‌بیند، پاسخ می‌دهد: «به هر حال در هر دوره‌ای و در هر رشته‌ای، كسانی می‌آیند علاقه‌مند و دارای حداقل اعتبار. تجربه نشان داده است همه ماندگار نمی‌شوند و كسانی كه ماندگار می‌شوند، انگشت‌شمارند.»

منوچهر احترامی ضمن اشاره به وقوع جنگ تحمیلی ادامه می‌دهد: «به‌دلیل وقفه‌ای كه با جنگ پیش آمد، طنزپردازان میانسال نداریم. دو، سه نفری هم از نسل قدیمی و كهنسال هستند كه سعی دارند از انقراض فرار كنند. جوان‌ترها آغاز كرده‌اند و فضا برای آنها خوب پیش می‌رود؛ به‌طوری كه در آینده از مجموعه طنز‌نویسان جوان، حتما طنزپردازان خوبی خواهیم داشت كه الان هم آثاری از آنها بروز كرده است. بخصوص كه كارهایی مانند طنز‌نویسی به‌صورت كلاسیك و تئوری كار می‌شود.» او در ادامه می‌گوید: «طنز مثل هر رشته هنری می‌تواند درباره هر مساله‌ای صحبت كند؛ به موقعیت‌هایی كه پیش می‌آید، بستگی دارد و در مسیر خود هدایت می‌شود. بر اساس مقتضیات جامعه، موضوع به‌وجود می‌آید و در هر مقوله‌ای می‌توان به طنز پرداخت. دقیقا نمی‌توان گفت جای مقوله خاصی در طنز خالی است.»

او كه این روزها در كارگاه شعر طنز حوزه هنری مشغول تدریس است حرف‌هایش را این‌طور پایان می‌دهد: «‌در این چند سال اخیر طنز به مسائل معمولی روز پرداخته است، مثل مضامین اجتماعی و... كه با فراز و فرودهایی همراه بوده است.»