من هم حق دارم مادر شوم

«معلولیت , محدودیت نیست» همه ما بارها و بارها این جمله راشنیده ایم و حتی خود را مدافع سرسخت آن نیز می دانیم, اما آیا واقعا به گفته هایمان اعتقاد داریم یا نه

«معلولیت ، محدودیت نیست» همه ما بارها و بارها این جمله راشنیده ایم و حتی خود را مدافع سرسخت آن نیز می دانیم، اما آیا واقعا به گفته هایمان اعتقاد داریم یا نه. گر چه امروزه شرایط زندگی معلولین نسبت به گذشته تغییر کرده و سطح فرهنگ مردم رشد یافته است ، اما آنها هنوز هم با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند. در این میان خانم های معلول مشکلات زیادی برای ازدواج و خصوصا بچه دار شدن دارند و متاسفانه هنوز هم نگاه های سنگین و ترحم آمیز اطرافیان را تحمل می کنند.

«او چطور می خواهد کارهایش را انجام دهد»،«نمی تواند مسئولیت بچه را به عهده بگیرد» و ... انتقاداتی از این قبیل معمولا» در مورد این خانم ها شنیده می شود . قطعا تحمل این نگاه ها و رفتارها چندان راحت نیست و متاسفانه دولت نیز امکانات خاصی برای این گروه قائل نمی شود . به عنوان مثال ، حضور پرستار در منزل می تواند تا حد زیادی مشکلات نگهداری از فرزند را مرتفع کند.

بنابر تحقیقی که در سال ۲۰۰۲ در پاریس انجام گرفت، از بین ۵۹ زایشگاه این شهر ، تنها ۲۰ مورد وضع حمل مادران معلول را در مراکز خود قبول کرده اند . همچنین ازبین ۱۷۶۰ مطب زنان و زایما ن، فقط ۱۰۰ مطب تجهیزات لازم برای معاینه و درمان این خانم ها در اختیار دارند.

● مادری نشسته بر صندلی چرخ دار

علی رغم پیش داوری ها و نگرانی هایی که بر زندگی خانم های معلول سایه افکنده، بسیاری از آنها با شرایط کنار می آیند. به زندگی این خانم توجه کنید : سارا خانم جوانی است که وقتی فقط ۲۳ سال داشت در اثر سانحه رانندگی پاهایش را از دست داد. اما با امید به زندگی ازدواج کرد و توانست بچه دار شود . دختر کوچولوی او الان ۲ سال دارد. سارا می گوید: زمانی که باردار شدم از آینده می ترسیدم ، از اینکه نتوانم کارهای فرزندم را به خوبی انجام دهم و ...اما انگار کوچولوی من ازهمان زمان تولد متوجه معلولیت مادرش شد. وقتی او را روی پا می نشاندم ، خودش را خم نمی کرد ، انگار به خوبی می دانست که پاهای من حس ندارد و این برایش خطرناک است.»

کودکانی که گلیم خود را از آب بیرون می کشند.

گرچه برخی از پزشکان براین باورند که فرزندان مادران فلج ، دیرتر از بقیه نظافت شخصی را یاد می گیرند ، اما در واقع چنین نیست. سارا درباره تایید این ادعا می گوید : « دختر من در ۲ سالگی نسبت به همسالانش بسیار تمیزتر بود. او خیلی زود استقلال را یاد گرفت . لباسهایش را به تنهایی می پوشید، وسایلی که روی زمین می ریخت ، خودش جمع می کرد و حتی مراقب من نیز بود. وقتی پاهایم از روی لبه صندلی پایین می افتاد کمکم می کرد تا اذیت نشوم».

● ظرافت های لازم زندگی روزمره

گرچه کودک به طور طبیعی متوجه شرایط مادر می شود، اما برخی تکنیک های مادرانه در این باره می تواند بسیار لازم و کار آمد باشد. میزی برای عوض کردن و نظافت کردن کودک، به مادر کمک می کند تا به راحتی و بدون نیاز به کمک دیگران کارهای فرزندش را انجام دهد . همچنین برای حمام کودک نیز بهتر است وان را روی قسمت بلندی در حمام گذاشت تا مادر مجبور به خم شدن نباشد . البته حضور فرد دیگری در کنار او برای نگه داشتن کودک و مراقبت بیشتر لازم است.

● مادران نابینا

« نابینایی » مانعی برای مادرشدن نیست . تقویت حواس دیگر به خانم نابینا این امکان را می دهد که به فرزندش رسیدگی کند، بدون اینکه به کمک فردی دیگر نیاز حتمی داشته باشد. یکی از مادران نابینا در این باره می گوید : « من سه فرزند دارم و هیچ وقت از همان زمان تولد فرزند اولم ترس و واهمه ای نداشتم». مسلما این مادران نیز مانند دیگران از هنگام تولد نوزاد باید رسیدگی به کارهای او را یاد بگیرند . مادران روشن دل، بهتر است ازهمان روزهای اول خود پوشک بچه را عوض کنند، لباس هایش را مرتب کنند و ... .شاید در برخی موارد حضور و توضیح پرستار بچه در مورد کارهای نوزاد هم نتواند مادر را قانع کند. مادر نابینا در واقع نیاز دارد که فرزندش را احساس کند و با نوازش، اورا ببیند. دراین صورت است که او کم کم می تواند تمام کارهای فرزندش را انجام دهد و حتی ناخن هایش راهم بگیرد. این مادر موفق به افراد شبیه خودش توصیه می کند که همیشه فقط به خود تکیه کنند و به حرف های دیگران اهمیت ندهند .

● چند توصیه کاربردی به مادران نابینا

معمولا« زمانی که به کودک غذا می دهیم ، لباسهایش کثیف می شود. مادران نابینا برای اینکه خیلی مشکل پیش نیاید، می توانند لباس یا پیش بندی را مخصوص غذا دادن کودک داشته باشند که تا حد ممکن نیازی به تعویض لباس های بچه نباشد . هنگام غذا دادن به کودک بهتر است کودک را روی زانویش بنشاند. این حالت نسبت به نشاندن کودک روی صندلی این مزیت را دارد که مادر می تواند حرکات سر بچه را کنترل کند . در مورد شیشه بچه نیز یک راه حل ساده وجود دارد. ظرفی با درجه بندی برجسته را انتخاب کنید تا برای تعیین مقدار غذای کودک نگرانی نداشته باشید. از آنجا که کودک خیلی زود خطر را می شناسد؛ البته اگر آن را احساس کند، می توان آتش را از ۲ تا ۳ سالگی به فرزند شناساند و به او خاطر نشان کند که خود قادر به مراقبت از او نیست. اما اگر فرزند شما پر جنب و جوش است برای پیشگیری از خطر می توانید جلوی شومینه یا بخاری مانعی بگذارید ویا حتی طنابی به کمر بچه و سر دیگرش را به ستون یا وسیله ای ببندید تا نتواند به آن نزدیک شود. چرا که بعضی از بچه ها دوست ندارند زودتر از سنشان عاقل شوند.

● مادران ناشنوا

ناشنوایی نیز مانند هرنوع معلولیت دیگری به مادر می آموزد که چطور با محدودیت هایش سازگار شود . نشنیدن صدای کودک یکی از نگرانی های خانم های ناشنواست، اما این حق مسلم مادر شدن را ازآنها سلب نمی کند . برای جلوگیری از اینکه کودک مدت طولانی گریه کند، می تواند از وسیله ای استفاده کند که مشکل را مرتفع کند. این دستگاه طوری طراحی شده که نسبت به شدت صدای گریه کودک می لرزد و چراغ های آن روشن می شود . از آنجا که این دستگاه حالت ویبره نیز دارد، مشکل مادر را در زمان خواب نیز برطرف می کند. برخی دوربین های مدار بسته نیز در این زمینه کاربرد دارند.

● صحبت کردن با کودک

آیا نیازی دارد با این که کودک شنوا وقادر به حرف زدن است، بازهم زبان اشاره مادر را یاد بگیرد؟ شاید این پرسش برای بسیاری از چنین خانواده هایی پیش بیاید . در پاسخ باید گفت که چون افراد ناشنوا به سادگی می توانند لب خوانی کنند، اگر فرزند آنها این کار را یاد بگیرد، مادر راحت تر می تواند با او ارتباط برقرار کند. خصوص اگر پدر هم از نظر شنوایی ضعیف باشند. آموزش زبان اشاره همزمان با رشد کودک برایش مفید است و به زبان آموزی او نیز کمک می کند. به علاوه، تا پیش از اینکه کودک قادر باشد نخستین کلمات را به زبان بیاورد ، مادر می تواند با او ارتباط برقرارکند. یکی از مادران ناشنوا دراین باره می گوید : «از زمان تولد نوزادم ، با حرکات اشاره، مفهوم کلمات را به او یاد می دادم . تا جایی که فرزندم در ۱۷ ماهگی ۳۵ عبارت را متوجه می شد». مزیت دیگر این روش، جلوگیری از عصبانیت مادر هنگام ارتباط با فرزندش است .

مترجم: مریم سادات کاظمی