عکسبرداری از طبیعت

از عناصر سازنده یک تصویر, لحظه, کادربندی, نور, رنگ و کمپوزیسیون یا ترکیب بندی و نقطه دید می باشند این عناصر بر اساس طبیعت, نوع موضوع و حالت, اهمیت متفاوت پیدا می کنند

● باغچه ای كه نیست

آلبوم را ورق بزن! همین عكس ! آن بچه سیاه و سپید كه می خندد منم . آنجا پشت سرم باغچه است. باغچه جایی بود توی یك حیاط كه آقا بزرگ ها بوته یاس در آن به یادگاری گذاشته و بی بی ها، غروب ها به درختهایش آب می دادند و یاس هایش را با صلوات می چیدند. باغچه یك مربع روشن بود توی یك حیاط كه دورش را سنگچین كرده بودند.

آبروی خانواده، باغچه بود.

باز هم ورق بزن! این آدم رنگی كه اخم كرده منم. این جا پشت سرم یك آپارتمان است، آپارتمان باغچه ندارد. مكعب مستعطیلی روشن كه سبز كم دارد. فرزند خلف زندگی مدرن! دود، تأخیر، ترافیك، دعوا، شلوغی، ‌بوقهای ممتد، ‌خاكستری،‌ خرابی ماشین ها، آسانسورهایی كه تند تند بالا و پایین می روند،‌ آدمهایی كه كرور كرور داخل مترو هل داده شوند یا از آن بیرون می ریزند،‌ مهر،‌ امضاء،‌ میز، اداره، چای سرد، سرفه، لبخند الكی،‌ اینها همگی نشانه های زندگی مدرنند.

حالا سالهاست حكایت باغچه ها گذشته است و سكوت، ‌سبزی، ‌تماشای طلوع و دل بستن به یك نارون و قد كشیدن با آن،‌ كلنگی شده اند.

رسالت شمایی كه می خواهید عكاس طبیعت باشید خیلی مهم و سنگینه همون حسّ قشنگی كه از طبیعت گرفتی را باید منتقل كنی،‌ برای این مردم گرفتار زندگی ماشینی و پر مشغله امروز ... وقتی آدم یه عكس قشنگ از طبیعت می بیند هر جا كه باشد برای چند لحظه به اون خیره می شه و بی خیال دنیای اطرافش در اون فضا به سیر و سیاحت می پردازه و انرژی می گیره و نا خود‌آگاه آرامش سراسر وجودش رو فرا می گیره و لبخندی روی لبش می شینه.

آدمی از دل طبیعت و دامان اون زاده شده و باید یه روز به اون برگرده پس این همه دوری چرا؟

وقتی طبیعت زیبای خدا رو می بینی احساس می كنی داری یه خواب قشنگ می بینی، ‌عظمت خالقش رو با تمام وجودت حس می كنی، ‌نا باورانه به همه چیز نگاه می كنی و دلت می خواد اون لحظه هیچ وقت تموم نشه. پس لااقل دوربینت را همراه ببر و اون لحظه رو ثبت كن...

● عکسبرداری از طبیعت :

از عناصر سازنده یک تصویر، لحظه، کادربندی، نور، رنگ و کمپوزیسیون یا ترکیب بندی و نقطه دید می باشند. این عناصر بر اساس طبیعت، نوع موضوع و حالت، اهمیت متفاوت پیدا می کنند . عکاسی منظره شامل عکسبرداری از کوه، بیابان، باغ، درختان، آسمان، دریا، تصاویری از حیوانات و در برخی موارد مجموعه شهرها و دهات و حتی کودکان می شود .

● مزیت های عکاسی از طبیعت

۱) تنوع زیاد موضوع های عکسبرداری

۲) وسایل و امکانات کمتری مورد نیاز است.

۳) دارا بودن فرصت و وقت طولانی برای عکسبرداری بر خلاف عکاسی خبری که در یک لحظه صورت می گیرد و نیاز به شانس و تصادف دارد، در این رشته عکاسی به علت گسترده بودن وقت، عکاس می تواند محاسبات فنی و هنری را انجام داده و با فرصت کافی اقدام به عکسبرداری کند.

● وسایل مورد نیاز

▪ دوربین عکاسی

▪ فیلتر

▪ نور

▪ سه پایه

● دوربین عکاسی

▪ دوربین ۳۵ میلیمتری و دوربینهای دیجیتال می توانند وسیله مناسبی برای عکسبرداری باشند، به دلایل زیر :

▪ سهولت در حمل

▪ سرعت عمل

▪ امکان گرفتن تعداد زیادتری عکس

به طور کلی به علت اینکه در برابر مناظر و طبیعت اغلب محدودیتی از نظر انتخاب نقطه دید وجود دارد بهتر است از دوربین هایی با عدسی های قابل تعویض استفاده شود . به عنوان مثال استفاده از عدسی های دارای فاصله کانونی متغییر یا عدسی زوم بسیار کارآمد می باشد. یک عدسی زوم با فاصله کانونی ۲۸-۱۳۵ میلیمتری یا یک عدسی باز ۲۸ میلیمتر و یک عدسی تله فوتو ۱۳۵ میلیمتر ضروری می باشد. علاوه بر دوربین با عدسی قابل تعویض، سه پایه از وسایل ضروری به نظر می رسد .

● لزوم استفاده از سه پایه

▪ برای جلوگیری از لرزش های خفیف هنگام استفاده از لنزهای تله.

▪ زمان استفاده از دیافراگم های خیلی بسته برای ایجاد عمق میدان وضوح بیشتر با سرعتهای پایین شاتر.

▪ بررسی موضوع برای کادربندی مناسب و ایجاد کمپوزیسیون یا ترکیب بندی موضوع.

● فیلتر

فیلترها وسایلی هستند که:

▪ باعث کاهش شدت نور می شوند؛ به این صورت که هر چه فیلتر پررنگ تر باشد، ضریب آن بیشتر است.

▪ در عکاسی سیاه و سفید فیلتر باعث ایجاد کنتراست شده و به مشخص شدن درجات خاکستری کمک می کنند . رنگ قرمز و سبز در طبیعت کاملاً متفاوت هستند اما در عکاسی سیاه و سفید درجه خاکستری آنها تقریباً شبیه به یکدیگر بوده و قابل تمیز نیستند . در این مواقع برای ایجاد کنتراست از فیلتر استفاده می کنند .

● نور

▪ درعکاسی از طبیعت نور معین برای عکسبرداری وجود ندارد اما حالتهای مختلفی وجود داردکه به آنها اشاره می کنیم .

▪ اغلب دو نور برای عکاسی در طبیعت وجود دارد:

الف ) نور روزهای آفتابی

ب ) نور روزهای ابری مانند مناظری که در باران، برف و مه با رنگی خاکستری گرفته می شود .

● زاویه تابش نور متفاوت می باشد:

۱) نور از روبه رو : نور که از روبه رو بتابد، سایه های پستی ها و بلندیها را از بین می برد که اصطلاحاً به آن «نورپردازی تخت» می گویند . در این حالت تصاویر دوبعدی به نظر می رسند .

۲) نور مایل : به طور کلی نور آفتابی که از زیر ابر نازک بتابد یا نور مایل مناسب ترین نوع نور بوده و به وسیله ایجاد سایه روشن ها احساس عمق و بُعد را القا می کند .

۳) ضد نور : یا اینکه منبع نور پشت موضوع باشد؛ در اینصورت جزئیات قابل دیدن نمی باشد .

● در مورد میدان وضوح :

پلانهای نزدیک باید به اندازه کافی واضح باشند، در حالی که پلانهای دور می توانند ناواضح باشند (برای ایجاد عمق و بُعد). بنابراین نباید دوربین را برای بی نهایت تنظیم کرد، چون پلانهای نزدیک خارج از میدان وضوح قرار می گیرند . در این موارد بهتر است ابتدا برای فاصله مناسب دوربین را تنظیم کنید و سپس با بستن دیافراگم، میدان وضوح لازم را به وجود آورید .

پس از مهیا کردن لوازم ضروری عکاسی و تنظیم دوربین، لازم است برای هر موضوعی از نظر هنری مطالعه و بررسی کنید . به علت اینکه در تصاویر طبیعت، عناصر زیادی در یک موضوع وجود دارد، بنابراین از لحاظ ترکیب بندی باید به موارد زیر توجه کنید :

۱) محدود کردن موضوع : پس از انتخاب موضوع اصلی عکاس باید تجزیه و تحلیل کندکه چه عناصری را در عکس وارد کند که موضوع اصلی برتری خود را حفظ کرده و در عین حال هماهنگی و نظمی ایجاد شده باشد. عکس مزبور باید «قطعه ای از طبیعت» باشد و اگر در یک منظره عناصر زیادی جلب توجه می کنند بهتر آن است که چندین عکس با توجه به عناصر مهم آن تهیه شود تا یک عکس شلوغ و بی نظم .

۲) نقطه دید مناسب : سعی کنید نقطه یا زاویه دید طوری باشد که منظره به وضوح قابل دیدن بوده و خطوط و عناصر با ارزش و مناسب با موضوع اصلی به خوبی تأثیر خود را القا کند .

۳) خط افق : معمولاً نباید خط افق در وسط تصویر باشد . مگر آنکه منظوری خاص از این عمل داشته باشیم . این اصل «قاعده کلاسیک کمپوزیسیون» نام دارد به این صورت که :

۱) پرسپكتیو پایین: به این ترتیب که خط افق در ۱/۳ تصویر واقع شود ؛ در مناظری که موضوع اصلی آسمان می باشد .

۲) پرسپکتیو بالا : به این ترتیب که خط افق در ۱/۳ بالای تصویر باشد ؛ در مناظری که زمین مورد نظر باشد .

● چند نکته :

▪ یک عدسی باز برای عکاسی طبیعت یا منظره ممكن است بهتر از یک عدسی تله فوتو عمل می کند زیرا در عدسی باز، احساس عمق و بُعد بهتر القا می شود، زیرا پلان اول یا جلوی عکس از زمینه فاصله پیدا کرده و پلانهای عقب و جلو از هم جدا می شوند، به این ترتیب تصویر عمق پیدا می کند .

▪ اگر بخواهید از یک غنچه و یا از تخمک، یا از میله پرچم داخل گلها عکس بگیرد، باید از عدسیهای Close-Up یا لنز ماكرو استفاده کنید . بهترین موقع گرفتن این نوع عکس ها در روز موقعی است که آفتاب در حال درخشندگی است ولی باید سعی شود که برای کنتراست بودن و نداشتن سایه تند از نور آفتاب که به طور مایل تابیده شده استفاده گردد .

▪ نکته دیگری که در عکسبرداری از مناظر طبیعت باید بدان کمال اهمیت را داد جسم یا شیئی است که در جلوی عکس بایستی قرار گیرد، زیرا زمینه جلوی عکس باعث می گردد که مناظر طبیعت برجسته تر و با عمق بهتر نمایان گردد . اگر همان عکس را بدون داشتن زمینه جلو عکسبرداری کنید کاملاً به بی عمقی عکس پی خواهید برد .

پس سعی کنید در موقع عکسبرداری از طبیعت شاخه درخت، شاخه گل، بوته، علف، تک درخت و بالاخره جسمی را در جلوی عکس قرار دهید و این جسم بایستی در ۱/۴ سمت راست یا چپ عکس قرار گرفته باشد و اگر در وسط عکس ثبت شود ارزش واقعی و طبیعی خود را از دست می دهد .

گردآوری: زهرا حسیبی

استاد راهنما: محسن گلزاریان

منابع و مأخذ:

WWW.FANOOSPHOTO.COM

WWW.DANHELLER.COM

WWW.NATUREPHOTO.COM

WWW.PHOTOARTICLES.COM

WWW.PHOTOAGENCY-IR.COM

هنر عكاسی – عبدالمجید وحدیتان – انتشارات گوتنبرگ

آتلیه عكاسی سیاه و سفید- شهریار خونساری – موسسه شقایق روستا

مقاله ای از روزنامه جام جم – مریم یوشی زاده

---