تأملی بر ارتباط سرمایه اجتماعی و سلامت شهری با تاکید بر مدیریت شهری

سرمایه اجتماعی مجموعه ای از هنجارهای اجتماعی است که از طریق ارتباط متقابل شهروندان با مجموعه مدیریت شهری ایجاد می شود، بر این اساس، مدیریت شهری باید سلامت اجتماعی ، روانی، …

سرمایه اجتماعی مجموعه ای از هنجارهای اجتماعی است که از طریق ارتباط متقابل شهروندان با مجموعه مدیریت شهری ایجاد می شود، بر این اساس، مدیریت شهری باید سلامت اجتماعی ، روانی، جسمی و... شهروندان را تأمین نماید. چنین فعالیتی باعث افزایش احساس مسئولیت وجدان شهروندان برای حفظ سلامت شهری می گردد. سلامت شهری وسرمایه اجتماعی از طریق تعامل و کنش های متقابلی که مجریان با شهروندان دارند؛ منجربه بسط هنجارهای اجتماعی سلامت در اذهان شهروندان می گردد.

ارتباط سرمایه اجتماعی با سلامت شهری شهروندان از طریق پارامترهایی چون اعتماد و تعامل متقابل،افزایش روح جمعی نسبت به آینده شکل می گیرد. در ایران به خاطر سیاست زدگی غلط مدیران این ارتباط تاحدی به هدر رفته است. هدف از ارتباط این دو پدیده تدوام تعامل شهروندان و مسئولان برای کاهش هزینه های بی جهت در مورد سلامت شهری و تقویت هنجارهای موثر بر سلامتی است. این هدف همراه با نظارت مستمر و نهادینه کردن ارزش های سلامتی در اذهان شهروندان شکل می گیرد.

سرمایه اجتماعی از طریق تأثیرات بافتی و ترکیبی بر سلامتی و طول عمر شهروندان در قالب الگوهای دوستی،آسودگی و اعتماد اجتماعی شهروندان با یکدیگر، تماس اجتماعی با دوستان و رفع فشارهای روحی و کاهش احساس ناتوانی از داشتن سلامت، و... شکل می گیرد.

تاثیرات ترکیبی سرمایه اجتماعی چون رشد نهادهای بورکراتیک، تمرکز و تخصص در تشکیل یک دولت رفاه، پیروی مصّرانه افرادسیاسی از برنامه های سلامتی ، ترویج الگوهای مشارکت طلبانه شهروندان در حوزه سلامت ،آموزش الگوهای رفتارسلامت گونه ، اختصاص بودجه مازاد حکومت به امر سلامت شهروندان،کاهش نابرابری های بهداشتی، قومیتی و... بر سلامت شهروندان اثر گذار است در یک جامعه مدنی ،سرمایه اجتماعی مرتبط با سلامتی از طریق توسعه و بسط آگاهی های بهداشتی و نهادینه نمودن الگوهای مثبت سلامتی ، افزایش اعتماد فردی، منجمد سازی رفتارهای غلط برخورد با بیماری بر سلامت و میزان سعادت فردی اثرگذار است.

سرمایه اجتماعی از طریق سعادت فردی و جمعی ، و زندگی هدفدار جامعه از همان سنین کودکی بر طول عمر افراد،اثر می گذارد؛ در حوزه اجرایی، آموزش یک روش مشوق برانگیز زندگی نوعی منفعت سرمایه اجتماعی سلامت شهری محسوب می گردد؛ که از طریق اجرای یک برنامه ریزی و مشارکت مستمر به سمت یک زندگی سالم، اذهان شهروندان را باید تشویق کرد. کیفیت زندگی بهتر و سالم تر، انسجام اجتماعی شهروندان در حوزه مشارکت مستمر رعایت تندرستی و سلامتی از منافع اساسی دیگر سرمایه اجتماعی بر سلامت است. آشنایی و آگاهی با دنیای سلامت بهره مندی از پژوهش ها و نتایج آن ها با توجه به سن، درآمد، طبقه اجتماعی و سایر پارامترهای اجتماعی از دیگر منافع سرمایه اجتماعی برسلامت شهری است.

از بُعد دیگر انسجام اجتماعی بین سازمان های مرتبط با مدیریت در جهت افزایش خدمات سلامت شهری منجربه کاهش نابرابری های سلامتی استرس ها، افسردگی ها و سوء بهداشت و سوء تغذیه شهروندان شده؛ بر این اساس در جوامع پارامترهایی چون ثروت، درآمد و... بر تندرستی و سلامت زندگی شهرنشینان در مقایسه با دیگر شهروندان جامعه بر سرمایه اجتماعی و رابطه آن با سلامت اثر گذار است. سرمایه و سنجش سرمایه اجتماعی از طریق "اعتماد، اشتغال،مشغولیت مدنی، شبکه های اجتماعی" شاخص های معتبری برای تعامل مثبت توسعه اجتماعی و سلامت پایدار شهری خواهند بود که منجربه افزایش آگاهی شهروندان، بهبود ارتباطات و ارتقاء مهارت شهروندان در توسعه پایدار سرمایه اجتماعی و سلامت شهری خواهند شد.

محمد حسن شربتیان

هیئت علمی دانشگاه پیام نور خراسان جنوبی - مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی