«همه سعادت عالم در شب‌های قدر نازل شده است»

اگرچه ماه مبارک رمضان با ویژگی‌های خاصش، به خودی خود از ماه‌های دیگر سال متمایز است، اما به نظر می‌رسد علاوه بر روزه و روزه‌داری، سحرخیزی‌ها و افطاری، جلسات قرائت قرآن، رنگ …

اگرچه ماه مبارک رمضان با ویژگی‌های خاصش، به خودی خود از ماه‌های دیگر سال متمایز است، اما به نظر می‌رسد علاوه بر روزه و روزه‌داری، سحرخیزی‌ها و افطاری، جلسات قرائت قرآن، رنگ عوض کردن کوچه و بازار، کاهش چشمگیر جرم و جنایت و... که ما با اندک توجهی می‌توانیم آن‌ها را درک کنیم، ابعاد پنهان دیگری هم در این ماه وجود دارد. طوری که پی بردن به باطن ماه رمضان به سادگی برای کسی میسر نمی‌شود.

در ماه مبارک رمضان به‌ویژه در شب‌های قدر، انسان باید عزم جدی برای بازبینی رفتار و عمرش داشته باشد.

علائم و منزلت لیله القدر

قال الباقر علیه السلام:

سالته عن علامهٔ لیلهٔ القدر، فقال: علامتها ان یطیب ریحها، و ان کانت فی برد دفئت، و ان کانت فی حر بردت فطابت. (۱)

(محمد بن مسلم) از علامت لیلهٔ القدر پرسید؟ پس امام (ع) فرمود: علامت لیلهٔ القدر این است که بوی خوشی از آن پخش می‏شود، اگر در سرمای (زمستان) باشد گرم و ملایم می‏گردد، و اگر لیلهٔ‌القدر در گرمای (تابستان) باشد خنک و معتدل و نیکو می‏گردد.

علامه طباطبائی در علایم شب قدر می‏گوید: روایات در معنی و خصایص و فضایل شب قدر بسیار است، در بعضی از آن روایات علامت‌هایی برای شب قدر ذکر کرده از قبیل این‌که شب قدر، صبح آن شب آفتاب بدون شعاع طلوع می‏کند و هوای آن روز معتدل است. (المیزان، ج ۴۰، ص ۳۳۲)

قال ابو عبد الله علیه السلام:

لیلهٔ القدر فی کل سنهٔ و یومها مثل لیلتها. (۲)

شب قدر در هر سال است و روز آن مثل شب آن می‏باشد.

قال النبی (صلی الله علیه و آله):

ان انا ادرکت لیلهٔ القدر فما اسال ربی؟ قال (ص): «العافیهٔ‏». (۳)

به پیامبر(ص) گفته شد: اگر شب قدر را دریابم از خدا چه چیزی را مسالت کنم؟ فرمود: «عافیت را».

قال موسی (علیه السلام):

قال: الهی ارید قربک

قال: قربی لمن استیقظ لیلهٔ القدر

قال: الهی ارید رحمتک

قال: رحمتی لمن رحم المساکین لیلهٔ القدر

قال: الهی ارید الجواز علی الصراط

قال: ذلک لمن تصدق بصدقهٔ فی لیلهٔ القدر

قال: الهی ارید من اشجار الجنهٔ و ثمارها

قال: ذلک لمن سبح تسبیحه فی لیلهٔ القدر

قال: الهی ارید النجاهٔ من النار

قال: ذلک لمن استغفر فی لیلهٔ القدر

قال: الهی ارید رضاک، قال: رضای لمن صلی رکعتین فی لیهٔ القدر. (۴)

خداوندا! می‏خواهم به تو نزدیک شوم

فرمود: قرب من از آن کسی است که شب قدر بیدار شود

گفت: خداوندا! رحمتت را می‏خواهم

فرمود: رحمتم از آن کسی است که در شب قدر به مسکینان رحمت کند

گفت: خداوندا! جواز گذشتن از صراط را از تو می‏خواهم.

فرمود: آن، از آن کسی است که در شب قدر صدقه‏ای بدهد.

گفت: ‏خداوندا! از درختان بهشت و از میوه‏هایش می‏خواهم

فرمود: آن‌ها از آن کسی است که در شب قدر تسبیحش را انجام دهد.

گفت: خداوندا! رهایی از جهنم را می‏خواهم.

فرمود: از آن کسی است که در شب قدر استغفار کند

گفت: ‏خداوندا خشنودی تو را می‏خواهم.

فرمود: خشنودی من از آن کسی است که در شب قدر دو رکعت نماز بگذارد.

لیلهٔ‌القدر شبی است که قرآن نازل شده است و ظاهرا مراد به قدر، تقدیر و اندازه‏گیری است، خدای تعالی در آن شب حوادث یکسال را یعنی از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‏نماید، زندگی و مرگ، رزق، سعادت، و شقاوت و چیزهایی از این قبیل را مقدر می‏سازد.

رمضان، تجلی معبود (ره توشه راهیان نور) ص ۹۵

پی‏ نوشت‏:

۱) وسائل الشیعه، ج ۷ صفحه ۲۵۶.

۲) وسائل الشیعه، ج ۷ صفحه ۲۶۲.

۳) مستدرک الوسائل، ج ۷ صفحه ۴۵۸.

۴) مستدرک الوسائل، ج ۷ صفحه ۴۵۶.