زاد و توشه سفر آخرت

ما باید راه اولیای الهی را بشناسیم و طی کنیم این راه هم شناختنی است و هم رفتنی

ما باید راه اولیای الهی را بشناسیم و طی کنیم. این راه هم شناختنی است و هم رفتنی. همراهان ما هم مشخص است ؛ هم راه ما مشخص است، هم همراه ما. به ما گفتند : اگر شما راه راست را رفتید، راهی که انبیاء آن راه را هدایت کرده اند، در این قافله و در این اردو با آنها همسفرید. اینکه ما در نمازهای رسمی مان، در سوره مبارکه فاتحه الکتاب به خدای سبحان عرض می کنیم : ا هد نا الصّ راط المستقیم، ص راط الّذ ین انعمت عل یه م (۱)؛ این انعمت عل یه م را قرآن کریم در چند جا، مخصوصاً در سوره مبارکه نساء مشخص کرده است. فرمود : فاولئ ک مع الّذ ین انعم الله عل یه م م ن النّبییّن و الصدّیقین و الشّهداء و الصّال حین و حسن اولئ ک رفیقاً (۲).

یک راهی است که در این راه، این گروه می روند ؛ همراهی ما را هم به عهده دارند. اینچنین نیست که هر کسی در این راه به فکر خودش و راه خودش و بار خودش باشد ! آنها رفقای خوبی اند. اگر کمی زاد و توشه و راحله، بخواهد ما را بلنگاند، آنها ترمیم می کنند ؛ معنای حسن رفاقت این است. فرمود : و حسن اولئ ک رفیقاً. فرمود : این راهی را که شما طی می کنید ؛ در این راه انبیاء هستند، اولیاء هستند، صدیقین هستند، شهداء هستند ؛ هر وقت کمی زاد و توشه و راحله داشتید، آنها تأمین می کنند.

● زاد و توشه سفر آخرت

بالأخره سفر که بدون زاد و راحله نخواهد شد ! ( زاد ) یعنی آنچه را که انسان می خورد و می آشامد، ( راحله ) یعنی مرکب. این راه آنچنان طولانی است که نمی شود پیاده و پا برهنه رفت ! یک راحله ای می خواهد. به ما گفتند : توشه و زاد این راه همین تقواست که تزوّدوا فنّ خ یر الزّاد التّقوی(۳). امّا راحله این راه، یعنی مرکب این راه «محبّت » است. آنکه دوست خاندان عصمت و طهارت است، یک مرکبی دارد ؛ و آنکه باتقواست، یک توشه ای دارد. این توشه اگر کم بود، آن رفقاء تأمین می کنند. این راحله اگر لنگ بود، آن رفقاء تأمین می کنند.

فرمود : شما این راه را طی کنید، چند قدم این راه را بروید، بقیه راه را اینها ترمیم می کنند ؛ اینها رفقای خوبی اند. اینها ما را رها نمی کنند، تا برسانند به « دار القرار ».

چگونگی رسیدن به آرامش پایدار

● به واسطه لقای پروردگار

ما وقتی مردیم، در دارالقرار نیستیم. اینکه در قبرها و لوح های قبر می نویسند (آرامگاه) ؛ اینجا آرامگاه نیست، اینجا مسیر است، سر پل است، سکوی پرواز است ؛ هیچ کس در قبر آرام نیست، بلکه دار القرار جای دیگر است. اینقدر انسان این راه را طی می کند تا به لقاء الله برسد، یا أیّها النسان نّک کاد أ ؛ این کاد أ، کاد أ، میلیونها درجه را به همراه دارد تا ملاق یه . نّک کاد أ لی ربّ ک فملاقیه(۴). وقتی به لقای خدا بار یافتیم، آنجا دار القرار است. اگر گفتند : الا ب ذ کر الله تطمئ نّ القلوب (۵)، آن ذکر خداست که انسان آنجا می آرمد. تا دل به طمأنینه نرسید، انسان به دار القرار نمی رسد.

اگر کسی مضطرب باشد که دار القرار نیست، این دار الفرار است! ماچه بخواهیم، چه نخواهیم در نوسان و اضطراب و تلاش و کوششیم. اگر رسیدیم به لقای او، آرام می شویم. اگر آرام شدیم، دار القرار ما آنجاست. و این ذوات قدسی، مخصوصاً وجود مبارک رسول گرامی و امام صادق (ع) هرگز ما را رها نمی کنند. فرمودند : شما با ما باشید، ما رفقای خوبی هستیم ؛ اینچنین نیست که شما را رها بکنیم ! اگر شما هم بر فرض ما را رها کردید، ما شما را رها نمی کنیم.

قرآن کریم به ما گفت که یک راهی را بروید که در این راه رفقای خوبی هم دارید ؛ نمی گذارند شما بیراهه بروید یا بمانید، و حسن اولئ ک رفیقاً. اگر راه دیگری رفتید، آنجا راه سبّ است و لعن و طرد است که : الأخ لّاء یومئ ذ بعضهم ل بعض عدوأ (۶). هر راهی را که بروید، بالأخره یک دیگر را لعن می کنند. در جهنّم هم که هستند، کلّما دخلت امّأ لعنت اختها (۷). اینطور نیست که در جهنّم اینها کاری به هم نداشته باشند ! در جهنّم هم یکدیگر را لعن می کنند. آنها در هر جهت در عذابند. ولی در بهشت و بهشتیان و راه بهشتیان این ذوات قدسی هم راه را نشان می دهند، هم همراه ما هستند ؛ هر وقت ما در توشه یا راحله کمبود و ضعفی داشته باشیم، آنها ترمیم می کنند ؛ و حسن اولئ ک رفیقاً.

سخنرانی آیت الله جوادی آملی پس از مراسم عمامه گذاری جمعی از طلاب در دیدار با سپاهیان استان مازندران، بسیج جامعه پزشکی، اعضای هیئت دانشجویی روضه الحسین (ع) و اقشار مختلف مردم ؛ قم

(۱) حمد / ۶ و ۷

(۲) نساء / ۶۹

(۳) بقره / ۱۹۷

(۴) انشقاق / ۶

(۵) رعد / ۲۸

(۶) زخرف / ۶۷

(۷) اعراف / ۳۸