چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
مجله ویستا

نهج‌البلاغه و جامعه امروز اسلامی


نهج‌البلاغه و جامعه امروز اسلامی

نهج‌البلاغه و ارتباط آن با زندگی استاد مطهری شاید همچون بسیاری باشد اما استاد بیگانگی خود را با این منبع حکمت وکلید سعادت‌مندی بشر با همتی بلند و تاملی فراوان پایان داد. خود …

نهج‌البلاغه و ارتباط آن با زندگی استاد مطهری شاید همچون بسیاری باشد اما استاد بیگانگی خود را با این منبع حکمت وکلید سعادت‌مندی بشر با همتی بلند و تاملی فراوان پایان داد. خود استاد در مقدمه کتاب سیری در نهج‌البلاغه می‌نویسد:”... اعتراف می‌کنم که مانند همه طلاب و همقطارانم با دنیای نهج‌البلاغه بیگانه بودم، بیگانه‌وار با آن برخورد می‌کردم، بیگانه‌وار می‌گذشتم ،‌تا آنکه در تابستان سال ۱۳۲۰، پس از ۵ سال که در قم اقامت داشتم برای فرار از گرمای قم به اصفهان رفتم. تصادف کوچکی مرا با فردی آشنا با نهج‌البلاغه آشنا کرد. او دست مرا گرفت و اندکی وارد دنیای نهج‌البلاغه کرد. آن وقت بود که عمیقا احساس کردم این کتاب را نمی‌شناختم ... از آن پس چهره نهج‌البلاغه در نظرم عوض شد، مورد علاقه‌ام قرار گرفت و محبوبم شد، گویی کتاب دیگری است، احساس کردم که دنیای جدیدی کشف کرده‌ام.” تجربه مطهری از نهج‌البلاغه نیز به مانند نحوه آشنایی شیخ محمد عبده مصری و بسیاری دیگر است که چون با نهج‌البلاغه آشنا می‌شود احساس می‌کند که به گنجینه‌ای گرانبها دست یافته است. بیگانگی یک عالم سنی با نهج‌البلاغه چندان عجیب نیست، اما اگر نهج‌البلاغه در دیار خودش و در میان شیعیان علی (ع) تنها و غریب باشد و در حوزه‌های علمیه که متولی نشرمعارف اهل بیت (ع) هستند در حاشیه بماند جای بسی تاسف وحسرت است.

شخصیتی که مطهری با تمجید فراوان از او یاد می‌کند ودر حقیقت باعث اصلی آشنایی شهید مطهری با نهج‌البلاغه است مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی اصفهانی (قدس سره) نام دارد. به گفته شهید بزرگوار او متخصص برخی از دنیاهای نهج‌البلاغه بود و در آنچه متخصص بود خود بدان “متحقق” بود. یعنی آن قسمت ازنهج‌البلاغه در او عینیت خارجی یافته بود.

استاد شهید مطهری در مورد نهج‌البلاغه می‌گوید:”این مجموعه نفیس و زیبا که اکنون در دست ماست و روزگار از کهنه کردن آن ناتوان است وگذشت زمان و ظهور افکار واندیشه‌های نوتر و روشن‌تر مرتبا بر ارزش آن افزوده است منتخبی از خطابه‌ها و دعاها و صایا و نامه‌ها و جمله‌های کوتاه مولای متقیان علی (ع) است که به وسیله سید شریف بزرگوار “رضی” (رضوان الله علیه) در حدودهزار سال پیش گردآوری شده است. آنچه تردید ناپذیر است این است که علی (ع) چون مرد سخن بوده است،‌ خطابه‌های فراوان انشاء کرده و همچنین به تناسب‌های مختلف جمله‌های حکیمانه کوتاه فراوان از او شنیده شده است.