ایستگاه رادیویی من

پادکست نگاه جدیدی به محتوای رادیویی تولید شده دارد

رادیو، گرچه ماهیتی تک‌بعدی دارد، ولی یکی از ساخته‌های دست بشر است که هنوز هم با فراگیری رسانه‌هایی مثل اینترنت و تلویزیون در بین مردم منسوخ نشده و همدم باوفای بسیاری از افراد در زمان کار، استراحت، رانندگی یا تنهایی به حساب می‌آید.

از سویی در فضای اینترنت نیز با تمام وسعت بی‌انتهایش، کاربران گاه ترجیح می‌دهند از بند اطلاعات نوشتاری رها شوند و کمی هم اطلاعات را در قالب گفتار دریافت کنند، اما چقدر خوب بود در دنیای پرهیاهوی امروزی که قدرت انتخاب به لطف سازندگان و تولیدکنندگان بی‌شمار، گسترش خیره‌کننده‌ای یافته، انتخاب آنچه می‌خواهیم بشنویم اختیاری بود، نه اجباری. طوری که همانند دریای بی‌انتهای وب که کاربر انتخاب می‌کند تا در کدام سمت حرکت کند، شنونده تصمیم‌گیرنده بود نه صاحبان رادیو که چه برنامه‌ای باید پخش شود. به نظر می‌رسد پادکست قدم نخست بشر برای رسیدن به آن رادیوی رویایی است.

واژه پادکست (Podcast) که از هم‌آمیزی دو لغت iPod (پخش‌کننده موسیقی محبوب شرکت اپل) و Broadcasting (به معنای سخن‌پراکنی) به دست آمده است، به نوعی فناوری دلالت دارد که در آن رادیو از شکل یکطرفه سنتی خود خارج شده و به رسانه‌ای تعاملی تبدیل شده است.

پادکست در حقیقت نوعی رسانه دیجیتال است که از فایل‌های صوتی تشکیل شده، اما این رسانه محدودیتی برای تولید محتوا ندارد؛ به نوعی که یک کاربر عادی هم می‌تواند با یک میکروفن معمولی که به رایانه‌ شخصی‌اش وصل است، صدای خود را ضبط و آن را به فضای اینترنت بفرستد، اما تفاوتی که پادکست با هر نوع سرویس مشابه‌ای دارد در قابلیت فید (Feed) بودن آن است. کاربر می‌تواند فایل صوتی دلخواه را (این فایل می‌تواند اخبار، اطلاعات در مورد موضوعی خاص یا هر چیز دیگری باشد) روی سرور سایت‌ها و سرویس‌دهندگان پادکست قرار دهد تا دیگران بتوانند از آن استفاده کنند، اما امکان جالب پادکست این است که فایل ارسالی باید توسط شخص فرستنده در یک دسته خاص قرار بگیرد؛ برای مثال پادکست ورزشی یا پادکست علمی و پس از قرار گرفتن پادکست در سایت و البته دسته مورد نظر، شنونده می‌تواند فایل صوتی یا پادکست مورد علاقه خود را از سرویس‌دهنده مورد نظر دریافت کند و به آن گوش دهد. (منظور از فید همین نکته بود) البته ویژگی‌ای که هر چه بیشتر این فناوری را خاص و جذاب کرده این است که لازم نیست دریافت پادکست را شما و به صورت دستی انجام دهید. برای این کار می‌توانید از یک برنامه مخصوص موسوم به دریافت‌کننده پادکست (Podcatcher) استفاده کنید. مزیت این نوع برنامه‌ها در این است که می‌توانند به صورت خودکار آخرین فیدهای پادکست‌ها را چک کنند و در صورت انتخاب و نیاز کاربر آنها را دریافت و بارگذاری کنند.

اهمیت پادکست به قدری است که امروزه تلفن‌های همراه (مخصوصا از نوع هوشمند) و پخش‌کننده‌های موسیقی قابل حمل هر چه بیشتر برای این سرویس بهینه شده‌اند، به گونه‌ای که با گشتی در اینترنت می‌توان خیل کثیری از آنها را یافت. به عنوان مثال محبوبیت پادکست به حدی بود که اپل سال ۱۳۸۴ آن را در برنامه انتقال محتوایش یعنی آی‌تونز به صورت پیش‌فرض گنجاند.

تا اینجا که با پادکست آشنا شدید بهتر است مختصری هم راجع به تفاوت این سرویس با رادیوی اینترنتی یا آنلاین توضیح دهیم تا این دو مفهوم با یکدیگر اشتباه نشود. از مهم‌ترین این تفاوت‌ها می‌توان به قابلیت انتخاب دلخواه پادکست مورد نظر، امکان دریافت فایل پادکست و گوش دادن مکرر آن با هر وسیله پخش‌کننده‌ای (پس از دریافت فایل، دیگر نیازی به ارتباط اینترنتی نیست) و عدم نیاز به مراجعه به سایت‌های مختلف برای گوش‌دادن به جدیدترین محتواها اشاره کرد. رادیوی اینترنتی در واقع همان رادیوی سنتی با همان تفکر پخش حاکم بر آن است که از فضای اینترنت برای پخش استفاده می‌کند، اما پادکست نگاه جدیدی به محتوای رادیویی تولید شده دارد و در واقع شنونده، خود مسئولیت مدیریت رادیو را به عهده می‌گیرد و با انتخاب فایل‌های مختلف و چیدن آنها پشت سر هم از یک برنامه روزانه شخصی لذت می‌برد.

رامین فتوت