راویان سرگشتگی انسان معاصر

نگاهی به آثار و اشعار گروه آناتما امشب روحت آرمیده است

گروه آناتما (Anathema) در سال ۱۹۸۹ در شهر لیورپول انگستان پایه‌گذاری شد. دنی کاوانا (گیتار)، وینسنت کاوانا (خواننده - گیتار)، جیمی کاوانا (گیتار بیس)، جان داگلاس (درامز) و لس اسمیت (کی‌بورد) اعضاء اصلی و بنیان‌گذاران این گروه موسیقی پیشرو و مستعد سبک هوی متال انگلیس به‌شمار می‌روند، که نام آناتما (به معنای نفرین و تکفیر) را بر خود نهادند. تاریخ شانزده‌سالهٔ این گروه موسیقی اهل لیورپول (زادگاه اعضاء گروه اسطوره‌ای به سبک راک‌اندرول یعنی بیتلز) سرشار از فراز و نشیب، تغییر سبک‌ها مکرر، جدائی اعضاء اصلی و موفقیت و شکست بوده است.

آناتما از سال ۱۹۹۰ و با ارائه یک آلبوم آزمایشی Demo با عنوان ”همه رنج‌های ایلیاد“ فعالیت حرفه‌ای را آغاز کرد. یک سال بعد دومین آلبوم آزمایشی گروه با عنوان ”ایمان از بین رفته است“ شامل چهار آهنگ به بازار موسیقی عرضه شد. در سال ۹۲ آناتما با ضبط و انتشار یک صفحه هفت اینچی Single به‌طور رسمی وارد عرصهٔ موسیقی شد. این آلبوم ”کرست فالن“ نام داشت که تعدادی از قطعه‌های دوران آغاز فعالیت گروه را در خود داشت. کرست فالن سرآغاز تلاش‌های اعضاء گروه برای دست‌یابی به سبکی نو و قابل تشخیص از موسیقی متال، که تلفیقی از سبک Gothic ROCK باز زیر شاخهٔ Doom Metal به‌شمار آمد. ویژگی زیرشاخهٔ Doom metal استفاده از سازها، کرخوانی‌ها و فضای موسیقی کلیسائی و مذهبی، در بستر سبک‌ متال است. آواهای مذهبی پیش از این در آثار خوانندگانی چون انیگما به‌کار رفته است و با اقبال عمومی مواجه شده بود. اما تلفیق این آواها با سبک هوی متال کاری دشوار به‌نظر می‌رسید. اوج موفقیت این‌گونه متال در دومین آلبوم رسمی گروه ”عاشقانه‌ها“ در سال ۹۳ بود، که نام آناتما را در سراسر اروپا و آمریکای شمالی پرآوازه ساخت. در قطعات این آلبوم فضائی غم‌بار، افسرده و تاریک، همراه با گونه‌ای روحانیت حزین و خاص احساس می‌شد. سال ۱۹۹۴ سالی سرنوشت‌ساز برای آناتما بود. حضور در یک آلبوم منتخب آثار در کنار گروه‌هائی چون Paradise Lost, Sodom, Kreator اعتباری افزون به گروه بخشید و آناتما را در ردیف پیشروان سبک Black Metal قرار داد. گروه سپس با تلفیق موسیقی با روک و صداهای فراگیر آن با سبک قبلی در مینی آلبوم ”Pentecost III“ در سال ۹۵ به ستایشی هذیان‌وار و خودآزارانه از گروه قدیمی Sabbath Black دست زد.

در همین سال آلبوم دیگری با عنوان ”معمای خاموش“ از آناتما منتشر شد، که همچنان محملی بود برای تجربه‌گرائی‌ها و نوآوری‌های گروه برای دستیابی به مرزهائی تازه از موسیقی متال، پیش از انتشار معمای خاموش درن‌وایت خوانندهٔ اصلی آن زمان از گروه کناره‌گیری کرد و وینسنت کاوانا علاوه بر نواختن گیتار، خوانندگی را نیز برعهده گرفت. موسیقی آناتما پس از جدائی وایت به‌لحاظ بافت دراماتیک دچار تغییرات اساسی شد و آلبوم معمای خاموش از مایه‌های ملودیک‌تر و متفاوت با خط‌مشی گذشته گروه بهره جست. فضا رویاگون، نعره‌های سنگین گیتار ونت‌های سمفونیک برای کی‌بورد (مشابه آنچه پیش از آن پینک‌فلوید اراده داده بود) از مشخصه‌های آثار آناتما در این دوران است. آلبوم ”ابدیت“ به سال ۱۹۹۶ نیز به همین منوال ضبط شد. در این سال آناتما در کنسرت بزرگداشت گروه venom و در کنار گروه‌های سرشناسی چون Cradle of filth حضوری پررنگ داشت. در اول مارس ۹۶ کنسرتی در شهر کراکوف لهستان، مهد موسیقی گوتیک وراک اروپای شرقی و با حضور علاقه‌مندان گروه از سراسر اروپا برگزار شد که مشهورترین کنسرت آناتماست و بارها دی‌وی‌دی و مجموعه‌ قطعات این اجراء زنده تجدید انتشار یافت و تا هم‌اکنون نیز پرفروش‌ترین محصول چندرسانه‌ای ”Multi media“ آناتما به‌شمار می‌رود. در سال ۱۹۹۸ و پس از افتی مقطعی، آناتما با حضور در یادوارهٔ گروه Slayer به اجراء نوین قطعاتی از پینگ فلوید، Status Quo, Tears forffears، رولینگ استونز و دیگران دست زد. سپس مینی آلبومی با سه ترانه به نام ”آینده آلترناتیو“ منتشر شد که در واقع مانیفست موسیقی آلترناتیو انگلستان در آستانهٔ هزارهٔ سوم شناخته می‌شود. در پایان همان سال ”آلترناتیو ۴“ بزرگترین موفقیت حرفه‌ای گروه را رقم زد.

آلبوم ”قضاوت“ در سال ۱۹۹۹ دنبالهٔ تلاش‌های آناتما برای دستیابی به سبکی انتزاعی موسوم به Doom metal بود، که در سال‌های آغازین فعالیت توسط این گروه ابداع شد. در این زمان لس اسمیت نوازنده درامز نیز از گروه جدا شد و آناتما به یک گروه خانوادگی بدل گشت. برادران کاوانا با رجعت به معیارها و ملاک‌های زمان پایه‌گذاری گروه در سال ۲۰۰۱ دو آلبوم موفق Resonance و ”روز خوبی برای مردن“ را ارائه دادند، که به عقیدهٔ کارشناسان و منتقدان موسیقی دومی به‌عنوان بهترین آلبوم گروه تا کنون شناخته شده است. آلبوم Resonance II دستاورد آشنائی آناتما با مایه‌ها و سازهای موسیقی فولکور جهان (به‌عنوان مثال سازهای شرقی چون تنبور) پیشرفتی جالب توجه در کیفیت آثار گروه به‌وجود آورد. آناتما در اشعار خود به راوی تنهائی و سرگشتگی انسان معاصر بدل شده است. عشق‌های ناکام، سرخوردگی و یأس‌های فلسفی، غرق شدن نسل جوان در الکل، موادمخدر و نفسانیات، آیندهٔ نامعلوم و گذشته‌گریزی تلخ و غمبار و ناپایداری رویاها از مؤلفه‌های اشعار گروه است. این تلخی و سیاهی اشعار در ترکیب با سبک ویژه و تکنوازی‌های فوق‌العاده قدرتمند گیتار توسط دنی و وینسنت کاوانا، آثار گروه را برای علاقه‌مندان موسیقی متال به یادماندنی ساخته است.

چون شناور شدم، / دور از تو

در اتاقی شلوغ، تنها

با خود اندیشیدم

گریزی نیست از این

هراس، پشیمانی، تنهائی

تصاویر عشق و نفرت

انعکاس فریادهای فرو خفته

ای کاش نمی‌دانستم، هرگ نمی‌دانستم

خاطرات همواره عذابم می‌دهند

گاه به یاد می‌آورم تمامی دردهائی را که روزی از سر گذرانده‌ام.

پشیمانی - آترناتیو ۴