لاغرهای خوشبخت در جوامع چاق

زیبایی مقوله ای است که همیشه و در طول دوران مختلف تا امروز که فرهنگ به طور هیجان آوری تغییر کرده به طور نسبی ارزیابی می شده و لاغری به الگوی زیبایی تبدیل شده است

زیبایی مقوله ای است که همیشه و در طول دوران مختلف تا امروز که فرهنگ به طور هیجان آوری تغییر کرده به طور نسبی ارزیابی می شده و لاغری به الگوی زیبایی تبدیل شده است.

اما تضاد در این است که اکثر مردم جهان و از جمله ما در جامعه ای زندگی می کنیم که لاغری را دوست دارند یا اینکه حداقل آن را به عنوان علامتی برای سلامت می پذیرند، با این همه همچنان به چاق تر شدن ادامه می دهند. عکس های معروف و زیبا بخش مهمی از مجلات و فیلم هایی را که در آن افراد لاغر و زیبا ماهیچه های شکم خود را نشان می دهند یا افرادی که شاید در نظر برخی از ما لاغر افراطی و یا حتی افراد مبتلا به سو» تغذیه به نظر برسند به خود اختصاص داده است. با این همه اگر شما در فرودگاه ، بازار، مترو و مکان های عمومی دیگر بنشینید و به مردم نگاه کنید می بینید بیشتر مردم معمولی- حتی در جوامعی مانند آمریکا که لاغری مورد پرستش همه است- افراد چاقی هستند که شاید در آرزوی لاغر شدن باشند.

چاقی در اکثر جوامع و به خصوص در آمریکا به طور خطرناکی در حال افزایش است. این در حالی است که چند هزار سال قبل، انسان ها انرژی فیزیکی عظیمی را فقط برای تهیه غذا صرف می کردند، اما امروزه فراهم آوردن غذا برای پاسخگویی به مساله گرسنگی و تلاش برای بقا» جدا شده است.

هم اکنون نه تنها برای زنده ماندن ،بلکه به دلایل زیادی غذا می خوریم.علاوه بر آن مکان های ویژه ای نیز به عنوان محل کار ایجاد کردیم که تحرکی در آن ها صورت نمی گیرد، اغلب فعالیت ها به طور نشسته صورت می گیرد و فعالیت های ورزشی را در برنامه خود نداریم . اشتغال ذهنی ما برای لاغری در واقع ترغیب کننده بعضی مردم به چاقی است دلیل آن این است که رژیم غذایی شدید یا ناگهانی سبب می شود که بدن از گرسنگی بترسد. پاسخ طبیعی و فیزیولوژیک بدن به کمبود غذایی ناگهانی این است که بیشتر بخورد و بیشتر کالری ذخیره کند و این همان دلیلی است که چرا رژیم غذایی مانند یویو است.

به اعتقاد کارشناسان چنین حالتی نه تنها در پایین نگه داشتن وزن شکست می خورد بلکه می تواند به افزایش وزن منتج شود. برخی در توجیه چاقی خود ممکن است بگویند که چاقی آنها ارثی است و کاری از دستشان برنمی آید اما آیا می توان گفت به طور حتمی حجم بدن هر فردی تابع شرایط وزنی مادربزرگ اوست و او مجبور به پیشروی کردن بر روی یک الگوی ثابت فیزیکی است؟

هر چند جدیدترین مطالعات نشان می دهد که ژن بیش از هر عامل دیگر مهمترین عامل شرکت کننده در تعیین وزن بدن است و بهترین تخمین این است که وزن بدن حدود ۷۰ درصد ارث پذیر است اما قدرت اراده، محیط و تغذیه هنوز نقش دارد. مطالعات خانواده ها در طی نسل های متمادی نشان می دهد نه تنها چاقی، بلکه نوع و محل چاقی ارث پذیر است اما وزن بدن می تواند تغییر کند و افراد به طور موفقیت آمیزی می توانند با وجود غالب بودن ژن ها بر خلاف ژن های خود عمل کنند یا اینکه آنها را کنترل کنند.

هیچ فرقی نمی کند که افراد چه نوع ژن هایی داشته باشد; در صورتی که آنها بیش از آنچه که می سوزانند کالری مصرف کنند، چاق می شوند. با وجود آنکه ژن ها مهم هستند، با این حال به محیط بستگی دارند. فردی که ممکن است مانند بادکنک به یک چاقی زشت برسد در موقعیتی متفاوت می تواند نسبتا لاغر بماند. چاقی در بروز طیف وسیعی از بیماری های مرگبار نقش دارد و امروزه می توان با اطمینان بیشتری این گفته بنجامین فرانکلین (نویسنده و مخترع آمریکایی) را - که "افراد کمی هستند که بر اثر گرسنگی می میرند اما افراد بسیاری هستند که بر اثر خوردن زیاد می میرند" - باور کرد. چاقی مفرط یکی از مهمترین عوامل زمینه ساز ابتلا به بیماری های همچون دیابت، افزایش فشار خون و چربی خون و در نتیجه افزایش بیماری های قلبی و عروقی است.

با توجه به اینکه کم تحرکی، پر خوری و بدخوری زمینه ساز چاقی و ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی است، کم کردن وزن مهمترین راهکار موثر و مناسب پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی است. یک راه موثر برای کم کردن وزن محدود کردن ورود کالری های اضافه به بدن به صورت خودداری از پرخوری و بدخوری است برخی مواد غذایی همچون کربوهیدرات ها شامل نان، برنج و انواع شیرینی از نظر ارزش غذایی کیفیت پایینی دارند اما حجم زیادی کالری به بدن وارد می کنند.

ضمن خوداری از مصرف زیاد کربوهیدرات ها افراد باید مصرف انواع میوه و سبزیجات را در برنامه غذایی خود افزایش دهند تا ضمن تامین مواد مورد نیاز بدن حجم کمی کالری اضافه به بدن وارد شود. راه دیگر کم کردن وزن، سوزاندن کالری های وارده به بدن و پیشگیری از انباشته شدن آنها به صورت چربی در بدن است فعالیت فیزیکی و ورزش به هر طریقی که برای فرد میسر باشد، مناسب ترین روش برای چربی سوزی و ممانعت از چاقی است.

فعالیت بدنی منظم و فعال به صورت انجام یک ورزش خاص و یا فعالیت فیزیکی غیر فعال مثلا استفاده کمتر از آسانسور و اتومبیل و در مقابل پیاده روی بیشتر، راهکار های مناسبی برای کم کردن وزن به شمار می رود. خوردن غذاهای مقوی و شیرین چنانچه بدن آنها را به چربی تبدیل نکند مشکل چندانی ایجاد نمی کند. ممکن است در برخی نقاط جهان، چربی هنوز چیزی باشد که به مردم در سختی ها و در زمستان کمک کند اما اکنون در زمانی به سر می بریم که دیگر به حمل چربی ها در شکم نیازی نیست و بهتر است که چربی ها در یخچال به شکل غذا نگهداری شوند. به طور کلی میزان مصرف چربی ها باید به گونه ای باشد که ۳۰ تا ۳۵ درصد انرژی مورد نیاز بدن را تامین کند.یک گرم چربی که به بدن برسد ۹ کیلو کالری انرژی تولید می کند.

از طرفی چربی ها ممکن است به صورت نامرئی در تخم مرغ، لبنیات، گوشت و دانه های روغنی گنجانده شوند و در بیشتر موارد هم مقداری چربی که از این طریق به بدن وارد می کنند از جانب خود فرد، محاسبه نمی شود. برخی از غذا به عنوان یک عنصر حمایت کننده احساسی استفاده می کنند و هر چه استرس در زندگی آنها افزایش پیدا می کند. مقدار شیرینی مصرفی آنان افزایش می یابد.

به عبارت دیگر، با آنکه از نظر فیزیکی نیازی به کالری بیشتر ندارند با این حال باید یک گرسنگی احساسی کاذبی را که قابل سیر شدن هم نیست همواره تغذیه کنند که نتیجه آن جز چاقی و صدها بیماری دیگر چیز دیگری نیست. این اختلال باعث می شود فرد از مواد غذایی بیشتری استفاده کند. و از آنجا که نگران افزایش وزن خود نیز هست با روش های خاصی مثل بالاآوردن غذا، استفاده از داروهای ملین و مدر اقدام به پیشگیری از افزایش وزن می کنند. بیشتر این افراد از وزن متعادل یا مختصری افزایش وزن برخودار هستند ولی به علت وسواس فکری این افراد متوسل به چنین کارهایی می شوند. در صورتی که مصرف ملین ها به صورت افراطی باعث کاهش آب بدن و اختلالات گوارشی را به دنبال دارد. بیشتر مردم از خوردن شیرینی لذت می برند و در عین حال وجود مغازه های شیرینی فروشی و دکه های بستنی فروشی در کنار خیابان ها به جای دکه های فروش آب میوه و گریب فروت، تمایل مردم به خوردن شیرینی ها را بیشتر می کند.

به اعتقاد کارشناسان، چاقی یکی از مهمترین عوامل محیطی است که در بروز دیابت نقش دارد به طوری که ۷۰ تا ۸۰ درصد افراد مبتلا به دیابت سابقه چاقی و یا اضافه وزن داشته اند. در افراد چاق مقاومت به انسولین در بدن ایجاد می شود،به این صورت که در بدن این افراد به اندازه کافی انسولین ترشح می شود، اما موثر نیست. حدود ۹۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، مقاومت به انسولین دارند که از این بین حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد دچار چاقی و یا اضافه وزن هستند.

مهمترین و شایع ترین علت چاقی و دیابت کاهش فعالیت جسمانی و تغذیه غلط است. و در مقابل تحرک و تغذیه سالم، بزرگترین عوامل در جلوگیری از ابتلا به دیابت هستند و این مسائلی است که از کودکی باید آموزش داده شود. دنیای مدرن و بی تحرک امروز خطراتی برای انسانی که از نظر ژنتیکی برای عصر شکار و شکستن هیزم وآوردن آب از چاه ساخته شده ایجاد کرده است، افرادی که امروز را بیشتر در پشت میزها و یا در مقابل صفحه های تلویزیون می گذرانند. اعتدال امری ضروری است. ضمن اینکه باید مواظب خوردن و فعالیت ورزشی خود بود لازم است مقداری از فشار های اجتماعی و روحی برای لاغر ماندن را- به ویژه نزدنوجوانانی که احساس آسیب پذیرتری دارند کاهش داد.

نویسنده : مهری میردربکوند