زاینده رود شناسنامه اصفهان

آیا اصفهان بدون وجود زنده‌رود نیز می‌توانست در تمامی تاریخ پرفرازونشیب ایران مرکز حکومت، صنعت و کشاورزی باشد و یکی از آبادترین و پرجمعیت‌ترین بخش‌های ایران را تشکیل دهد …

آیا اصفهان بدون وجود زنده‌رود نیز می‌توانست در تمامی تاریخ پرفرازونشیب ایران مرکز حکومت، صنعت و کشاورزی باشد و یکی از آبادترین و پرجمعیت‌ترین بخش‌های ایران را تشکیل دهد و در هزاران سال تاثیری چنین ژرف بر تاریخ ایران گذارد؟ آیا شهر بدون وجود این رود می‌توانست متوکل خلیفه عباسی را وسوسه کند تا مرکز خلافت را به اصفهان منتقل کند؟ علاوه بر خود رود، انشعاب‌های رودخانه در شهر اصفهان که نهرهای (مادی) گوناگون را ساخته فضای ویژه‌ای را ایجاد می‌کند که از خصوصیات منحصر به فرد اصفهان است. گرچه این نهرها در آبرسانی و آبیاری و زیبایی شهر نقش ویژه‌ای داشته و دارند و همان‌طور که گفته شد سابقه آنها به گذشته‌های بسیار دوری بازمی‌گردد، اما غم‌انگیز آن است که در این سال‌ها، حتی مادی‌های اصلی شهر، آبی به خود ندیده‌اند یا تنها برای مدت کوتاهی آب در آنها جریان داشته است و اصفهان هیچ‌گاه بدون زاینده‌رود نام نصف جهان را بر خود نخواهد داشت و ایرانیان هرگز خاطره جشن‌هایی که در کنار این رود دست‌کم از هزار سال پیش برگزار می‌شده است را فراموش نخواهند کرد.

پس می‌بینیم پیشینه‌نگاران، این شهر را به شناسنامه رود و سرود غزل‌خوان این آبگاه شناخته‌اند و ستایش کرده‌اند؛ بی‌گمان این یک قاعده بی‌استثناست که همه تمدن‌ها در کنار رودها و آب‌ها بنا شده و به اوج، توانایی، برتری و شکوه رسیده‌اند. شهر جی توسط چیره‌دستان هنرمند به اصفهان تبدیل شد و گذشتگان آن را به نیمه جهان نام‌آور ساختند آیا این پسندیده است که هر کس زاینده‌رود را به زیست‌بوم خود منتقل کند؟