کاستی های نظام آموزش و پرورش در مورد ورزش در مدارس

چشم انداز بلند مدت آموزشی زمانی در مسیر موفقیت قرار می گیرد که در کنار علم آموزی, توجه ویژه به سلامت جسمی و استعدادهای ورزشی کودک و نوجوان داشته باشد توجه به سلامت جسمانی دانش آموزان, موجب شکوفایی استعداد و تمرکز آنان بر روی برنامه های آموزش و پرورش می شود سلامت بدنی دانش آموزان موجب می شود آنان وظایف و کارهای روزانه خود را بدون احساس خستگی انجام داده و توانایی لازم را برای مقابله با پیش آمدهای ناگهانی داشته باشند در این زمینه یکی از مهمترین برنامه ها برای همزمانی رشد علم آموزی و سلامت, نهادینه کردن زنگ ورزش در مدارس است در مقاله زیر به بررسی کاستی های موجود در نظام تعلیم و تربیت کشور پرداخته ایم در ادامه بیشتر بخوانید

** مدارس در فقر ورزش

یکی از مشکلات کنونی کشور پایین بودن سرانه فضای ورزشی جامعه است. این مهم زمانی می تواند نگران کننده تلقی شود که دانش آموزان به عنوان قشر پذیرا و نیازمند ورزش، در شرایط بدتری نسبت به دیگر اقشار جامعه قرار دارند.

به گفته «مهرزاد حمیدی» معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش، سرانه فضاهای ورزش دانش آموزی در ابتدای سال 92، حدود 0.25 متر مربع بود که این میزان در اواخر سال 95 به 0.36 متر مربع رسیده است.

شاید در نگاه اول افزایش 50 درصدی سرانه فضاهای ورزش دانش آموزی یک امر مهم تلقی شود اما براساس استاندارهای جهانی برای سنجش میزان بهرمندی از ورزش از متغیر «نفر ساعت» استفاده می شود. اساس این متغیر بر این استوار است که از یک فضای ورزشی در ساعت چند نفر، بهره می برند.

** ورزش مدارس در کشورهای دیگر

در بسیاری کشورها ورزش مدارس به عنوان پلی برای رسیدن به بزرگ ترین موفقیت های ورزشی یاد می شود. در این زمینه کشور چین با گسترش ورزش در مدرسه به مدال های پرتعدادی در بازی های المپیک دست پیدا کرده است. این کشور کارگروه های ویژه ای برای نظارت بر ورزش مدارس دارد.

وابستگی ورزش قهرمانی به مدارس در کشور ایلات متحده آمریکا بیش از دیگر کشورها به چشم می خورد. این کشور بیشتر از الگوی چین برای توسعه ورزش در مدارس استفاده می کند. در این زمینه مدارس ژاپن از زنگ ورزش به عنوان شروعی برای شکل دادن قهرمانان آینده ژاپن در المپیک و جهان نام می برند. همچنین در سوئد یک دانش آموز ورزشکار تا هیجده سالگی علاوه بر برخورداری از انواع امکانات رایگان آموزشی، از تمام تسهیلات و امکانات ورزشی رایگان نیز بهره مند است.

** ورزش در مدارس پیشگیری است

هر کدام از کارشناسان از یک زاویه کاستی های حوزه تعلیم و تربیت را بررسی می کنند. ورزش نیز یکی از مهمترین کاستی های مدارس ایران است که کم توجهی به آن، آسیب های فراوان برای جامعه و فرد به همراه دارد.

هر چند که طرح نظام سلامت از طرح های مهم درمانی کشور بود و دولت برای اجرای آن بودجه فراوانی صرف کرد، اما این بیشتر بر طرح تاکید داشت و در ان به پیشگیری کمتر توجه شد. اگر قرار است طرحی در زمینه پیشگیری از بیمارهای روانی و جسمی در جامعه اجرا شود باید یکی از اولویت های آن ورزش مدارس باشد؛ کم تحرکی و دور ماندن کودک و نوجوان از هیجان، به بیماری های جسمی و روحی ختم خواهد شد.

اینکه کارکرد آشکار ورزش رسیدن به قهرمانی و مدال است بر کسی پوشیده نیست اما خلاصه کردن آن تنها در مدال آوری موجب می شود دیگر کارکرد های ورزش در حاشیه قرار گیرد.

نتایج تحقیقات جهانی در زمینه ورزش مدارس نشانگر آن است رشد جسمی و ذهنی تحت تاثیر فعالیت ورزشی قرار دارد و هیچ ابزاری نمی تواند برای تقویت ذهن و جسم کودک و نوجوان جایگزین ورزش شود.

در مدارس ما انواع مطالب در قالب کتاب های درسی به دانش آموزان آموزش داده می شود که برخی از این مطالب ضروری و لازمه تحصیل، و برخی دیگر آن چنان ضرورت برای مقطع ابتدایی ندارد. اما ورزش که یک ضرورت حتمی برای مدارس به شمار می آید و باید به صورت جدی مورد توجه برنامه ریزان درسی قرار گیرد.

اختصاص زنگ ورزش به درس های دیگر یا استراحت معلم و تفریح دانش آموزان، خیانتی نابخشودنی است که در برخی از مدارس انجام می شود.

با توجه به آنچه گفته شد ورزش در مفهوم کلی خود یک کنش اجتماعی است که افزون بر سلامت جسمی،می تواند برطرف کننده برخی از مشکلات اجتماعی و روانی باشد. در این زمینه اگر زنگ ورزش در مدارس به صورت برنامه ریزی شده نهادینه شود، می توان در آینده شاهد جامعه ای بود که افزون بر سلامت جسمی، از انسجام اجتماعی بالایی برخوردار باشد زیرا ورزش های همگانی که در مدارس مورد توجه قرار می گیرد نیازمند کار گروهی است.