حج از روزنه آیات و روایات

حج در آیات و روایات از جایگاه ویژه ای برخوردار است . خداوند در قرآن کریم بارها بر اهمیت این سفر افزوده است و پیامبر (ص) و ائمه هدی(ع) نیز بارها به تشریح اهداف حج و همچنین بیان مناسک …

حج در آیات و روایات از جایگاه ویژه ای برخوردار است . خداوند در قرآن کریم بارها بر اهمیت این سفر افزوده است و پیامبر (ص) و ائمه هدی(ع) نیز بارها به تشریح اهداف حج و همچنین بیان مناسک آن پرداخته اند.

خداوند در قرآن می فرماید:« وَ أَذِّن فی النَّاسِ بِالحَْجّ یَأْتُوک رِجَالاً وَ عَلی کلِّ ضامِر یَأْتِینَ مِن کلِّ فَج عَمِیق(حج،۲۷) لِّیَشهَدُوا مَنَفِعَ لَهُمْ وَ یَذْکرُوا اسمَ اللَّهِ فی أَیَّام مَّعْلُومَت عَلی مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِیمَهِٔ الأَنْعَمِ فَکلُوا مِنهَا وَ أَطعِمُوا الْبَائس الْفَقِیرَ(حج،۲۸)»: و مردم را دعوت عمومی به حج کن تا پیاده و سواره بر مرکبهای لاغر از هر راه دور ( به سوی خانه خدا ) بیایند تا شاهد منافع گوناگون خویش ( در این برنامه حیاتبخش ) باشند و نام خدا را در ایام معینی بر چهار پایانی که به آنها روزی داده است ( هنگام قربانی کردن ) ببرند ( و هنگامی که قربانی کردید ) از گوشت آنها بخورید و بینوای فقیر را نیز اطعام نمایید.

از امام صادق(علیه السلام) نیز نقل شده است که:

«هر کس از دنیا برود در حالی که حَجّهٔ الاسلام را انجام نداده باشد، به دین یهود یا نصرانیّت از دنیا خواهد رفت؛ مگر آنکه انجام ندادن حج به جهت نیاز شدیدی که او را مستاصل کرده، یا بیماری و علتی که توانایی حج را از او گرفته یا ممانعت حکومت باشد».

معاویه بن عمار گوید:

از امام صادق علیه السلام پرسیدم روز حج اکبر چه روزی است؟ حضرت فرمود: روز حج اکبر روز عید قربان است و حج اصغر عمره است.

امام باقر ـ علیه السلام ـ فرمود:

هر کس به کعبه نگاه کند تا وقتی به آن می نگرد مدام کار نیک برایش نوشته می‌شود و گناهش پاک می شود تا وقتی دیده از آن برگرداند.

امام رضا علیه السلام نیز در حدیثی فرمودند :

«انما امروا بالحج لعله الوفاده الی الله عز‌و‌جل و طلب‏الزیاده و الخروج من کل مااقترف العبد» .

همانا مردم به حج امر شده ‏اند به منظور ورود به میهمانی‏خداوند و افزون خواهی از عنایات او و بیرون آمدن از گناهانی که ‏بنده مرتکب شده است.

در نهج البلاغه می خوانیم :

انجام حج در منطقه ای خشک و در میان کوههای داغ و طواف کردن به گرد سنگهای کعبه وسیله‌‌ای برای قرب به خداوند و تکبر زدایی از انسان و احساس ذلت است . تا انسان بدین‌وسیله به رحمت خداوند برسد و با طواف خود شبیه فرشتگان شود و اگر خدا می خواست، محل حج را در منطقه‌ای پر آب و درخت و دارای سنگهایی از یاقوت قرار می داد ولی در آن صورت مردم آزمایش نمی شدند.

امام علی علیه السلام همچنین می‌فرمایند:

جبرئیل بر پیامبر فرود آمد و گفت: ای محمد یارانت را به عج و ثج فرمان ده. عج یعنی فریاد و لبیک برآوردن و ثج یعنی قربانی کردن شتران.

محمدرضا رنجبر