رژه زیردریایی ها در بستر اقیانوس

جستجو در اعماق اقیانوس ها همانقدر از هیجان و ناشناختگی برخوردار است که گشت و گذار در فضا همین هیجان بی حد و حصر کافی است تا بشر در دهه های اخیر همانقدر که به عبور از مرزهای فضایی زمین فکر کرده است به دنبال راهی برای نفوذ به اعماق آب های زمین و کنکاش در ناشناخته های آن بپردازد

جستجو در اعماق اقیانوس‌ها همانقدر از هیجان و ناشناختگی برخوردار است که گشت و گذار در فضا. همین هیجان بی‌حد و حصر کافی است تا بشر در دهه‌های اخیر همانقدر که به عبور از مرزهای فضایی زمین فکر کرده است به دنبال راهی برای نفوذ به اعماق آب‌های زمین و کنکاش در ناشناخته‌های آن بپردازد.

زیردریایی‌ها را باید به عنوان اوج تبحر بشر در این زمینه عنوان کرد. در دهه‌های گذشته نسل متفاوتی از زیردریایی‌های علمی، تحقیقاتی و همچنین نظامی طراحی شده‌اند و البته جای هیچ شکی نیست که نمونه‌های روباتیکی آنها را باید به عنوان جهشی خیره‌کننده در این عرصه دانست، اما دانش روباتیک و به کارگیری آن در ساخت نسل جدید زیردریایی‌ها پایان ماجراجویی بشر در اعماق آب‌های زمین نبوده است. در چند سال اخیر گروه‌های مختلفی از دانشمندان دست به کار شده و بر آن شده‌اند با اعمال تغییراتی در ساختار سنتی زیردریایی‌ها، بر قابلیت آنها بیفزایند. زیردریایی با قابلیت حرکت روی چرخ را می‌توان نمونه بارز این تلاش هیجان‌انگیز دانست. به عقیده بسیاری از کارشناسان، حتی تصور سیستم حمل و نقل و حرکتی زیرآبی که بتواند روی کف اقیانوس حرکت کند هیجان‌برانگیز است.

تمامی زیردریایی‌هایی که در حال حاضر در آب‌های سراسر جهان به کار گرفته می‌شوند، سیستم حرکتی تقریبا مشابهی دارند. آنها تنها می‌توانند در دل آب حرکت کنند و در مواقع لزوم بالا و پایین بروند، اما آنچه که از سوی فیلیپ پاولی به عنوان طراح نسل جدید زیردریایی‌ها ارائه شده است نه‌تنها از قابلیت حرکت در آب برخوردار است، بلکه هر زمان که نیاز باشد می‌توان از چرخ‌های آن نیز به عنوان سیستم حرکتی قابل اطمینان در کف اقیانوس استفاده کرد. وی برای آن که نشان دهد این ایده می‌تواند فاصله بسیار اندکی تا واقعیت داشته باشد طرح‌های متنوعی از این نوع زیردریایی را ارائه کرده است.

ترکیب‌بندی و نوع چرخ‌ها در این زیردریایی‌ها از تنوع چشمگیری برخوردار است. نکته جالب توجه این که طراحی این زیردریایی‌ها بخشی از یک مسابقه هیجان‌انگیز تحت عنوان چالش تحقیقاتی بستر اقیانوسی را تشکیل می‌دهند که این خود نشان می‌دهد طراحانی همچون فیلیپ پاولی تنها نیستند. گرچه باید قبول کرد که این رقابت یک مسابقه واقعی نیست (به عبارت دیگر شاید کسی انتظار نداشته باشد که تا چند سال آینده این طرح‌ها رنگ واقعیت به خود بگیرند) اما باز هم طراحانی نظیر پاولی به تلاش خود ادامه می‌دهند. او نوعی زیردریایی را در ذهن و سپس روی کاغذ متصور شده که شاید روزی قرار باشد فاصله میان انگلیس تا آمریکا را نه از راه هوا یا سطح آب، بلکه با حرکت روی کف اقیانوس طی کند.

این یک شرط بزرگ و البته بسیار سخت است. زیردریایی‌هایی که در این رقابت دیدنی شرکت خواهند کرد همواره باید روی اقیانوس حرکت کنند یا این‌که بیشترین سطح تماس ممکن را با بستر اقیانوس داشته باشند، اما آنهایی که این زیردریایی‌ها را طراحی می‌کنند همانند طراحان موتور خودروهای فوق‌مدرن به سرعت علاقه دارند و دوست دارند سیستم حرکتی‌شان از سرعت قابل توجهی در بستر اقیانوس برخوردار باشد. این زیردریایی‌ها به انواع مختلفی از چرخ‌ها یا نقاله‌های حرکتی نظیر آنچه که زیر تانک‌ها دیده می‌شود، مجهز خواهند بود.

اما چنین سفری چه مدت به طول خواهد انجامید؟ پاولی برآورد می‌کند که سفر با چنین زیردریایی‌هایی روی بستر اقیانوس اطلس، بین ۲ تا ۴ هفته به طول می‌انجامد. در این مدت این زیردریایی‌ها حضور در عمق حداقل ۴ هزار متری را تجربه می‌کنند، اما این تازه آغاز فرآیند چالش‌برانگیزی است که پیش‌روی خواهند داشت. آنها این اجازه را ندارند که به سطح آب بیایند.

نکته: نسل جدید زیردریایی‌ها در حالی طراحی و ساخته شده‌اند که به عقیده بسیاری از کارشناسان، حتی تصور سیستم حمل و نقل و حرکتی زیرآبی که بتواند روی کف اقیانوس حرکت کند هیجان‌برانگیز است

با این حال کشتی‌های حمایت‌کننده می‌توانند به دنبال آنها و البته در سطح آب حرکت کنند. بررسی لحظه به لحظه فعالیت این زیردریایی‌ها مهم‌ترین وظیفه این کشتی‌ها خواهد بود. ارائه هرگونه کمک‌های حیاتی و همچنین شارژ مجدد باتری سیستم‌ها از طریق کابل‌های مخصوص ازجمله وظایف عمده این زیردریایی‌ها به شمار می‌آید. البته این زیردریایی‌ها در اعماق اقیانوس چندان هم تنها نیستند. سیستم‌های جابجایی کمکی مجهز به پیشرفته‌ترین فناوری‌های ارتباطی به خدمه زیردریایی کمک می‌کنند تا در مواقع اضطراری بهترین و در عین حال سریع‌ترین تصمیمات را بگیرند. هر یک از این زیردریایی‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ متر طول دارند و تا سه خدمه را نیز می‌توانند حمل کنند.

اکنون این پرسش مطرح می‌شود که انرژی مورد نیاز برای راه‌اندازی چرخ‌ها یا نقاله حرکتی این زیردریایی‌ها از کجا تأمین می‌شود؟ پاسخ به این پرسش را باید در باتری لیتیوم یونی آن جستجو کرد. این زیردریایی‌ها نسخه‌های متنوعی دارند. این تنوع به سیستم پیش رانش ۲ یا ۴ طرفه مربوط می‌شود که در حقیقت تعیین‌کننده نوع کاربری این زیردریایی‌ها را تعیین می‌کند. تمامی مواد دورریز و همچنین پسماندهای تولید شده به وسیله خدمه‌ای که در این زیردریایی کار می‌کنند تماما در آن نگهداری می‌شود. به همین دلیل از یک سری مواد مخصوص برای ساخت مخازن نگهداری این پسماندها استفاده می‌شود.

درحالی که به نظر می‌رسد هیچ‌گاه قرار نیست این رقابت در دنیای واقعیت برگزار شود اما به عقیده محققان و مبتکرانی همچون پاولی، طراحی چنین برنامه‌ها و پروژه‌هایی هر چند در دنیای مجازی می‌تواند راه را برای عملی ساختن آنها در آینده‌ای نه‌چندان دور هموار سازد، اما هدف نهایی از طراحی چنین زیردریایی‌هایی چیست؟ برخی از کارشناسان معتقدند به جای استفاده از آنها در اموری همچون رقابت زیردریایی به کارگرفتن آنها در امور تحقیقاتی و علمی و همچنین انجام اکتشافات در ناشناخته‌ترین نقاط جهان نقش قابل توجهی در توسعه علوم بشری خواهد داشت.

محققانی که روی پروژه ساخت این زیردریایی‌ها و راه‌اندازی این رقابت هیجان‌انگیز کار می‌کنند به جزیی‌ترین موارد نیز توجه دارند؛ از جنس تایرها گرفته تا سیستم‌های ناوبری، شبیه‌سازی‌های متعدد رایانه‌ای نشان داده‌اند که استفاده از مواد نیمه جامد می‌تواند بهترین گزینه برای بخش حرکتی این زیردریایی‌ها باشد. پنجره‌های این نوع زیردریایی‌ها آنقدر بزرگ هستند که خدمه می‌توانند چشم‌انداز وسیعی از مناطق زیر آب را زیر نظر داشته باشند.

محققان چشم‌انداز روشنی را برای این زیردریایی‌ها متصور می‌شوند که به کارگیری آنها در امور نظامی بخشی از این چشم‌انداز روشن به شمار می‌آید. تصور این‌که این زیردریایی‌ها در دسته‌های چند ده فروندی پس از طی مسافتی بسیار طولانی در بستر دریا به مناطق ساحلی رسیده و به تدریج وارد خشکی شده و آغازگر یک نمایش بزرگ نظامی شوند خود به اندازه کافی هیجان‌انگیز است.

Wired ، popular Science

مترجم: مهدی پیرگزی